Στο… ρελαντί εξακολουθούν να δουλεύουν οι πολεοδομίες της χώρας, «φρενάροντας» την έκδοση οικοδομικών αδειών. Παρά την απλούστευση της νομοθεσίας με τον νόμο 4759/2020 για τον εκσυγχρονισμό της Χωροταξικής και Πολεοδομικής Νομοθεσίας, οι υπηρεσίες δόμησης (ΥΔΟΜ) εξακολουθούν να παίζουν καθυστέρηση. Δεν είναι τυχαίο ότι ο αρμόδιος υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Νίκος Ταγαράς από το βήμα της Βουλής προανήγγελλε μέτρα και διαρθρωτικές αλλαγές για την αντιμετώπιση του προβλήματος, αναγνωρίζοντας ότι «πράγματι υπάρχει και έλλειψη προσωπικού αλλά και καθυστερήσεις δίχως να υπάρχει έλλειψη προσωπικού».

Υποστελέχωση και πολυνομία

Ο «Γολγοθάς» για μηχανικούς, αλλά και για πολίτες ή επενδυτές, που θέλουν να εκδώσουν οικοδομική άδεια αποκαλύπτεται από στατιστικά δεδομένα που έχουν συγκεντρώσει μέλη του τεχνικού κόσμου και παρουσιάζει σήμερα «Το Βήμα». Τα στοιχεία του τελευταίου πενταμήνου (ουσιαστικά από τα τέλη Μαΐου, οπότε το σύστημα «e-Αδειες» του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος αναβαθμίστηκε ώστε η έκδοση οικοδομικών αδειών να προσαρμοστεί στις διατάξεις του 4759/2020) καταδεικνύουν ότι η απλούστευση της νομοθεσίας για την έκδοση αδειών δεν έλυσε το πρόβλημα των καθυστερήσεων.

Είναι αξιοσημείωτο ότι σήμερα για τον κύριο όγκο των οικοδομικών αδειών – δηλαδή για εκείνες της Κατηγορίας 3 που αφορούν κυρίως κατοικίες και άλλες μικρότερες εργασίες – η προέγκριση από την Υπηρεσία Δόμησης είναι προαιρετική, οπότε εκδίδονται με ευθύνη του μηχανικού. Οι πολεοδομίες ασχολούνται πλέον με σύνθετα, δύσκολα, ειδικά και μεγάλα έργα ή οικοδομές με ιδιαιτερότητες, για τα οποία απαιτείται ασφάλεια στον έλεγχο των πολεοδομικών μεγεθών, όπως για μεγάλα κτίρια, κατασκευές εκτός σχεδίου, διατηρητέα, ακίνητα σε επαφή με ρεύματα ή αιγιαλό κ.ά.

Παρ’ όλα αυτά, η αργή ανταπόκριση των υπηρεσιών παραμένει, με το πρόβλημα να εντοπίζεται όχι μόνο στην υποστελέχωση των υπηρεσιών αλλά και στην πολυνομία, καθώς κάθε χρόνο προστίθενται νέες διατάξεις, τροποποιούνται ή αναθεωρούνται παλαιότερες, ενώ πολλές από αυτές είναι ασαφείς ή αναιρούνται από άλλες. Αλλωστε, η σύνταξη του Κώδικα Χωροταξίας και Πολεοδομίας παρά τις εξαγγελίες δεν έχει ακόμη προχωρήσει.

Οσο για την πρόβλεψη «μία πολεοδομία ανά δήμο», ώστε οι 141 υπηρεσίες δόμησης της χώρας να γίνουν 332, παραμένει χαμηλά στην ατζέντα της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς από το 2010 έως σήμερα ο αριθμός των δήμων που «έστησαν» ΥΔΟΜ φτάνουν συνολικά τους 168. Πάντως, τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Εσωτερικών έδωσαν μια ακόμη παράταση στους δήμους έως το τέλος του έτους για να ανταποκριθούν.

Τα παράδοξα των υπηρεσιών

Σε κάθε περίπτωση, το επιτελείο του ΥΠΕΝ μελετά τα στοιχεία των τελευταίων μηνών (από τον Ιούνιο και μετά, οπότε απλοποιήθηκε η νομοθεσία) προκειμένου να εντοπίσει τις εστίες των καθυστερήσεων. Το παράδοξο είναι ότι υπηρεσίες με λίγο προσωπικό μπορεί να διεκπεραιώνουν περισσότερες υποθέσεις ή και συντομότερα τους φακέλους, συγκριτικά με τις μεγάλες πολεοδομίες.

Ετσι, στη μεγαλύτερη ΥΔΟΜ της χώρας, δηλαδή του Δήμου Αθηναίων που εξυπηρετεί και άλλους δήμους, στην οποία υπηρετούν 58 υπάλληλοι (41 από αυτούς έχουν πρόσβαση στο e-adeies και 9 με 10 ελέγχουν), έχουν εκδοθεί μόνο 61 προεγκρίσεις αδειών. Σε αντιδιαστολή, η μικρής χωρικής αρμοδιότητας ΥΔΟΜ Διαποντίων Νήσων (περιλαμβάνει τα μικρά νησιά Ερείκουσα, Μαθράκι, Οθωνοί) έχει 12 υπαλλήλους για το e-adeies, εκ των οποίων τρεις ελεγκτές, και έχει εκδώσει 94 προεγκρίσεις.

