Σχεδόν μη βιώσιμες για 3 δισεκατομμύρια ανθρώπους στη Γη μπορεί να γίνουν οι συνθήκες διαβίωσης τα επόμενα 50 χρόνια εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, όπως προκύπτει από πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύει το Proceedings of the National Academy of Sciences, την οποία εκπόνησαν κορυφαίοι επιστήμονες από τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Κίνα.
Οι επιστήμονες είναι κατηγορηματικοί: οι αλλαγές που επίκεινται θα είναι πρωτοφανείς, με τη συχνότητα και την ένταση των ακραίων καιρικών φαινομένων να πυκνώνουν, επηρεάζοντας τα οικοσυστήματα, την ανθρώπινη υγεία, τα μέσα διαβίωσης, την επισιτιστική ασφάλεια, την παροχή νερού και την οικονομική ανάπτυξη με πολλούς τρόπους.
Αλλες μελέτες έχουν προβλέψει αλλαγές ακόμη και στην όψη του πλανήτη. Ακτογραμμές θα διαβρώνονται γρηγορότερα, μικρά νησιά στον Ειρηνικό ίσως βυθιστούν κάτω από τη θάλασσα και ο Αρκτικός Ωκεανός τα καλοκαίρια ενδέχεται να μην έχει πάγους. Το αμερικανικό περιοδικό «Time» ξεχωρίζει έξι περιοχές που θα επηρεαστούν ή επηρεάζονται ήδη άμεσα από την κλιματική κρίση.
Νιγηρία
Το Λάγος, η μεγαλύτερη πόλη της Νιγηρίας που βρίσκεται στην Υποσαχάρια Αφρική, είναι ιδιαίτερα ευάλωτο στην κλιματική αλλαγή, αρχικά λόγω της εκρηκτικής αύξησης του πληθυσμού του, που θα διπλασιαστεί τα επόμενα 15 χρόνια, από 13,5 εκατ. σε πάνω από 23,5 εκατ. Οι κάτοικοί του θα βιώνουν περισσότερες ζεστές ημέρες και ξηρασίες, που θα απειλούν τους πόρους και την οικονομία της πόλης, η οποία είναι ούτως ή άλλως πολύ ευάλωτη επειδή βρίσκεται στον Κόλπο της Γουινέας. Καθώς αυξάνεται η στάθμη της θάλασσας, είναι πιθανό να διαβρώσει τις ακτές και να μολύνει το πόσιμο νερό. Αυτό στη συνέχεια θα μπορούσε να βλάψει την τοπική γεωργία στην ύπαιθρο και την αλιευτική βιομηχανία, με δεινές συνέπειες σε μια χώρα με τεράστια φτώχεια.
ΑΪΤΗ
Η κλιματική αλλαγή μπορεί να αποτελέσει πολλαπλασιαστή απειλών, όπως στην Αϊτή. Το νησιωτικό κράτος βρίσκεται στη λεγόμενη λεκάνη του Ατλαντικού, κάτι που σημαίνει ότι είναι τρωτό στους τυφώνες. Μολονότι το καιρικό φαινόμενο δεν είναι βέβαιο πως σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή, μελέτες δείχνουν ότι εξαιτίας της στο μέλλον οι τυφώνες θα είναι πιο έντονοι. Δεδομένου ότι η Αϊτή είναι μια πολύ φτωχή χώρα, η ανάκαμψή της από φυσικές καταστροφές και η προετοιμασία της για μελλοντικά ακραία φαινόμενα θα είναι ιδιαίτερα δύσκολη, κάτι που απέδειξαν άλλωστε ο σεισμός του 2010 και ο τυφώνας «Μάθιου» το 2016. Εκτός αυτού, ο πληθυσμός της χώρας εξαρτάται από τη γεωργία και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, όπως προειδοποιούν τα Ηνωμένα Εθνη, μπορεί να διαπεράσει τις γεωργικές εκτάσεις και τα αποθέματα πόσιμου νερού.
ΥΕΜΕΝΗ
Η Υεμένη, μια χώρα που ήδη βρίσκεται σε επισιτιστική κρίση, με αδύναμους θεσμούς και κυβερνήσεις εξαιτίας του πολέμου που ξέσπασε το 2015, επηρεάζεται ήδη σημαντικά από την κλιματική αλλαγή. Η ελονοσία μαστίζει τον πληθυσμό της, με τα ποσοστά να επιδεινώνονται από την άνοδο της θερμοκρασίας. Επίσης, η χώρα έχει μεγάλη ακτογραμμή, καθιστώντας την ευάλωτη στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
ΦΙΛΙΠΠΙΝΕΣ
Η ασιατική χώρα αντιμετωπίζει υψηλό κίνδυνο φυσικών καταστροφών όπως τυφώνες, τσουνάμι και πλημμύρες, με την πρωτεύουσά της, τη Μανίλα, που βρίσκεται κατά μήκος της ακτής και η οποία είναι πυκνοκατοικημένη, να είναι δύσκολο να εκκενωθεί όταν απαιτηθεί, αλλά και να ανοικοδομηθεί ύστερα από μια καταστροφή. Οι κακές υποδομές, όπως το σύστημα αποχέτευσης, ήταν η βασική αιτία για τις πλημμύρες του 2009 που βύθισαν το 80% της πόλης.
