Το τέταρτο κύμα πανδημίας του κορωνοϊού «χτυπά» ξανά την Ευρώπη, με λίγες χώρες να γλυτώνουν την εκ νέου ανησυχητική αύξηση των κρουσμάτων. Οι χαμηλότερες θερμοκρασίες λόγω εποχής δεν βοηθούν την κατάσταση, καθώς ο ιός ευδοκιμεί το φθινόπωρο και τον χειμώνα. Ο εμβολιασμός αποδεικνύεται απαραίτητος αλλά όχι επαρκής για να περιοριστεί η διασπορά, και χώρες που έχουν χαλαρώσει τα περιοριστικά μέτρα το καλοκαίρι, εξετάζουν την εφαρμογή νέων κανόνων για να ανακόψουν την αυξητική τάση κρουσμάτων και νοσηλειών.
Όπως αναφέρει ο καθηγητής επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βρέμης, Hajo Zeeb, ο εμβολιασμός λύνει μέρος του προβλήματος αλλά δεν αποτελεί οριστική λύση. Παρόλο που ο εμβολιασμός προστατεύει από τη μόλυνση, ανησυχία προκαλεί η μείωση των αντισωμάτων με τον καιρό, που οδηγεί τις χώρες σε προγράμματα ενισχυτικών δόσεων εμβολίου, αναφέρει.
Το Politico παρουσιάζει μία έκθεση με στοιχεία για εμβολιασμούς, νέα κρούσματα, νοσηλείες και θανάτους σε όλη την ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο προβάλλοντας και διαδραστικούς χάρτες. Σύμφωνα με τα δεδομένα που παρουσιάζονται, φαίνεται πως ο εμβολιασμός παραμένει ο καθοριστικός παράγοντας περιορισμού της πανδημίας. Ωστόσο ο συνδυασμός μέτρων όπως η χρήση μάσκας ή το διαβατήριο εμβολιασμού αποτελούν σημαντικό παράγοντα διαφοροποίησης μεταξύ των χωρών.
Δείτε τους διαδραστικούς χάρτες του Politico εδώ
Που κατατάσσονται οι χώρες
Πρώτη στην κατηγορία «επιτυχίας», σύμφωνα με έρευνα του Politico, είναι η Πορτογαλία, η οποία έχει περιορίσει επιτυχώς τις λοιμώξεις, τις νοσηλείες και τος θανάτους σε χαμηλά επίπεδα.
Στον αντίποδα βρίσκονται οι χώρες που εμφανίζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά κρουσμάτων από την έναρξη της πανδημίας την άνοιξη του 2020, ενώ με μόλις ένα μικρό ποσοστό ενηλίκων εμβολιασμένων, η πανδημία εξαπλώνεται τάχιστα σε Βουλγαρία και Ρουμανία, οδηγώντας τα συστήματα υγείας τους προς την κατάρρευση.
Ταυτόχρονα, η επιτυχία ή η αποτυχία των χωρών έχει διαχωριστεί σε τέσσερις ομάδες ως εξής:
Οι άριστες (Overachievers): Η επιτυχία των εκστρατειών εμβολιασμού σε χώρες όπως η Πορτογαλία, η Μάλτα και η Ισπανία – όπου το 80% ή περισσότερο του πληθυσμού έχει εμβολιαστεί πλήρως – μεταφράζεται άμεσα σε πολύ χαμηλά ποσοστά νέων κρουσμάτων, θανάτων και νοσηλειών.
Θα μπορούσαν και καλύτερα: Χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία και η Αυστρία, έχουν επιτύχει ποσοστά εμβολιασμού στο εύρος του 60% έως 75%, αλλά δεν είναι αρκετό για να ανακοπεί η αύξηση νέων κρουσμάτων. Επίσης, η χαλάρωση των περιορισμών στο Ηνωμένο Βασίλειο, αποτέλεσε ισχυρό παράγοντα για την εμφάνιση νέων μολύνσεων.
Έχουν μείνει πίσω (Falling Behind): Τα τρία κράτη της Βαλτικής και ορισμένες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, όπως η Σλοβενία, αντιμετωπίζουν από τα υψηλότερα ποσοστά καθημερινών νέων κρουσμάτων ανά εκατομμύριο ανθρώπων. Το ποσοστό εμβολιασμού της τάξεως του 50%, έχει αφήσει μεγάλο μέρος του πληθυσμού τους απροστάτευτο από τον ιό, ενώ οι νοσηλείες και οι θάνατοι είναι πολύ υψηλότεροι από τους δυτικούς γείτονές τους.