Αυτό που ανησυχεί τα στελέχη του ΥΠΕΝ είναι οι σοβαρές καθυστερήσεις που παρατηρούνται σε καίριες πολεοδομίες, οι οποίες δεν αιτιολογούνται από τη στελέχωσή τους. Για παράδειγμα, στην ΥΔΟΜ Κηφισιάς έχουν εκδοθεί μόλις έξι άδειες με προέγκριση από τις 42 αιτήσεις που έχουν κατατεθεί, στην ΥΔΟΜ Καβάλας οκτώ άδειες από 74 αιτήσεις, στη Λευκάδα 13 από 67 αιτήσεις, στη Θεσσαλονίκη 4 από 23, στην ΥΔΟΜ Ευόσμου-Κορδελιού 4 από 52, στο Ρέθυμνο 12 από 105 και στην ΥΔΟΜ Λαγκαδά 5 άδειες στις 30 αιτήσεις. Το αρνητικό ρεκόρ ωστόσο κατέχει η Υπηρεσία Δόμησης στα Χανιά, όπου έχουν κατατεθεί 186 αιτήσεις και έχουν βγει μόλις 5 εγκρίσεις.

Στα θετικά παραδείγματα αριθμού προεγκρίσεων είναι οι ΥΔΟΜ Θήρας με 91 άδειες, Κατερίνης με 90 (από 104 αιτήματα), Κυκλάδων με 73, Ζακύνθου με 72 (από 80 αιτήματα), Μεσολογγίου και Ρόδου με 56 άδειες, Ηρακλείου με 55, Πειραιά με 49, Φαιστού με 43 κ.λπ.

4,5 μήνες για μία έγκριση

Ως προς τον χρόνο που απαιτήθηκε για την έκδοση μιας άδειας (δείκτης ενδεικτικός για τα μεγάλα και δύσκολα έργα), ουραγοί είναι οι πολεοδομίες Αμαρουσίου με 136 ημέρες, Αργοστολίου 133, Αθήνας 132, Σύρου και Σερρών 131, Λευκάδας 130, Ηρακλείου 129, Νίκαιας-Ρέντη 129, Ρεθύμνης 126 και Παγγαίου 125. Ειδικά για την ΥΔΟΜ της Αθήνας ο μέσος χρόνος έκδοσης οικοδομικής άδειας ήταν 51 ημέρες – ο ελάχιστος χρόνος που έχει καταγραφεί είναι 6 ημέρες και ο μέγιστος 132 ημέρες.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι σε ορισμένες υπηρεσίες δεν έχει εκδοθεί καμία άδεια σε… ρεαλιστικούς χρόνους. Με άλλα λόγια, το συντομότερο χρονικό διάστημα που έχει εκδοθεί άδεια στις ΥΔΟΜ Παγγαίου είναι 106 ημέρες, Μεσσήνης 94, Ικαρίας 64, Θεσσαλονίκης 63, Διονύσου 57, Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνος 56, Μυλοποτάμου 55, Ζωγράφου 52, Κερατσινίου Δραπετσώνας 51 και Λευκάδας 49 ημέρες.

Αντιθέτως, ταχύτατες είναι οι ΥΔΟΜ σε Κάρυστο, Ναυπακτία, Κατερίνη, Σιντίκη και Σιθωνία, όπου ένα διάγραμμα κάλυψης μπορεί να εγκριθεί ακόμη και αυθημερόν, αν το έργο είναι απλό, όπως επίσης και στο Αιγάλεω, στη Μήλο, στα Μέγαρα και στη Θήρα. Για την έγκριση των τοπογραφικών διαγραμμάτων υψηλές ταχύτητες καταγράφηκαν στις πολεοδομίες Καρύστου, Μεσολογγίου, Κατερίνης, Σιντίκης και Σιθωνίας, Μήλου και Φαιστού, Μεγαρέων, Τριφυλίας, Θήρας, Ζηρού και Ηλιδας.

Απάντηση της Υπηρεσίας Δόμησης Κηφισιάς

Ο εντεταλμένος Δημοτικός Σύμβουλος Εμμανουήλ Κουρμαδιάς, υπεύθυνος της Υπηρεσίας Δόμησης Κηφισιάς, σε επιστολή του προς το Βήμα παραθέτει στοιχεία για τον αριθμό αιτήσεων έκδοσης αδειών ή άλλων αναθεωρήσεων ή υποθέσεων από την 1-1-2021 (σ.σ. στο κείμενο του Βήματος τα στοιχεία αναφέρονται από τα τέλη Μαίου και μετά). Ειδικότερα:

-προέβην σε ελέγχους επί 183 διαφόρων τύπων εγκρίσεων και αδειών

– έχουν εκδοθεί  109 διοικητικές πράξεις

– έχουν ελεγχθεί και οφείλει ο ιδιώτης μηχανικός να διορθώσει τις 41 από αυτές

– ελέγχει τώρα 18 εκ των οποίων οι 11 θα ελεγχτούν για δεύτερη φορά, ενώ 7 δεν έχουν ελεγχθεί ούτε μια φορά.