ΚΙΡΙΜΠΑΤΙ
Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας μπορεί να εξαφανίσει εντελώς από τον χάρτη τις επόμενες δεκαετίες το Κιριμπάτι. Η νησιωτική χώρα της Ωκεανίας βρίσκεται μόλις 1,8 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, σε ένα σύστημα από ατόλες και υφάλους, γεγονός που απειλεί άμεσα την ύπαρξη των κατοίκων. Αυτή η «ευαλωτότητά» της την έχει ωθήσει σε συμμαχίες με άλλες απειλούμενες κλιματικά νησιωτικές χώρες με στόχο την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης, σε κατασκευή θαλάσσιων τειχών, αλλά και στην αγορά 5.000 στρεμμάτων γης στα νησιά Φίτζι, σε περίπτωση που χρειαστεί οι κάτοικοί της να γίνουν «κλιματικοί μετανάστες» και να μετεγκατασταθούν.
ΣΕΝΕΓΑΛΗ
Εκτεταμένες επιπτώσεις σε πολλές εκφάνσεις της ζωής της Σενεγάλης θα έχει η κλιματική αλλαγή. Μολονότι η αφρικανική χώρα δεν συμβάλλει ιδιαίτερα στις παγκόσμιες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, είναι μια από τις κατ’ εξοχήν ευάλωτες χώρες στην αλλαγή του κλίματος. Οι επιστήμονες προβλέπουν ότι η στάθμη της θάλασσας αναμένεται να αυξηθεί ταχύτερα στη Δυτική Αφρική από τον παγκόσμιο μέσο όρο και με δεδομένο ότι το 70% του πληθυσμού της χώρας ζει σε παράκτιες περιοχές, στο μέλλον είναι πολύ πιθανό η κλιματική αλλαγή να εκτοπίσει τους κατοίκους αυτούς από τις εστίες τους.
Την ίδια ώρα, οι εκτεταμένες ξηρασίες θα έχουν αντίκτυπο στη γεωργία, αφού θα υποβαθμίσει τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις, προκαλώντας επισιτιστική ανασφάλεια και οικονομική κρίση καθότι η πλειονότητα των κατοίκων βιοπορίζεται από τη γεωργία και την αλιεία. Στο νησί Ντιονγόρ, συγκεκριμένα, οι Σενεγαλέζοι βρίσκονται ήδη αντιμέτωποι με την άνοδο της θάλασσας, που ξεβράζει συνεχώς σκουπίδια στις ακτές, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία τους αλλά και την ίδια τους τη διαβίωση, μια και τα ψάρια έχουν μειωθεί αισθητά στην περιοχή.
Διαφορετικός αντίκτυπος από την άνοδο της θερμοκρασίας
Η άνοδος της θερμοκρασίας μέσα στα επόμενα 20 χρόνια θα επηρεάσει κάθε χώρα στον κόσμο και όλοι οι πληθυσμοί θα είναι ευάλωτοι σε αυτή. Αλλά ο αντίκτυπός της δεν θα γίνει αισθητός στον ίδιο βαθμό σε όλες τις περιοχές του πλανήτη. Η γεωγραφία αποτελεί καθοριστικό παράγοντα. Οσοι ζουν σε μικρά νησιωτικά κράτη ή παράκτιες ή πολικές περιοχές είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες παράμετροι που καθιστούν κάποιες περιοχές και χώρες πιο τρωτές, αρχής γενομένης από τη χαμηλή ικανότητα προσαρμογής και τις αναποτελεσματικές κυβερνήσεις, οι οποίες δεν διαθέτουν μηχανισμούς πρόληψης και προετοιμασίας ενάντια στις περιβαλλοντικές απειλές.
Εκεί που η διαβίωση εξαρτάται από τους φυσικούς πόρους
«Πολλές αναπτυσσόμενες χώρες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες και η διαβίωσή τους εξαρτάται από τους φυσικούς πόρους» λέει στο περιοδικό «Time» η Κέλι Λέβιν, επιτελική συνεργάτρια του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Πόρων: «Αν αυτοί οι φυσικοί πόροι επηρεαστούν από την κλιματική αλλαγή, η ικανότητα των ανθρώπων να ταΐσουν τις οικογένειές τους και να βγάλουν τα προς το ζην επηρεάζεται σημαντικά».