Παλεύουν (Strugglers): Οι δύο χώρες που υστερούν περισσότερο στους εμβολιασμούς είναι η Βουλγαρία και η Ρουμανία. Τα υπερφορτωμένα συστήματα υγείας, δημιούργησαν πρόσφορο έδαφος για το τρέχον κύμα του ιού, το οποίο οδηγεί σε υψηλά επίπεδα νοσηλειών.
.
Επιδημία ανεμβολίαστων
Σύμφωνα με τον επιδημιολόγο Zeeb, πρόκειται για μια «επιδημία των ανεμβολίαστων», όπως φαίνεται από τα πολύ χαμηλά ποσοστά νέων κρουσμάτων και θανάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού στις χώρες της πρώτης κατηγορίας και τα πολύ υψηλά σε Ρουμανία και Βουλγαρία.
Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τον Γάλλο υπουργό Υγείας Ολιβιέ Βεράν, «Όλη η Ευρώπη αντιμετωπίζει νέες πιέσεις από την πανδημία, ενώ στην Ανατολική Ευρώπη, όπου το ποσοστό εμβολιασμού είναι πολύ χαμηλότερο από ό,τι στη Δύση, ο υγειονομικός αντίκτυπος είναι πραγματικός και έντονος».
«Κατά τα άλλα, οι κλιματικές συνθήκες και η εξάπλωση της παραλλαγής Delta του κοροναϊού, είναι λόγοι να είμαστε σε επαγρύπνηση», επισημαίνει ο Βεράν.
Φόβοι για τα συστήματα υγείας
Ο Zeeb φοβάται ότι τα συστήματα υγείας δεν θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν ένα άλλο κύμα. Όπως σημειώνει η «έκτακτη» κατάσταση πέρυσι δεν μπορεί να επαναληφθεί καθώς υπάρχουν ανησυχίες ότι τα συστήματα υγείας δεν θα μπορέσουν να αντεπεξέλθουν ξανά. Για αυτό επιμένει ότι ο εμβολιασμός αποτελεί τη μεγαλύτερη βοήθεια στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, καθώς μπορεί να αποτρέψει σοβαρές λοιμώξεις και θανάτους.
Σαν παράδειγμα φέρνει το Ηνωμένο Βασίλειο. Τα στοιχεία από το Ηνωμένο Βασίλειο, ειδικότερα, είναι καθησυχαστικά. Η Βρετανία έχει εμφανίσει εκτόξευση κρουσμάτων κυρίως μεταξύ των νέων ανθρώπων, καθώς τα σχολεία άνοιξαν ξανά και ξεκίνησε η έντονη κινητικότητα. Εντούτοις, ενώ τα ποσοστά νοσηλείας αυξάνονται, δεν έφτασαν σε επίπεδα προηγουμένων κυμάτων.
Παράλληλα όμως, σε μεγάλο μέρος της Δυτικής Ευρώπης, όπου τα κρούσματα αυξάνονται, οι ειδικοί τονίζουν ότι είναι πολύ νωρίς για να προβλεφθεί εάν οι νοσηλείες θα αυξηθούν απότομα ή όχι.
Η Ελλάδα στις χώρες που έχουν μείνει πίσω
Μεταξύ των χωρών με διαθέσιμα δεδομένα, οι χώρες που έχουν λίγα νέα κρούσματα, όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία, έχουν επίσης ποσοστά εμβολιασμού που ξεπερνούν το 30% μεταξύ των ατόμων κάτω των 18 ετών.
Οι Strugglers Βουλγαρία και Ρουμανία, παρουσιάζουν ποσοστά που δεν ξεπερνούν το 4%. Η Κροατία, η Σλοβενία, η Σλοβακία και η Ελλάδα, στην κατηγορία Falling Behind, έχουν ποσοστά κάτω από 10% και αντιμετωπίζουν επίσης απότομες διακυμάνσεις στις μολύνσεις.
Επομένως, ενισχύεται η γενική πεποίθηση ότι είναι πολύ σημαντικό για τις χώρες να φτάσουν όχι μόνο σε αξιοπρεπή επίπεδα εμβολιασμού, αλλά σε ποσοστά που ξεπερνούν το 80%.
