Η Ρένη Πιττακή και η Ξένια Καλογεροπούλου, μέλη της ειδικής επιτροπής για την ανάδειξη του νέου καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, ανέπτυξαν ένα ενδιαφέρον σκεπτικό σχετικά με τον τρόπο και την διαδικασία του ίδιου του διαγωνισμού.
Αυτό αποτυπώθηκε στις επιστολές που η κάθε μία ξεχωριστά, κατέθεσε στην επιτροπή.
Το «Βήμα» δημοσιεύει αυτούσιες τις δύο επιστολές, μέσα από τις οποίες γίνεται σαφής η θέση των δύο έμπειρων και καταξιωμένων κυριών του θεάτρου. Με δεδομένο ότι η επιλογή του νέου καλλιτεχνικού διευθυντή Γιάννη Μόσχου, αποτελεί πλέον γεγονός, αξίζει να σταθούμε στο περιεχόμενο των επιστολών, ως αφορμή και υλικό για σκέψη και περαιτέρω συζήτηση.
Κοινός στόχος δεν είναι παρά η άρτια λειτουργία του Εθνικού Θεάτρου. Ετσι ώστε η πρόσφατη εμπειρία του διαγωνισμού που προκήρυξε το υπουργείο Πολιτισμού να αποτελέσει την απαρχή εξελίξεων για ένα καλύτερο θεατρικό αύριο.
Οι δύο επιστολές
Ρένη Πιττακή
«Η αποδοχή εκ μέρους μου της συμμετοχής στην γωνμοδοτική Επιτροπή του Υπουργείου Πολιτισμού για την ανάδειξη του νέου Καλλιτεχνικού Διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου είχε ως στόχο όχι μόνο στην ηθική του αποκατάσταση στη συνείδηση του κόσμου μετά από τον τελευταίο οδυνηρό διασυρμό, αλλά και την καλλιτεχνική του αναβάθμιση και, δεδομένων των ραγδαίων κοινωνικών ανακατατάξεων, ακόμη περισσότερο την συστατική του ανανέωση.
»Δεν είναι τυχαίο ότι στις συνεντεύξεις του η πλειονότητα των υποψηφίων, δεδομένου ότι δεν υπάρχει ια προσωπικότητα τέτοιας εμβέλειας αφ΄ενός ωστε να διεκδικήσει τον ρόλο του διευθυντή –Padre Padrone, και αφ΄ετέτου ό΄τι οι καιροί δεν ανέχονται πια τέτοιες συμπεριφορές και αντιμετωπίσεις, αναφέρθηκε έντονα στην συλλογικότητα και στην δημιουργία ομάδων που θα επιδιώξει ως τρόπο διοίκησης.
»Οταν λοιπόν παρουσιάστηκε στην Επιτροπή η ομάδα Χατζοπουλος-Χιώτη-Καραζήσης με την συλλογική τους υποψηφιότητα είδαμε αυτό το πνεύμα με σάρκα και οστά. Διαφορετικές γενιές, φύλα, διαφορετική θεατρική καταγωγή και μεγάλη διαφοροποίηση στις αισθητικές και θεατρικές τους κατευθύνσεις, αλλά τους δένει, όπως λένε, η πίστη στην αποτελεσμαατικότητα του διαλόγου και η σύνθεση των αντιθέσεων. Αυτά τα στοιχεία σήμερα ο εθνικός φορέας τα έχει και όχι μόνον κατ΄εξοχήν ανάγκη, συν το ότι η τριάδα έχει δώσει δείγματα εξαιρετικά υψηλού επιπέδου κατά τα τελευταία έτη.
»Δεν ανήκει βέβαια στην επιτροπή μας να προτείνει στο Υπουργείο την επαναπροκήρυξη του παρόντος διαγωνισμού. Κάτι τέτοιο θα υπερέβαινε την αποστολή της. Αν εντούτοις η Πολιτεία συμμερίζεται αυτή την άποψη, έχει την δυνατότητα να το πράξει».
