Το άλλο μυστήριο της Ελευσίνας

Έναν χορογραφικό περίπατο με τίτλο «Ένα Άλλο Μυστήριο (Un Autre Mystère)» με τη συμμετοχή πέντε ελλήνων και γάλλων χορευτών, καθώς και κατοίκων και τοπικών πολιτιστικών συλλόγων της Ελευσίνας, διοργανώνει η Ελευσίνα 2023 Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ευρώπης στις 13 και 14 Νοεμβρίου, σε σύλληψη και χορογραφία της διακεκριμένης γαλλίδας χορογράφου Julie Desprairies.

Με περισσότερα από 30 in-situ έργα στο ενεργητικό της, στην Ευρώπη, τη Βραζιλία και τη Μέση Ανατολή, από χορευτικές παραστάσεις, εγκαταστάσεις και video χορού, μέχρι χορογραφημενα πάρτι και εκθέσεις, η Desprairies δημιουργεί εδώ και 20 χρόνια χορογραφικά έργα στον δημόσιο χώρο. Με εξειδίκευση στη δημιουργία παραστάσεων από τους κατοίκους για τους κατοίκους, χρησιμοποιώντας πολλές και διαφορετικές καλλιτεχνικές πρακτικές, τα έργα της διακρίνονται από μια θεμελιώδη ιδέα: η πόλη είναι η σκηνή της και οι κάτοικοι οι ερμηνευτές. To ΒΗΜΑ μίλησε με τη γαλλίδα δημιουργό για τη γοητεία και της αντιφάσεις της τόσο ιστορικής και αινιγματικής Ελευσίνας.

Τι αποτέλεσε την έμπνευση για να ασχοληθείτε με αυτές τις in-situ παραστάσεις;
«Προέρχομαι από ένα background που περιλαμβάνει τις εικαστικές τέχνες, την αρχιτεκτονική και τις performing arts. Έπειτα από διάφορες εμπειρίες μέσα και έξω από το θέατρο ανέπτυξα ένα μεγάλο ενδιαφέρον για τα κτίρια, τους αστικούς και υπαίθριους δημόσιους χώρους. Η δουλειά μου εστιάζει κυρίως στο να γίνει ορατή η κίνηση ενός μέρους. Τα κτίσματα, οι δομές, οι δρόμοι κουβαλούν και προκαλούν πολλά είδη κίνησης. Περνώντας χρόνο με τους χρήστες αυτών των χώρων, μέσα από μακροχρόνια residencies, προσπαθώ να αποκαλύψω αυτές τις κινήσεις. Ψάχνω για έναν στιβαρό χορό που βρίσκει την κινητήριο δύναμη του στους περιορισμούς και στο υλικό της καθημερινότητας. Θέλω κάθε κίνηση να δικαιολογείται από ένα δομικό στοιχείο του κτιρίου. Θέλω κάθε δράση να έχει την προέλευση της στην πολιτική ή ανθρώπινη ιστορία του κτιρίου. Έχω την επιθυμία να δημιουργήσω έναν εκλογικευμένο χορό, στοιχειώδη, έναν χορό που εφαρμόζεται σε συγκεκριμένο context. Στην αναζήτησή μου για έναν “εφαρμοσμένο χορό” (όπως λέμε “εφαρμοσμένη τέχνη”), που υπάρχει μόνο στο πλαίσιο στο οποίο γεννιέται, με ελκύουν οι αναλογίες μεταξύ χορογραφίας και επιστημονικών κλάδων που έχουν ισχυρό τεχνικό ή μεθοδολογικό υπόβαθρο: ανθρωπολογία, γεωγραφία, σχέδιο, πολεοδομία, αρχιτεκτονική. Προσεγγίζω τον χορό ως εικαστικός καλλιτέχνης – αυτή είναι η εκπαίδευσή μου, έχω τέτοιες αρχές και πρωτόκολλα – παίρνοντας δείγματα από ό,τι υπάρχει και από αυτά των οποίων γίνομαι κοινωνός».

Πως σας φάνηκε η Ελευσίνα;
«Η Ελευσίνα είναι φυσικά συναρπαστική, μια ζωντανή και πολύπλοκη πόλη. Ο συνδυασμός αρχαίας κληρονομιάς, διαφορετικών πολιτισμών, παράδοσης και σύγχρονης ζωής είναι πολύ ενδιαφέρων. Φιλοξενεί χορούς και παραδόσεις από κάθε μέρος της Ελλάδας και έχει αποτελέσει επίσης το λίκνο των Ελευσινίων Μυστηρίων. Πρόκειται για ένα πραγματικό χωνευτήρι, όπου μπορείς να εξοικειωθείς με όλες τις πτυχές του ελληνικού πολιτισμού. Χάρη στα μακροχρόνια residencies στην πόλη, νιώσαμε ότι σχηματίσαμε μια πολύ καλή εικόνα του πώς ζουν οι άνθρωποι εδώ, πώς περιποιούνται τους κήπους τους, φωνάζουν στους δρόμους, οδηγούν, τρώνε, μαγειρεύουν, ακούνε μουσική. Όλοι οι κάτοικοι και οι σύλλογοι που γνωρίσαμε ήταν πολύ πρόθυμοι να μοιραστούν τις παραδόσεις τους και καλωσόρισαν με χαρά εμένα και τους χορευτές μου προκειμένου να ανακαλύψουμε τις γνώσεις τους».

