Σε μόνιμο εφιάλτη τείνει να εξελιχθεί για την κυβέρνηση το κύμα των ανατιμήσεων στον τομέα της ενέργειας, με αποτέλεσμα να αναζητούνται διαρκώς νέα μέτρα παρέμβασης στη διαφαινόμενη κρίση. Υπό αυτές τις συνθήκες και ενώ οι «πυροσβεστικές» κινήσεις επιδοματικού χαρακτήρα εξουδετερώνονται σχεδόν εν τη γενέσει τους, το ζήτημα των μισθολογικών αυξήσεων βρίσκεται ολοένα και συχνότερα στο τραπέζι των συζητήσεων και πιθανώς οι σχετικές αποφάσεις να επιταχυνθούν.
Η μαινόμενη κρίση και η ευρωπαϊκή αδράνεια
Η αγωνία του ίδιου του Πρωθυπουργού έγινε εμφανής και κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Πέμπτης, όπου η ενεργειακή κρίση ήταν ένα από τα κύρια θέματα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης προσήλθε δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στον απεγκλωβισμό της Ευρώπης, με μία πρόταση για την προμήθεια πόρων (φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος) από τη Βόρεια Αφρική, μέσω της Ελλάδας. Η πρόταση αυτή εντάσσεται στην κεντρική επιδίωξη της κυβέρνησης να μετατρέψει τη χώρα σε ενεργειακό κόμβο, μέσω της ανάπτυξης δικτύων μεταφοράς φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας από τη Βόρεια Αφρική στην Ευρώπη. Ενα πρώτο βήμα στην κατεύθυνση της υλοποίησης της στρατηγικής αυτής έγινε την προηγούμενη εβδομάδα, με την υπογραφή της συμφωνίας ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Αιγύπτου.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης στη Σύνοδο Κορυφής της Πέμπτης, ωστόσο, η ευρωπαϊκή δυσκαμψία φανερώθηκε για ακόμη μία φορά. Υπό αυτή τη συνθήκη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε, σύμφωνα με πληροφορίες, ότι «πρέπει να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας ώστε να μη μεταφερθεί η κρίση στα νοικοκυριά».
Σε συντονισμό με Γαλλία και Ιταλία
Κατά τα όσα αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, η πρόταση του Πρωθυπουργού για την ενεργειακή διασύνδεση Ευρώπης – Αφρικής διατυπώθηκε σε συντονισμό και συνεννόηση με τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και τον πρωθυπουργό της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι και έχοντας υπόψη ανάλογες προτάσεις της ισπανικής κυβέρνησης.
Ωστόσο, ο συντονισμός και η ταχύτητα αντίδρασης της Ενωσης και σε αυτή την κρίση παραμένει ένα ζητούμενο, εν όψει ενός δύσκολου χειμώνα.Παρ’ όλες τις πιέσεις ωστόσο, για ακόμη μία φορά οι αποφάσεις για κοινές ενέργειες παραπέμφθηκαν στο μέλλον, με το χάσμα μεταξύ Βορρά και Νότου να αποκαλύπτεται και πάλι. Στο κείμενο των Συμπερασμάτων, το Συμβούλιο περιορίστηκε απλώς στο να καλέσει τα κράτη-μέλη, την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να εξετάσουν τα πιθανά μέτρα παρέμβασης στην αγορά της ενέργειας και προανήγγειλε ότι «θα παρακολουθεί την κατάσταση και θα επανέλθει στο θέμα τον Δεκέμβριο».
Οι αποφάσεις για μισθολογικές αυξήσεις
Υπό την πίεση των ανατιμήσεων και υπό τον φόβο της επίδρασης της συγκεκριμένης παραμέτρου στο κοινωνικό και πολιτικό πεδίο, η κυβέρνηση αναζητεί τρόπους ώστε να αντισταθμίσει την ακρίβεια και τις επιπτώσεις της στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Σε αυτό το πλαίσιο, ήδη μελετώνται τα σχέδια για μισθολογικές αυξήσεις μέσα στον επόμενο χρόνο. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ήδη αποφασισμένη και δρομολογημένη αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 2% στις αρχές του 2022 εξετάζεται να επεκταθεί στο διάστημα που θα ακολουθήσει.
