«Το Σύμφωνο Σταθερότητας έχει περιθώρια ευελιξίας» είπε η Ανγκελα Μέρκελ στην αποχαιρετιστήρια επίσκεψή της στην Αθήνα.

Στη γενική γραμμή της υπηρεσιακής, στο μεταξύ, καγκελαρίου της Γερμανίας φαίνεται ότι θα κινηθεί και ο διάδοχός της, Σοσιαλδημοκράτης Ολαφ Σολτς.

Ο γερμανός οικονομολόγος Κλέμενς Φουστ του οικονομικού ισντιτούτου του Μονάχου «ifo» ζητεί από την επόμενη κυβέρνηση του Βερολίνου να επιδιώξει μια νέα ισορροπία ανάμεσα στα χρέη που έχουν εκτιναχθεί στα ύψη και τη δημοσιονομική πειθαρχία στην Ευρώπη.

Μια πρόγευση για τη στάση της μελλοντικής κυβέρνησης Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων και Φιλελευθέρων δίνει το προσχέδιο συμφωνίας που αποτελεί και τη βάση των μεταξύ τους διαπραγματεύσεων.

«Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης έχει αποδείξει την ελαστικότητά του» αναφέρεται στο κείμενο.

«Στη βάση του Συμφώνου Σταθερότητας θέλουμε να διασφαλίσουμε την ανάπτυξη, να διατηρήσουμε τη βιωσιμότητα του χρέους και να φροντίσουμε για βιώσιμες και φιλικές προς το περιβάλλον επενδύσεις» συμφωνούν τα τρία κόμματα.

Η μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας

Το «διάλειμμα» του κοροναϊού επιτάχυνε τη συζήτηση για τη μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας. Προτάσεις για τη μεταρρύθμισή του επεξεργάζεται και ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας ESM.

«Το Σύμφωνο Σταθερότητας πρέπει να μεταρρυθμιστεί, δεδομένου ότι καμία χώρα δεν το τηρεί» λέει ο Κλέμενς Φουστ στους ξένους ανταποκριτές στο Βερολίνο (VAP).

Παραπέμπει στον ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Ντράγκι, που εξήγγειλε ότι δεν θα το τηρήσει, και αναρωτιέται. «Για ποιο Σύμφωνο μιλάμε όταν μια μεγάλη χώρα όπως η Ιταλία αποφασίζει να μην το τηρήσει;».

Η σημερινή συζήτηση περιορίζεται στην αναζήτηση τρόπων να διευρυνθούν τα περιθώρια δανεισμού, το ύψος του οποίου εκτινάχθηκε σε απίστευτα επίπεδα τα τελευταία χρόνια και είναι σε ύψος-ρεκόρ, διαπιστώνει ο Φουστ.

To χρέος έχει εκτιναχθεί σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, η Ελλάδα προηγείται με 209,3% του ΑΕΠ, η Ιταλία έπεται με 160%, η Γαλλία έφτασε στο 118%, η Γερμανία είναι στο 71,1%.

Απαίτηση για αύξηση δανεισμού

Σήμερα κυριαρχούν πολιτικές δυνάμεις που υποστηρίζουν την περαιτέρω αύξηση του δανεισμού.

«Εκείνο που χρειαζόμαστε επειγόντως στην Ευρώπη είναι μια γερμανική κυβέρνηση η οποία θα φροντίσει για μια ισορροπία ανάμεσα στην πειθαρχία και την αύξηση του δανεισμού. Μια κυβέρνηση του «σηματοδότη» πρέπει να κινηθεί στην κατεύθυνση αυτήν» λέει ο Φουστ, «ο Σολτς έχει εξαγγείλει ότι θα το επιδιώξει, ενδιαφέρον θα έχει κατά πόσο θα το καταφέρει».

Υπάρχουν ρυθμίσεις του Συμφώνου που δεν τηρήθηκαν ποτέ από κανέναν, όπως η διαφορά 5 μονάδων σε σχέση με το 60% του χρέους επί του ΑΕΠ, που μπορεί να διαγραφεί αμέσως, αφού δεν τηρείται.

Η σκοπιμότητα

Αλλά πριν ξεκινήσει η συζήτηση για τους αριθμούς είναι απαραίτητη μια κοινή βάση συνεννόησης για τη σκοπιμότητα του Συμφώνου. Για τον πρόεδρο του ifo το Σύμφωνο Σταθερότητας είναι «μια βάση προσανατολισμού για μη δεσμευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των χωρών-μελών».

Από την άλλη πλευρά, αυτό σημαίνει ότι το Σύμφωνο Σταθερότητας δεν μπορεί να αποτελεί βάση για την κοινή ανάληψη χρέους, λέει ο Φουστ και στα κράτη-μέλη πρέπει να επιμεριστεί μεγαλύτερη ευθύνη για τη δική τους δημοσιονομική πολιτική, έστω και αν αυτό σημαίνει μεγαλύτερο άνοιγμα των σπρεντς.

«Χρειαζόμαστε μια νέα ισορροπία ανάμεσα στον δανεισμό αφενός και αφετέρου μέτρα που θα ενισχύουν την πειθαρχία και την ίδια ευθύνη των κρατών-μελών. Οχι με την έννοια πόσο θα δανειστεί, αλλά θεσμοθετώντας την υποχρέωση εγγυήσεων με ίδια κεφάλαια των τραπεζών για την αγορά κρατικών ομολόγων» λέει ο πρόεδρος του ifo.

Ηταν μία από τις προτάσεις που είχε κάνει πριν από τρία χρόνια ο Φουστ και μία ομάδα οικονομολόγων από τη Γαλλία και τη Γερμανία για τη μεταρρύθμιση της ευρωζώνης, την οποία επαναφέρει με την ευκαιρία της κυβερνητικής αλλαγής στο Βερολίνο.