Πείτε μας λίγα λόγια για τη δημιουργία του «Un Autre Mystère».
«Δημιουργήσαμε έναν in situ χορογραφικό περίπατο κατά μήκος δύο χιλιομέτρων των εγκαταλελειμμένων σιδηροδρομικών γραμμών που διασχίζουν την πόλη από τα ανατολικά προς τα δυτικά. Η Ελευσίνα είναι γνωστή για τους μύθους, τα μυστήρια και την αρχαία λατρεία που ήταν αφιερωμένη στη θεά της γεωργίας, Δήμητρα, και στην κόρη της, Περσεφόνη. Η δική μας ιερή διαδρομή θα είναι το μονοπάτι των εγκαταλελειμμένων σιδηροδρόμων. Βασιστήκαμε σε κείμενα, χορούς και τραγούδια, όχι για να εορτάσουμε μια θεά, αλλά για να τιμήσουμε τους ίδιους τους πολίτες της Ελευσίνας. Η Ελευσίνα είναι μια πόλη χορευτών, συναντήσαμε τόσα ταλέντα και παθιασμένους άνδρες και γυναίκες κατά τη διάρκεια της παρουσίας μας εδώ. Μας είπαν επίσης πολλά για τις παραδοσιακές τους φορεσιές και συνταγές. Η Ελευσίνα είναι μια πόλη που συνδυάζει σύνθετους βιομηχανικούς χώρους, ποικιλόμορφη χλωρίδα και ανθρώπινη κληρονομιά. Με αυτή τη δημιουργία θέλω να αναρωτηθώ ποια είναι η θέση του σύγχρονου χορού στη βοτανική και τον πολεοδομικό σχεδιασμό».

Πώς περιμένετε ότι θα ανταποκριθούν οι κάτοικοι στο έργο σας;
«Είμαι πολύ περίεργη να δω την αντίδρασή τους και πώς θα ερμηνεύσουν αυτό το καλλιτεχνικό έργο. Δεν γνωρίζω τις πολιτιστικές συνήθειες των κατοίκων, αλλά καθώς δημιουργήσαμε αυτό το έργο σε απόλυτη σύνδεση με την πόλη και τους πολίτες, ελπίζω να απολαύσουν το πώς θα επιχειρήσουμε να κάνουμε μια υπέρβαση στο τοπίο και τους χορούς».

Η πανδημία με τι τρόπο επηρέασε τη δράση σας;
«Στη Γαλλία όλα τα θέατρα ήταν κλειστά για πολλούς πολλούς μήνες. Όμως, καθώς τα έργα της Company Des Prairies πραγματοποιούνται συνήθως σε εξωτερικούς χώρους, καταφέραμε να προσαρμόσουμε τον τρόπο με τον οποίο συναντιόμαστε, χρησιμοποιώντας βιντεοκλήσεις ή απλώς το τηλέφωνο, και να μειώσουμε τα ομαδικά εργαστήρια, ήμασταν πάντα λιγότερα από 6 άτομα και βρισκόμασταν σε εξωτερικούς χώρους. Καταφέραμε να κάνουμε μια παράσταση στις αρχές του Σεπτεμβρίου του 2020. Ήταν ένα έργο in situ σε ένα αγρόκτημα στα βουνά των Άλπεων. Πραγματοποιήθηκε λίγο πριν από το δεύτερο lockdown. Όσον αφορά την οικονομική υποστήριξη, το Υπουργείο Πολιτισμού και η γαλλική κυβέρνηση μάς βοήθησαν με ειδικές επιχορηγήσεις. Ξέρουμε ότι ήμασταν τυχεροί καθώς δεν συνέβη δυστυχώς το ίδιο σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ζούσαμε πάντως καθημερινά με τον κίνδυνο παύσης της δράση μας τη σεζόν 2020/2021. Στην Ελευσίνα το έργο καθυστέρησε να γίνει αλλά, με έναν μαγικό τρόπο, φτάσαμε εδώ που φτάσαμε».

