Απέναντι σε απανωτά κύματα ανατιμήσεων βρίσκονται το τελευταίο διάστημα τόσο οι έλληνες καταναλωτές όσο και οι επιχειρήσεις, με τους ειδικούς αναλυτές να κάνουν λόγο για ένα «τσουνάμι» ακρίβειας του οποίου έχουμε δει μόνο την αρχή. Με τους φουσκωμένους λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου να έχουν κάνει ήδη την εμφάνισή τους και τις τιμές των καυσίμων να έχουν πάρει σταθερά ανοδική πορεία, τα ελληνικά νοικοκυριά και οι επιχειρηματίες προετοιμάζονται για έναν χειμώνα με τρομακτικές πιέσεις τόσο στις τιμές των βασικών καταναλωτικών αγαθών όσο και στα έξοδα λειτουργίας των επιχειρήσεων, αλλά και στο κόστος της μετακίνησης ανθρώπων και προϊόντων που θα εντείνουν ακόμα περισσότερο τις επιπτώσεις της ακρίβειας. Οπως εκτιμούν οι αναλυτές, οι ανατιμήσεις θα πλήξουν κυρίως τα μεσαία εισοδήματα που δεν δικαιούνται επιδοτήσεων.
«Ραβασάκια» που ζαλίζουν
Οι λογαριασμοί ρεύματος και φυσικού αερίου που έχουν ήδη αρχίσει να φτάνουν στους καταναλωτές προκαλούν τρόμο. «Πριν από λίγες ημέρες μού ήρθε ο εκκαθαριστικός λογαριασμός του ρεύματος. Οταν πήρα το σχετικό μήνυμα από την εταιρεία πραγματικά δεν πίστευα στα μάτια μου. Το συνολικό ποσόν για τους τελευταίους 4 μήνες ήταν 417,29 ευρώ. Λάβετε υπόψη ότι είμαι ένας άνθρωπος μόνος μου που ζει σε ένα σπίτι 50 τετραγωνικών μέτρων» αναφέρει χαρακτηριστικά η κυρία Φιλιώ Ταντόγλου, συνταξιούχος. «Για το ίδιο διάστημα πέρυσι είχα πληρώσει λιγότερο από τα μισά. Εντάξει, εφέτος το καλοκαίρι έκανα περισσότερο χρήση των κλιματιστικών λόγω του καύσωνα, αλλά δεν περίμενα ποτέ να αυξηθεί τόσο πολύ. Πώς θα τα πληρώσω;» αναρωτιέται και προσθέτει ότι δεν ξέρει τι θα κάνει τον χειμώνα με τις τιμές που ακούει για το πετρέλαιο θέρμανσης.
Το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν και πολλοί επιχειρηματίες στον χώρο της εστίασης όπου η κατανάλωση ρεύματος και φυσικού αερίου είναι ιδιαίτερα αυξημένη. «Οι λογαριασμοί που ήρθαν τον Οκτώβριο είναι υπερδιπλάσιοι αυτών που μας είχαν έρθει πέρυσι» λέει χαρακτηριστικά ο κ. Γιώργος Καρανίκας, ιδιοκτήτης ψησταριάς στον Κολωνό. «Τον Σεπτέμβριο του 2020 είχαμε πληρώσει 320 ευρώ για φυσικό αέριο. Ο τελευταίος λογαριασμός ξεπερνάει τα 700 ευρώ. Δυστυχώς είναι αδύνατον να απορροφήσουμε ως επιχείρηση αυτές τις ανατιμήσεις και σύντομα θα χρειαστεί να τις μετακυλίσουμε στους πελάτες μας» τονίζει.
Σταγόνα στον ωκεανό τα μέτρα
Είναι φυσικό οι λογαριασμοί ρεύματος που βλέπουν οι καταναλωτές να προκαλούν σοκ και δέος αν αναλογιστεί κανείς ότι η μέση τιμή της μεγαβατώρας έχει τους τελευταίους τέσσερις μήνες υπερτριπλασιαστεί σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα το 2020. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μέση τιμή της μεγαβατώρας έχει ανέλθει στα 138,18 ευρώ, τη στιγμή που το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι ήταν 45,13 ευρώ, γεγονός που κάνει πολλούς να χαρακτηρίζουν τα μέτρα που έχει ήδη εξαγγείλει η κυβέρνηση και τα οποία αφορούν μόνο τα πιο αδύναμα νοικοκυριά ως «σταγόνα στον ωκεανό».
Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΔΕΗ ενημερώνει τις μικρομεσαίες βιομηχανίες ότι από 1η Δεκεμβρίου οι συμβάσεις προμήθειας ρεύματος θα περιλαμβάνουν και Ρήτρα Αναπροσαρμογής, γεγονός που θα εκτινάξει ακόμα περισσότερο την τιμή του ρεύματος, με αποτέλεσμα ένα ντόμινο ανατιμήσεων σε αγαθά, προϊόντα και υπηρεσίες οι τιμές των οποίων καταγράφουν ήδη ανοδική πορεία. Οπως μάλιστα εκτιμούν παράγοντες της αγοράς, οι αυξήσεις αυτές, όχι μόνο δεν πρόκειται να ανακοπούν, αλλά αντίθετα θα εκτιναχθούν ακόμα περισσότερο το πρώτο τρίμηνο του 2022.