Ξένια Καλογεροπούλου
«Θεωρούμε ιδιαίτερα τιμητική την πρόταση του Υπουργείου Πολιτισμού να μας ζητήσει να αξιολογήσουε τις αιτήσεις των υποψηφίων για την θέση του διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου. Διαπιστώσαμε σημαντικό ενδιαφέρον όχι μόνο στο περιεχόμενο των αιτήσεων και τις συνεντεύξεις των υποψηφιων αλλά στο ότι μας δόθηκε η ευκαιρία να μάθουμε περισσότερα για τον καθένα ξεχωριστά και να σχημαατίσουμε μια πιο πλήρη εικόνα της λειτουργίας του, ειδικότερα τα τελευταία χρόνια.
»Η πρόταση που μας ενθουσίασε και μας οδήγησε να καταλήξουμε σε μια ομόφωνη απόφαση είναι η αίτηση των Ακύλλα Καραζήση, Νίκου Χατζόπουλου και Αργυρώς Χιώτη. Η πορεία τους στο θέατρο ως ηθοποιοί, σκηνοθέτες, μεταφραστές όσο και η ποιότητα σχέσεων ππου αναπτύσσουν και διατηρούν με τους συνεργάτες τους καθώς και το μεταξύ τους δέσιμο, δημιουργούν μια ισχυρή και αποδοτική ομάδα, ικανή να διοικεί ένα τόσο σημαντικό θεσμό για τον πολιτισμό μας. Η μέχρι τώρα μεταξύ τους συνεργασία, πιστή σε ένα κοινό όραμα, η ταύτιση αλλά και διαφοροποίηση που είχαν ως αποτέλεσμα να τους ξεχωρίσουμε και να τους εμππιστευτούμε απόλυτα. Εκτιμούμε πως με τις ικανότητές τους και το ήθος τους, είναι ικανοί να φέρουν στο Εθνικό Θέατρο κάτι νέο και δυναμικό, κάτι που πραγματικά μπορεί να του δώσει μια νέα ώθηση.
»Ενα από τα πράγματα που διαπιστώσαμε, έπειτα από τις αναγνώσεις των αιτήσεων και τις συζητήσεις με τους ενδιαφερόμενους, είναι πως η διοίκηση του Εθνικού Θεάτρου θα γίνει πιο αποδοτική και ασφαλής εάν δεν στηρίζεται σ΄ένα μόνο άτομο αλλά σε μια ομάδα. Ξέρουμε πως αυτή την στιγμή νομικά δεν προβλέπεται μια τέτοια απόφαση, αλλά πιστεύουμε ότι το θέατρο χρειάζεται μια πολύ σημαντική τομή και έναν καινούργιο τρόπο λειτουργίας αλλά και θέασης των πραγμάτων. Αυτή η τολμηρή καιτονομία δεν θα ανγωτιστεί μόνον μελλοντικά ως κάτι νέο και ριζοσπαστικό από πλευράς Υπουργείου Πολιτισμού αλλά θα σηματοδοτήσει την αρχή μιας νέας εποχής που τόσο έχουμε ανάγκη.
»Συζητώντας με τους περισσότερους υποψηφίους, συνειδητοποιήσαμε πως η θητεία του διευθυντή δεν πρέπει να διαρκεί μόνο μια τριετία αλλά αντίθετα να αυξηθεί στα τέσσερα χρόνια. Ο λόγος που καταλήξαμε σ΄αυτό το συμπέρασμα είναι πως η τριετία περιορίζει τελικά την ολοκλήρωση του οράματος του εκάστοτε διευθυντή, μιας και ο πρώτος χρόνος αφορά το ήδη σχεδιασμένο καλλιτεχνικο πρόγραμμα και τα δύο επόμενα δεν επαρκούν για να ολοκληρώσει το δικό του. Ξέρουμε πως είναι δύσκολο αυτή την στιγμή να αλλάξουν οι προϋποθέσεις της εφαρμογής αυτής, αλλά θεωρούμε απαραίτητο να καθυστερήσει η επιλογή και να έρθετε σε επαφή με την ομάδα προτείνουμε ώστε να σας εκθέσει και η ίδια το όραμά της».