Ποια είναι τα επόμενα σχέδια σας;
«Η ομάδα θα διοργανώσει την πρώτη της έκθεση σε ένα κέντρο τέχνης κοντά στο Παρίσι, το La Terrasse στη Ναντέρ της Γαλλίας, η οποία θα ονομάζεται “Desprairies and company, a performed exhibition”.  Από τον Φεβρουάριο έως τον Μάρτιο του 2022, η εταιρεία θα εξερευνήσει λοιπόν έναν νέο τρόπο για να παρουσιάσει τα αποτελέσματα και τα ίχνη 20 χρόνων δημιουργίας. Θα βρίσκομαι καθημερινά μέσα στο μουσείο για να μοιράζομαι με τους επισκέπτες αρχεία και νέο υλικό, εκτυπώνοντας εικόνες, προβάλλοντας ταινίες, χρησιμοποιώντας κοστούμια. Με την ομάδα, θα δημιουργήσουμε επίσης ένα νέο έργο ειδικά για τον εκεί δημόσιο χώρο με τη συμμετοχή κατοίκων».

************************************
Σημείωμα χορογράφου
Έχω φανταστεί ένα χορογραφικό έργο που περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό κατοίκων. Μια παράσταση του περιλαμβάνει την από κοινού δημιουργία και υλοποίηση. Θέλω να επανεξετάσω την εξέλιξη των ανενεργών σιδηροδρομικών γραμμών. Ντόπιοι χορευτές/τριες, πολίτες, μάγειρες/ρισσες και εθελοντές/ντριες θα συμμετέχουν στον χορογραφικό περίπατο. Η σκηνή μας θα είναι τα δύο χιλιόμετρα των γραμμών. Επιλέγω αυτή τη διαδρομή, για να διασχίσουμε τα τοπία της Ελευσίνας, να ανακαλύψουμε μία μοναδική θέα της πόλης και των κρυμμένων θησαυρών της, από την τοπική κηπουρική ως τη χορευτική παράδοση επηρεασμένη από όλη τη Μεσόγειο Θάλασσα. Το έργο Ένα Άλλο Μυστήριο είναι η ευκαιρία να δημιουργήσουμε μία απογραφή των χορών, των τραγουδιών και της μουσικής που λαμβάνουν χώρα στην Ελευσίνα. Η καταγραφή των χορευτικών κινήσεων, όσο και η δραματουργία της περιπλάνησης, έχει συσταθεί από αρχεία και εικονογραφικές ή κειμενικές πηγές, οι οποίες συλλέχθηκαν κατά τη διάρκεια δύο μεγάλων επισκέψεων στην πόλη.
– Julie Desprairies

Δημιουργία: Compagnie des Prairies (FR)

Σύλληψη – Χορογραφία: Julie Desprairies

Βοηθός Χορογράφου: Elise Ladoué

Σκηνογραφία – Ενδυματολογία: Μελίνα Φάκα

Τεχνικός Διευθυντής: Αναστασία Τσοπελάκη

Τεχνικός Εξοπλισμός: Kariotis Audio & Lighting

Διεύθυνση Παραγωγής: TooFarEast | Χρήστος Χριστόπουλος, Νίκος Μαυράκης

Συντονισμός Συμμετεχόντων – Mentor: Γιάννης Παππάς

Διοίκηση, παραγωγή και περιοδεία: La Magnanerie – Anne Herrmann, Victor Leclère, Martin

Galamez and Lauréna de La Torre (FR)

Ερμηνευτές: Δάφνη Κουτσαφτή, Δέσποινα Γκουγκουλιάνα, Elise Ladoué, Θέμις Χατζή, Βάσια Δεμίρη

Με τη συμμετοχή κατοίκων και των εξής τοπικών πολιτιστικών συλλόγων της Ελευσίνας:

“Η Μεγαλόνησος” Ένωση Κρητών Ελευσίνας

Πανηπειρωτικός Σύνδεσμος Ελευσίνας

“Ήπειρος” Σύλλογος Ηπειρωτών Θριασίου Πεδίου

Σύλλογος Μικρασιατών Ελευσίνας

Σύλλογος Πελοποννησίων Ελευσίνας

“Αγία Μαρκέλλα” Χιακή Ένωση Ελευσίνας


Πληροφορίες

Τέσσερις χορογραφικοί περίπατοι, το Σάββατο 13 και την Κυριακή 14 Νοεμβρίου, στις 11.00 και στις 16.00.

Αφετηρία: Παλαιός Σιδηροδρομικός Σταθμός Ελευσίνας

Τέρμα: Πάρκο Πλάτωνος

Χάρτης της διαδρομής εδώ

Διάρκεια περιπάτου: 1 ώρα και 30 λεπτά

Απόσταση: Δυο (2) χιλιόμετρα

Είσοδος ελεύθερη. Δηλώσεις συμμετοχής εδώ

Ο μέγιστος αριθμός θεατών ανά παράσταση ορίζεται στα 40 άτομα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η βέλτιστη δυνατότητα θέασης για όλους. Ο αριθμός ενδέχεται να μεταβληθεί βάσει των νέων υγειονομικών πρωτοκόλλων.