Δεν έχει έρθει το μεγάλο κύμα
«Σύμφωνα με τους καθημερινούς μας ελέγχους στα supermarkets, το μεγάλο κύμα ακρίβειας, όπως περιγράφεται, ακόμα δεν έχει έρθει. Δεν λέω ότι αποκλείεται να έρθει, αλλά σήμερα που μιλάμε δεν έχει έρθει. Εχουμε καταναλωτές που ξοδεύουν – και για να ξοδεύουν σημαίνει ότι έχουν» δήλωσε πριν από λίγες ημέρες ο υπουργός Ανάπτυξης Αδωνις Γεωργιάδης. Ομως, όπως όλα δείχνουν, πρόκειται πολύ σύντομα να έρθουν οι μέρες που οι καταναλωτές δεν θα «έχουν» για να καταναλώσουν βασικά αγαθά, ενώ ο χειμώνας προβλέπεται ιδιαίτερα ζόρικος και όσον αφορά το ζήτημα της θέρμανσης, αλλά και της μετακίνησης.
Το ράλι του φυσικού αερίου, ο Πούτιν και οι ανησυχίες για επάρκεια τον χειμώνα
Οι αυξήσεις στο ρεύμα είναι αποτέλεσμα των αυξήσεων στις τιμές του φυσικού αερίου, οι οποίες τον τελευταίο καιρό καταρρίπτουν απανωτά ρεκόρ. Στις αρχές Οκτωβρίου η τιμή του φυσικού αερίου ξεπέρασε για πρώτη φορά τα 200 ευρώ/MWh, ενώ σε Σερβία, Ιταλία, Σλοβενία, Κροατία και Αυστρία είχε ξεπεράσει τα 300 ευρώ/MWh. Υπήρξε μια μικρή αποκλιμάκωση μετά τις δηλώσεις του ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να αυξήσει την προμήθεια φυσικού αερίου στην αγορά. Πάντως μια σειρά λάθος χειρισμών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχουν οδηγήσει τα αποθέματα στην ΕΕ σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, ενώ εκφράζονται ανησυχίες για την επάρκεια τον χειμώνα.
Χαριστική βολή στις επιχειρήσεις το ενεργειακό κόστος
«Οι έλληνες βιοτέχνες, οι τεχνικοί κλάδοι κι οι αυτοαπασχολούμενοι δίνουν επί σειρά ετών πλέον μια άνιση μάχη επιβίωσης και βλέπουν σαν χαριστική βολή στη συνέχιση της παραγωγικής τους δραστηριότητας τη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνουν οι αυξήσεις του ενεργειακού κόστουςαναφέρει ο κ. Κώστας Δαμίγος, αντιπρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας (ΒΕΑ) Οπως αναφέρει «αναμφίβολα, η εκτίναξη του κόστους ενέργειας θα επηρεάσει σημαντικά τη ρευστότητα όλων των επιχειρήσεων. Ηδη η μία στις τέσσερις επιχειρήσεις έχει απλήρωτους λογαριασμούς. Είναι λογικό ότι δεν θα μπορέσουν να απορροφήσουν την αύξηση του ενεργειακού κόστους, με αποτέλεσμα είτε να αναγκαστούν να το μετακυλίσουν στους καταναλωτές είτε να οδηγηθούν σε μειωμένο κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων και άρα σε κίνδυνο περισσότερων λουκέτων. Δυστυχώς, θα δούμε επιχειρήσεις με έντονη εξαγωγική δραστηριότητα και ανταγωνιστικά ελληνικά προϊόντα να σταματούν την παραγωγή γιατί θα εκτοξευτεί η τιμή πώλησής τους λόγω της ενεργειακής κρίσης».
Σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα του ΒΕΑ, σχεδόν οι μισές επιχειρήσεις εκτιμούν ότι οι τιμές των προϊόντων και υπηρεσιών τους θα αυξηθούν γύρω στο 10% εξαιτίας των ανατιμήσεων στην ενέργεια, ενώ ένα 15% εκτιμούν ότι η αύξηση θα ξεπεράσει ακόμη και το 30%! Συνολικά, η ενέργεια αποτελεί κυρίαρχο συντελεστή κόστους (άνω του 20%), για το ένα τρίτο των βιοτεχνικών επιχειρήσεων.
«Υπό αυτές τις συνθήκες, απαιτείται άμεσα η αντίδραση της κυβέρνησης με επιδότηση σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, παράταση της δημοσιονομικής χαλάρωσης, μείωση του ΦΠΑ σε συγκεκριμένα προϊόντα, φοροελαφρύνσεις και φυσικά πυροσβεστικά μέτρα οικονομικής ανακούφισης, ανάλογα με εκείνα ενδεχομένως που ελήφθησαν την εποχή της πανδημίας – όπως ήταν π.χ. επιστρεπτέες προκαταβολές, αποζημιώσεις για αναστολές, αποζημίωση παγίων δαπανών κ.λπ.» λέει ο κ. Δαμίγος.