Αρμόδιες πηγές αναφέρουν ότι ήδη εξετάζεται ένα χρονοδιάγραμμα ώστε στο πρώτο εξάμηνο του 2022 να αποφασιστούν και να ανακοινωθούν περαιτέρω αυξήσεις. Ωστόσο, συμπληρώνουν ότι κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό να γίνει προτού υπάρξουν τα οριστικά στοιχεία για τους ρυθμούς ανάπτυξης του 2021 και προτού διαμορφωθούν βάσιμες και ρεαλιστικές εκτιμήσεις για την πορεία της οικονομίας.Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι η διαδικασία θα περάσει μέσα από διαβουλεύσεις, μελέτες και εκθέσεις πολλών φορέων (ΣΕΒ, ΚΕΠΕ, Τράπεζα της Ελλάδος κ.ά.). Οπως πάντως τονίζεται, «είναι αναγκαίο να δοθεί το σωστό μήνυμα και οι πολίτες να κατανοήσουν ότι θα λάβουν το κοινωνικό αναπτυξιακό μέρισμα που τους αναλογεί». Υπάρχει ωστόσο το πρόβλημα της πολιτικής διαχείρισης των εξαγγελιών, καθώς σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη «από τη μία πλευρά δεν μπορούμε να αποκρύπτουμε ότι μελετάμε τέτοιες κινήσεις, από την άλλη όμως δεν μπορούμε να καλλιεργούμε πληθωριστικές προσδοκίες».
Οι επιφυλάξεις και τα σενάρια για +12%
Την ίδια στιγμή, από το Μέγαρο Μαξίμου, ενώ επιβεβαιώνονται οι προθέσεις, διατυπώνονται και επιφυλάξεις ως προς την επίπτωση μιας γενναίας μισθολογικής αύξησης στην αγορά εργασίας. Εκφράζεται, για παράδειγμα, προβληματισμός ως προς το αν αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση των ρυθμών δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, αλλά και ως προς το κατά πόσον οι επιχειρήσεις θα είναι σε θέση να προχωρήσουν στην υλοποίηση τέτοιων αποφάσεων.
Πάντως, αρμόδια κυβερνητικά στελέχη επανέρχονται στο θέμα και αφήνουν να εννοηθεί ότι σε συνέχεια της ήδη αποφασισμένης αύξησης του κατώτατου μισθού κατά 2% στις αρχές του έτους, θα ακολουθήσουν και νέες αυξήσεις εντός του πρώτου εξαμήνου, οι οποίες μπορεί και να φθάσουν στα επίπεδα του 10-12%. Οπως δε επισημαίνουν αξιόπιστες πηγές, «αν ο εκλογικός ορίζοντας παραμείνει στο 2023 όπως διαβεβαιώνει ο Πρωθυπουργός, το πιθανότερο είναι ότι έως τότε θα έχουν μεσολαβήσει τουλάχιστον δύο μισθολογικές αυξήσεις».
Η εκλογική συζήτηση και οι «πράσινες» πρωτοβουλίες
Κάποιες πηγές συνδέουν το θέμα των μισθολογικών αυξήσεων και με τη συζήτηση περί εκλογών, εκτιμώντας ότι οι σχετικές αποφάσεις θα είναι ένα ισχυρό προεκλογικό όπλο, ειδικώς στην περίπτωση κατά την οποία θεωρηθεί ότι ανοίγει ένα παράθυρο για προσφυγή στις κάλπες προς το τέλος της άνοιξης, ή – με περισσότερες πιθανότητες – το φθινόπωρο του 2022.Το ζήτημα εν προκειμένω είναι σε ποιον βαθμό οι όποιες κυβερνητικές αποφάσεις θα υιοθετηθούν από την αγορά και τις επιχειρήσεις, καθώς και αν το πλαίσιο των ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων θα δώσει στην ελληνική κυβέρνηση την ευχέρεια για τέτοιου είδους κινήσεις. Πιθανολογείται πάντως ότι κάτι τέτοιο θα καταστεί εφικτό υπό τις παρούσες συνθήκες και προτού φθάσουν σε τελικό στάδιο οι συζητήσεις για την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας, δεδομένου ότι ανάλογες κινήσεις έχουν ήδη γίνει από τις κυβερνήσεις στη Γερμανία, στην Ισπανία, κ.α.
Ο κλιματικός νόμος και τα GR-eco islands
Υπό την πίεση της νέας συνθήκης στην αγορά της ενέργειας, η κυβέρνηση επιχειρεί να επιταχύνει διαδικασίες για την προώθηση μεταρρυθμίσεων στο πεδίο της πράσινης μετάβασης.Τον ερχόμενο μήνα αναμένεται η κατάθεση και ψήφιση στη Βουλή του κλιματικού νόμου, ενώ την ερχόμενη Τετάρτη ο Πρωθυπουργός θα παρευρεθεί στη εκδήλωση ένταξης της Χάλκης στην εθνική πρωτοβουλία «GR-eco islands». Πρόκειται για ένα έργο σε συνεργασία της ελληνικής κυβέρνησης, της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, της ΔΕΗ, του Ομίλου Συγγελίδη/Citroen, της AKUO ENERGY GREECE, της OMEXOM/Vinci Energies, της Vodafone Ελλάδας και της ALD Automotive.
