Καθώς οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου καταρρίπτουν το ένα μετά το άλλο ρεκόρ, η κυβέρνηση αναζητεί πόρους για τη χρηματοδότηση των μέτρων ελάφρυνσης των καταναλωτών από το υπέρογκο βάρος της ενεργειακής ακρίβειας.
Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) δρομολογεί δύο αποφάσεις.
Η πρώτη εξειδικεύει την κατανομή των εσόδων από τη δημοπράτηση δικαιωμάτων εκπομπών, η οποία υπογράφηκε την Παρασκευή και οδεύει για το Εθνικό Τυπογραφείο.
Επειτα από πολλά γράψε-σβήσε, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ έλυσε τη δύσκολη εξίσωση της κατανομής του «κουμπαρά» των εσόδων από το χρηματιστήριο ρύπων, τα οποία για εφέτος υπολογίζονται σε περίπου ένα δισ. ευρώ.
Ετσι, στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης που θα χρηματοδοτεί τις παρεμβάσεις για τη συγκράτηση του ενεργειακού κόστους θα αντιστοιχεί μερίδιο 40,86%, ήτοι περίπου 410 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα περισσότερα θα κατευθυνθούν στις εταιρείες προμήθειας ρεύματος που ήδη έχουν περάσει στα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας των πελατών τους εκπτώσεις 9 ευρώ για τις καταναλώσεις Σεπτεμβρίου και θα ακολουθήσουν εκείνες για τις καταναλώσεις Οκτωβρίου με 18 ευρώ.
Από αυτά, ποσό 74 εκατ. ευρώ θα προστεθεί στο κονδύλι των 95 εκατ. ευρώ που έχει δεσμευθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό για τα επιδόματα θέρμανσης.
Πώς μοιράζεται ο «κουμπαράς» του ενός δισ. ευρώ
Τα υπόλοιπα κονδύλια των εσόδων από τις δημοπρατήσεις δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων θα μοιραστούν ως εξής:
l 38% στον Ειδικό Λογαριασμό για την αποζημίωση των παραγωγών ενέργειας από ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ).
l 11% για αντιστάθμιση στις βιομηχανίες που εκτίθενται σε σημαντικό κίνδυνο διαρροής άνθρακα.
l 6% στο Πράσινο Ταμείο (4,5% στις λιγνιτικές περιοχές και 1,5% για τις δράσεις προστασίας και διατήρησης της φύσης του Ταμείου).
l 1,5% στην ηλεκτροκίνηση.
l 1% στο ΥΠΕΝ για την εξόφληση συσσωρευμένων υποχρεώσεων 8,5 εκατ. ευρώ προς διεθνείς οργανισμούς.
l 0,6% στον ΟΦΥΠΕΚΑ (Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής).
l 0,04% στον Φορέα Διαχείρισης Δέλτα Νέστου-Βιστωνίδας-Ισμαρίδας και Θάσου.
Ετσι, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστας Σκρέκας θα εξασφαλίσει τα κονδύλια για την ελάφρυνση του ενεργειακού κόστους, αλλά παράλληλα θα τηρήσει τις δεσμεύσεις του για διάθεση 110 εκατ. ευρώ από τα έσοδα δημοπράτησης ρύπων του 2021 στην ενεργοβόρο βιομηχανία για την αντιστάθμιση του κόστους CO2. Και επιπλέον 50 εκατ. ευρώ για τη στήριξη του μετασχηματισμού των τοπικών οικονομιών σε Κοζάνη, Φλώρινα και Μεγαλόπολη στο πλαίσιο της Δίκαιης Μετάβασης.
Το μεγαλύτερο «ψαλίδισμα» έγινε στους πόρους που δικαιούνταν ο ΕΛΑΠΕ, ο οποίος από τουλάχιστον 60% των εσόδων από τους πλειστηριασμούς ρύπων που δικαιούνταν (βάσει του νόμου 4839/2021) για τη δεκαετία 2021-2030 θα πάρει τελικά μόλις το 38%. Ωστόσο, η περικοπή του ποσοστού των εσόδων του Ειδικού Λογαριασμού γίνεται σε μια περίοδο που είναι πλεονασματικός, όπως αναφέρει στο «Βήμα» στέλεχος του ΥΠΕΝ. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων, ο ειδικός αυτός λογαριασμός στο τέλος του 2021 θα είναι πλεονασματικός κατά στα 243,74 εκατ. ευρώ, δίχως τα έσοδα από το «πράσινο» τέλος στο ντίζελ κίνησης που θα ανεβάζουν το «μαξιλάρι» στα 335,74 εκατ. ευρώ.
