«Όχι άλλη νεκρή» (Ani Jednei Więcej) ήταν το κεντρικό σύνθημα της μαζικής πορείας στο κέντρο της Βαρσοβίας το βράδυ του Σαββάτου. Ήταν μία από τις μεγαλύτερες κινητοποιήσεις που έχει δει η πολωνική πρωτεύουσα τα τελευταία χρόνια. Δεκάδες χιλιάδες γυναίκες, μαζί τους και πολλοί άνδρες, κατέβηκαν στους δρόμους για να διαδηλώσουν την αγανάκτησή τους για την περιοριστική νομοθεσία περί αμβλώσεων. Αφορμή ήταν ο θάνατος μίας γυναίκας από σηπτικό σοκ σε νοσοκομείο επαρχιακής πόλης, υπό αδιευκρίνιστες ακόμη συνθήκες. Η 30χρονη Ιζαμπέλα βρισκόταν στην 22η εβδομάδα της κύησης. Για τους διαδηλωτές ήταν το πρώτο θύμα μίας νομοθεσίας, αλλά και μίας νοοτροπίας, που ουσιαστικά απαγορεύει τις αμβλώσεις στην Πολωνία.
Η Ντορότα Λομπόντα, δημοτική σύμβουλος στη Βαρσοβία, εξηγεί: «Οι γιατροί έπρεπε να τερματίσουν την κύηση, γιατί κινδύνευε η ζωή της γυναίκας. Δεν το έκαναν όμως, φοβήθηκαν (ότι παραβιάζουν τον νομο), περίμεναν να πεθάνει το έμβρυο. Αν είχαν επέμβει εγκαίρως, η γυναίκα θα ζούσε σήμερα». Η δικηγόρος της οικογένειας της Ιζαμπέλα, Γιολάντα Μπουντζόφσκα, λέει ότι η 30χρονη πέθανε από ανακοπή καρδιάς ενώ την ετοίμαζαν για το χειρουργείο.
Διαδηλωτές και στην πόλη Λούμπλιν, στην ανατολική Πολωνία
Στο πλευρό των διαδηλωτών ήταν και ο πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, επικεφαλής σήμερα της αντιπολιτευόμενης «Πλατφόρμας των Πολιτών». Μαζί του η αντιπρόεδρος της πολωνικής Βουλής Μαλγκορζάτα Κιντάουα-Μπλόνσκα. Στόχος των διαδηλωτών είναι η εθνολαϊκιστική κυβέρνηση του πρωθυπουργού Ματέους Μοραβιέτσκι, αλλά και η Γιούλια Πζελέμπσκα, πρόεδρος του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Πολωνίας, που θεωρείται έμπιστη συνεργάτης του Γιαρόσουαβ Κασίνσκι, προέδρου του κυβερνώντος κόμματος «Νόμος και Δικαιοσύνη» (PiS). Μέρος των υπερσυντηρητικών ψηφοφόρων του PiS προφανώς εγκρίνει την αυστηρή νομοθεσία περί αμβλώσεων.
200.000 αμβλώσεις «στην τύχη»;
Οι διαδηλωτές κρατούσαν φωτογραφίες της 30χρονης Ιζαμπέλα, που πέθανε στο νοσοκομείο, υπό αδιευκρίνιστες ακόμη συνθήκες
Στην Πολωνία γίνονται κάθε χρόνο, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, λιγότερες από 2.000 αμβλώσεις. Οργανώσεις για τα δικαιώματα των γυναικών εκτιμούν ωστόσο ότι κάθε χρόνο περίπου 200.000 γυναίκες εξωθούνται σε παράνομη άμβλωση ή καταφεύγουν στο εξωτερικό για την επέμβαση, πάλι χωρίς τις νόμιμες διαδικασίες. Ο λόγος είναι η αυστηροποίηση της νομοθεσίας στην ίδια την Πολωνία από την εθνολαϊκιστική κυβέρνηση Μοραβιέτσκι. Σήμερα η άμβλωση επιτρέπεται μόνο όταν κινδυνεύει η ζωή της γυναίκας ή όταν η εγκυμοσύνη οφείλεται σε «εγκληματική ενέργεια», δηλαδή σε βιασμό. Μέχρι πρόσφατα επιτρεπόταν και σε περίπτωση που το έμβρυο παρουσιάζει μόνιμη βλάβη ή πρόβλημα υγείας, αλλά αυτή η δυνατότητα κρίθηκε «παράνομη» από το Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας.
«Ήταν μια τραγική ιστορία, με έπιασαν τα κλάματα, δεν μπορώ να το ξεπεράσω» λέει μία από τις διαδηλώτριες. «Ήρθα εδώ για να δείξω ότι διαφωνώ με αυτή την τραγωδία και με την όλη κατάσταση…» Μία γυναίκα μεγαλύτερης ηλικίας, η Καλίνα, λέει ότι έχει τρομάξει από τα τελευταία γεγονότα και ανησυχεί για την οικογένειά της. «Έχω μια κόρη και με όλα αυτά που συμβαίνουν τη συμβουλεύω να αποφύγει να μείνει έγκυος», λέει η ίδια.
Παρέμβαση της εισαγγελίας
Γενική άποψη της διαδήλωσης στο Πόζναν το βράδυ του Σαββάτου
Η 30χρονη Ιζαμπέλα έχασε τη ζωή της πριν από δύο μήνες, αλλά το περιστατικό έγινε γνωστό μόλις την περασμένη εβδομάδα, πυροδοτώντας έντονες αντιδράσεις. Στο μεταξύ τέθηκαν εκτός υπηρεσίας οι γιατροί που είχαν αναλάβει την άτυχη γυναίκα, ενώ η αρμόδια εισαγγελία εξετάζει την υπόθεση. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο κόσμος βγαίνει στους δρόμους, για να ζητήσει από την κυβέρνηση Μοραβιέτσκι να αναθεωρήσει την περιοριστική νομοθεσία περί αμβλώσεων.Στα τέλη Οκτωβρίου παραγματοποιήθηκαν μαζικές κινητοποιήσεις, με τους διαδηλωτές να στρέφονται εναντίον της κυβέρνησης, αλλά και ιερέων της καθολικής εκκλησίας.
Γιάννης Παπαδημητρίου (AP, Tagesschau.de)