Το έργο προβλέπει την εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού συστήματος ισχύος 1 MWp για την παραγωγή πράσινης ενέργειας, ικανής να καλύψει τις ανάγκες του νησιού, μέσω της μεθόδου του Εικονικού Ενεργειακού Συμψηφισμού (Virtual Net Metering). Μεταξύ των άλλων, προβλέπεται η δωρεά έξι αμιγώς ηλεκτρικών οχημάτων, τα οποία θα ενισχύσουν τον στόλο της Αστυνομίας, του Λιμενικού, και του Δήμου, ενώ θα τοποθετηθούν τέσσερις φορτιστές ηλεκτρικών οχημάτων στο λιμάνι του νησιού. Επίσης, προβλέπεται η αναβάθμιση του δικτύου δημόσιου φωτισμού με «έξυπνα» συστήματα διαχείρισης, όπως και η ανάπτυξη καινοτόμων τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών και τεχνολογικών εφαρμογών για την υποστήριξη της ηλεκτρονικής μάθησης, με την αξιοποίηση των υποδομών 5G και ευρυζωνικών δικτύων. Το συνολικό ποσό της δωρεάς προς τους κατοίκους και τον Δήμο Χάλκης, στο πλαίσιο δράσεων Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ), αναμένεται να φτάσει τα 1,2 εκατ. ευρώ.
Προς δύο Εξεταστικές για ΜΜΕ – δημοσκοπήσεις
Η διαμόρφωση του πολιτικού περιβάλλοντος, δεδομένης και της αιφνίδιας κινητικότητας στον χώρο της Κεντροαριστεράς, είναι ένα στοιχείο που θα απασχολήσει το Μέγαρο Μαξίμου στο αμέσως προσεχές διάστημα. Υπό το πρίσμα αυτό, η τυφλή σύγκρουση στην οποία έχει καταφύγει ο ΣΥΡΙΖΑ αξιολογείται και εν όψει της εξεταστικής επιτροπής για τη χρηματοδότηση των ΜΜΕ και την αξιοπιστία των δημοσκοπήσεων, την οποία έχει ζητήσει η αξιωματική αντιπολίτευση, αξιοποιώντας το προνόμιο που της παρέχεται, βάσει της πρόσφατης αναθεώρησης του Συντάγματος.Το θέμα έχει προκαλέσει πονοκεφάλους στην κυβέρνηση, από τη στιγμή κατά την οποία έγινε η πολιτική επιλογή να ζητηθεί από την πλειοψηφία η διεύρυνση της υπό διερεύνηση περιόδου και στο διάστημα διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.
Δεδομένων των νέων συνταγματικών δεδομένων, οι δυνατότητες ελιγμών δεν είναι πολλές.Οπως σημειώνουν αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, η πλειοψηφία εν προκειμένω δεν έχει ευχέρεια παρέμβασης στην ουσία της πρότασης της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Σε συνέχεια της πρότασης, την οποία κατέθεσε την προηγούμενη εβδομάδα ο Πρωθυπουργός στη Βουλή, για τη συμφωνία σε ένα ουδέτερο πολιτικό κείμενο για τη σύσταση της επιτροπής και αφότου φάνηκε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν προτίθεται να συναινέσει σε κάτι τέτοιο, η στρατηγική του Μεγάρου Μαξίμου αναπροσαρμόζεται προς μία διαφορετική κατεύθυνση.
«Εμείς θα επιθυμούσαμε μία «θεσμική εξεταστική επιτροπή«» αναφέρει χαρακτηριστικά υψηλόβαθμη κυβερνητική πηγή και συμπληρώνει: «Από τη στιγμή κατά την οποία δεν θα υπάρξει συμφωνία με τον ΣΥΡΙΖΑ για επέκταση της διερεύνησης από το 2015, θα προχωρήσουμε εκ των πραγμάτων σε μία δευτερογενή θέση, με αυτοτελή πρόταση για τη σύσταση μιας άλλης επιτροπής, βάσει της δικής μας πρότασης».
Πιο σκληρή στάση στο Μεταναστευτικό
Στο Μεταναστευτικό, για το οποίο έγινε μεγάλη συζήτηση την Παρασκευή στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ο κ. Μητσοτάκης επέμεινε να συμπεριληφθούν αναφορές στα Συμπεράσματα τόσο για τον σεβασμό της Δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας και τη μη εργαλειοποίησης του ζητήματος για άλλους σκοπούς όσο και για αλλαγές στο νομικό οικοδόμημα της Ενωσης προκειμένου να βοηθούνται – και χρηματοδοτικά – χώρες της πρώτης γραμμής για την προστασία των εξωτερικών συνόρων.