Η οικονομία στην εποχή των δικτύων – Πώς η Ελλάδα θα καλύψει το χάσμα δεκαετιών

Η ανάπτυξη των υποδομών και των δικτύων στην Ελλάδα ήταν ανέκαθεν μια αργόσυρτη διαδικασία,γι’ αυτό και η χώρα ήταν από τους ουραγούς στους δείκτες ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Ακόμη και τη δεκαετία του ’70 πολλές περιοχές ανά την επικράτεια δεν είχαν οδικό δίκτυο και κυρίως ρεύμα και νερό. Αργά αλλά σταθερά τις επόμενες τρεις δεκαετίες οι βασικές ανάγκες για μια σύγχρονη δυτική δημοκρατία καλύφθηκαν αλλά είχαμε χάσει έδαφος σε σχέση με τους ευρωπαίους ανταγωνιστές και όχι μόνο.

Τα τελευταία είκοσι χρόνια και παρά τη δεκαετή κρίση που συμπίεσε το ΑΕΠ, η Ελλάδα ζει κυριολεκτικά την «Εποχή των Δικτύων» με όλες τις ευεργετικές συνέπειες για τους πολίτες και την αύξηση του εγχώριου πλούτου.

Εξυπηρέτηση

Η δυναμική είσοδος του Διαδικτύου και της πληροφορικής, οι σύγχρονοι οδικοί άξονες που κατασκευάστηκαν, οι επενδύσεις στα δίκτυα ηλεκτρισμού και τηλεπικοινωνιών, η ανάπτυξη των εμπορευματικών υποδομών, ο εκσυγχρονισμός τωνσιδηροδρομικών δικτύων, των περιφερειακών λιμανιών, των αεροδρομίων αλλά και των εμπορευματικών κόμβων έχουν στην κυριολεξία αλλάξει τη χώρα και σε συνδυασμό με τη γεωπολιτική της θέση την έχουν καταστήσει πλέον έναν από τους πιο ελκυστικούς επενδυτικούς προορισμούς.

Αυτή ήταν όμως μόνο η αρχή, γιατί οι ανάγκες διευρύνονται, η παγκοσμιοποίηση έχει οδηγήσει σε μια κοινή αγορά, οι τεχνολογικές εξελίξεις είναι ραγδαίες και η πρόοδος των λαών απαιτεί ακόμα καλύτερες υποδομές και δίκτυα για τις επιχειρήσεις, με γνώμονα πάντα την καλύτερη εξυπηρέτηση του καταναλωτή.

Στις τηλεπικοινωνίες και στα δίκτυα κινητής η χώρα περνά από το 4G στο 5G. Και οι τρεις πάροχοι (ΟΤΕ, Vodafone και Wind) αναπτύσσουν σήμερα δίκτυα οπτικών ινών ανά την Ελλάδα με επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, με κορυφαίο το Fiber to the Home (FttH) που αφορά στην τοποθέτηση οπτικής ίνας μέχρι το σπίτι και τον τελικό χρήστη, αγγίζοντας ταχύτητες ως και 1 Gbps για σύνδεση στο Διαδίκτυο.

Οι συνδέσεις

Σύμφωνα με έρευνες, η αύξηση του αριθμού των συνδέσεων οπτικών ινών σε μια χώρα κατά 1% κατ’ έτος συσχετίζεται με την άνοδο του ΑΕΠ κατά 0,02% και 0,04% κάθε χρόνο. Με αυτόν τον τρόπο τα δίκτυα οπτικών ινών οδηγούν σε ένα καλύτερο μέλλον με σημαντική βελτίωση σε τομείς όπως η υγεία, η εκπαίδευση, η ασφάλεια, η κοινωνική συνοχή, το περιβάλλον και η απασχόληση.

Στα δίκτυα ηλεκτρισμού οι επενδύσεις που απαιτούνται για να περάσει η χώρα στην εποχή της βιώσιμης ανάπτυξης και της απανθρακοποίησης είναι τεράστιες αλλά η αποδοτικότητα των υποδομών αυτών έχει προσεγγίσει μεγάλους «παίκτες» του κλάδου που έχουν αποκτήσει σημαντικά ποσοστά σε ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ και εγγυώνται μαζί με τη ΔΕΗ την επόμενη μέρα.

Ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) εισηγμένος στο Χρηματιστήριο,ο οποίος ανήκει κατά 51%στο Ελληνικό Δημόσιο και κατά 24% στην κινεζική Grid, καλύπτει την υψηλή τάση καιφέρνει το ρεύμα από τα εργοστάσια στις παρυφές των πόλεων. Ο Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ) ανήκε 100% στη ΔΕΗ αλλά πρόσφατα το 49% μέσα από διαγωνιστική διαδικασία περνά στην αυστραλιανή Macquaire. Eίναι το δίκτυο χαμηλής τάσης που διανέμει το ρεύμα στις πόλεις και στα νησιά.