Μάλιστα, οι υπολογισμοί έγιναν με την τιμή της μεγαβατώρας μεσοσταθμικά στα 135 ευρώ, όταν πλέον έχει ξεπεράσει τα 200 ευρώ/MW.
Αρα το πλεόνασμα εκτιμάται ότι θα είναι πολύ μεγαλύτερο, γεγονός που επιτρέπει στην κυβέρνηση να επεξεργάζεται σενάρια και για περαιτέρω περικοπή του ποσοστού των εσόδων από τις δημοπρατήσεις ρύπων που κατευθύνεται στον ΕΛΑΠΕ, εάν χρειαστεί να διευρύνουν ή να επιμηκύνουν χρονικά την ισχύ των μέτρων για την ελάφρυνση των νοικοκυριών. Αλλωστε, όπως έχει δημοσίως δηλώσει ο κ. Σκρέκας, «το ύψος της επιδότησης στα νοικοκυριά θα αναπροσαρμοστεί περαιτέρω σε περίπτωση που συνεχιστεί η ανοδική πορεία των τιμών ενέργειας στις διεθνείς αγορές».
Μάλιστα, με δεδομένο ότι η ενεργειακή κρίση δεν δείχνει σημάδια ύφεσης, παράγοντας του ΥΠΕΝ επισημαίνει ότι κάθε μήνα θα επαναξιολογούνται οι ανάγκες και θα αποφασίζεται εάν απαιτείται αύξηση των κονδυλίων για επιδοτήσεις.
Εξαπλάσιες οι τιμές του φυσικού αερίου
Οσον αφορά τους καταναλωτές φυσικού αερίου, πέρα από το επίδομα θέρμανσης και την έκπτωση προμήθειας 15% που προωθεί η ΔΕΠΑ στους ιδιώτες παρόχους και εκείνη με τη σειρά τους στους οικιακούς πελάτες τους, δεν προβλέπεται για την ώρα άλλο μέτρο ελάφρυνσης. Και μάλιστα, σε μια περίοδο που οι τιμές του φυσικού αερίου διεθνώς έχουν εξαπλασιαστεί και σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε προ ημερών ο πρόεδρος του Συνδέσμου Πετρελαιοειδών Εταιρειών (ΣΕΕΠΕ) κ. Γιάννης Αληγιζάκης είναι σήμερα κατά 2% ακριβότερες από εκείνες του πετρελαίου θέρμανσης, το οποίο μάλιστα είναι 45% πιο ακριβό από πέρυσι. Πάντως, η δεύτερη υπουργική απόφαση για τη μεταφορά του 41,86% των εσόδων από τους ρύπους στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης αναμένεται τις επόμενες ημέρες.
Εξόφληση λογαριασμών σε δόσεις
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ήδη προανήγγειλε ως πρόσθετο μέτρο τη δυνατότητα πληρωμής των λογαριασμών ρεύματος σε δόσεις (σε πρώτη φάση έως και τους λογαριασμούς του πρώτου διμήνου του 2022). Ωστόσο, η προοπτική των δόσεων έχει θορυβήσει τις εταιρείες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας και πιέζονται ασφυκτικά από την εκτίναξη των τιμών.
Η χονδρεμπορική τιμή ρεύματος βρίσκεται πλέον σταθερά πάνω από το ψυχολογικό όριο των 200 ευρώ η μεγαβατώρα – την περασμένη Τρίτη έφτασε στα 253,33 ευρώ – ενώ στο hub της Ολλανδίας οι τιμές αερίου στα προθεσμιακά συμβόλαια Νοεμβρίου έφτασαν στα 104 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Η ασφυξία στην αγορά προμήθειας αποτυπώνεται και στο γεγονός ότι αδυνατούν να εξοφλήσουν τις υποχρεώσεις τους προς τους Διαχειριστές (ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ και ΔΑΠΕΕΠ). Οι ανεξόφλητες οφειλές εκτιμάται ότι ξεπερνούν τα 350 εκατ. ευρώ. Γι’ αυτό ζητούν την εξόφλησή τους σε δόσεις, αίτημα που αξιολογείται θετικά από τη ΡΑΕ και το ΥΠΕΝ.