Μετάβαση

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται διεθνώς μια δραστική αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας στο πλαίσιο της γενικότερης πορείας μετάβασης σε οικονομίες χαμηλού άνθρακα. Μέσα σε αυτό το νέο περιβάλλον, τα Δίκτυα Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας αποτελούν τον βασικό πυλώνα της ενεργειακής στρατηγικής για την αξιοποίηση του δυναμικού των ΑΠΕ, με στόχο τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και τη βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας και αποδοτικότητας. Τα δίκτυα θα κληθούν στο μέλλον να διαχειριστούν τις διεσπαρμένες μονάδες αποθήκευσης και να υποστηρίξουν την αγορά της ηλεκτροκίνησης. Πλέον θα περάσουμε στα «έξυπνα» δίκτυα με ευρεία χρήση ψηφιακών τεχνολογιών για την εκμετάλλευση και διαχείριση ενός τεράστιου όγκου δεδομένων.

Στα δίκτυα φυσικού αερίου ο ΔΕΣΦΑ, που αναπτύσσει το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) και τον τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου που βρίσκεται στη νήσο Ρεβυθούσα, προωθεί επενδύσεις 540 εκατ. ευρώ. Από το 2018το 66% έχει περάσει στην κοινοπραξία των εταιρειών Snam, Enagas και Fluxys. Ουσιαστικά ο ΔΕΣΦΑ είναι το κεντρικό δίκτυο που λαμβάνει το φυσικό αέριο από τους τροφοδότες αγωγούς της Ρωσίας και του Αζερμπαϊτζάν. Η ΔΕΠΑ Υποδομών με τη σειρά της μέσα από πρόσφατη διαγωνιστική διαδικασία θα περάσει υπό τον πλήρη έλεγχο της ιταλικής Ιtalgas. Από κάτω της η ΔΕΠΑ Υποδομών έχει την ΕΔΑ Αττικής, την ΕΔΑ Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας και τη ΔΕΔΑ για τα δίκτυα στην υπόλοιπη Ελλάδα. Αυτές οι τρεις εταιρείες διανέμουν το αέριο στα σπίτια μας και στις επιχειρήσεις.

H «άνθηση» των logistics

Σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της οικονομίας διαδραματίζουν πλέον και οι υπηρεσίες προς τρίτους (logistics), καθώς με την παγκοσμιοποίηση οι ανάγκες της εφοδιαστικής αλυσίδας έχουν αυξηθεί και η αποθήκευση και διανομή προϊόντων είναι ένας κλάδος που θα βοηθήσει την τοπική μεταποίηση και βιομηχανία να φτάσει το μερίδιό της στο 12% του ΑΕΠ.

Παράλληλα,η γεωγραφική θέση της χώρας είναι κομβικής σημασίας για την προώθηση των διεθνών εμπορικών συναλλαγών και ο κλάδος των logistics προσελκύει το επενδυτικό ενδιαφέρον των ισχυρών εμπορικών δυνάμεων στην παγκόσμια αγορά.

Η ταχεία βελτίωση των λιμενικών υποδομών του Πειραιά και σύντομα και της Θεσσαλονίκης, σε συνδυασμό με τον εκσυγχρονισμό των σιδηροδρομικών μεταφορών, αναβαθμίζει σημαντικά τον διαμετακομιστικό ρόλο της χώρας στις διεθνείς εμπορευματικές ροές. Ο κλάδος των logistics παράγει το 6% περίπου του ΑΕΠ της χώρας, το οποίο ανεβαίνει στο 9,5%, συμπεριλαμβάνοντας τις ίδιες υπηρεσίες logistics που παρέχονται εσωτερικά από πολλές εμπορικές και μεταποιητικές επιχειρήσεις.

Στους οδικούς άξονες η κοσμογονία συνεχίζεται με την επέκταση του Ε65, την παραχώρηση της Εγνατίας οδού, την επαναπαραχώρηση της Αττικής οδού και την κατασκευή του Βόρειου Οδικού Αξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ).

Στο Ταμείο Ανάκαμψης προβλέπονται γενναίες χρηματοδοτήσεις για εγκατάσταση δικτύων 5G σε 5 αυτοκινητοδρόμους (130 εκατ. ευρώ), για τους οδικούς άξονες: Ολοκλήρωση Ε65 (452 εκατ. ευρώ) και Βόρειου Οδικού Αξονα Κρήτης (427 εκατ. ευρώ) και 290 εκατ. ευρώ για δίκτυα ύδρευσης σε πέντε δήμους.