Η ανακοίνωση παραίτησης του Γενς Βάιντμαν από την προεδρία της γερμανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας στα τέλη της τρέχουσας χρονιάς αποτέλεσε αδιαμφισβήτητα έκπληξη.
Σε επιστολή προς τους συνεργάτες του ο 53χρονος οικονομολόγος σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι μια περίπου δεκαετία στη θέση αυτή είναι, «τόσο για την κεντρική τράπεζα, όσο και για μένα προσωπικά» αρκετά και ότι θα αναζητήσει τώρα μια καινούργια πρόκληση.
Στη διάρκεια της θητείας του ο Γενς Βάιντμαν κλήθηκε να αντιμετωπίσει σοβαρότατες οικονομικές κρίσεις, όπως η κρίση χρέους και τώρα οι δραματικές επιπτώσεις της πανδημίας.
Ο οικονομολόγος Βάιντμαν ανέλαβε το σημαντικό αυτό πόστο τον Μάιο του 2011 παίρνοντας τη σκυτάλη από τον Άξελ Βέμπερ, ο οποίος παραιτήθηκε λόγω έντονων διαφωνιών για τη νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Σχολιάζοντας την αποχώρηση Βάιντμαν ο επικεφαλής οικονομολόγος της Commerzbank Γεργκ Κρέμερ τονίζει: «Στο Γενικό Συμβούλιο της ΕΚΤ ο Γενς Βάιντμαν εξέφραζε με συνέπεια θέσεις υπέρ της σταθερότητας του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος. Απέρριπτε την πολιτική του φθηνού χρήματος και υπερασπίστηκε την ανεξαρτησία της ΕΚΤ επιστρατεύοντας πάντοτε έξυπνα επιχειρήματα».
Οι απόψεις του απερχόμενου προέδρου της γερμανικής κεντρικής τράπεζας εξέφραζαν ωστόσο τις θέσεις μιας μειοψηφίας στο Γενικό Συμβούλιο της ΕΚΤ, με την πλειοψηφία να στηρίζει μια χαλαρή νομισματική πολιτική.
Ο Γεργκ Κρέμερ υποθέτει ότι η παραίτηση Βάιντμαν σχετίζεται με τις ενστάσεις του στην πολιτική του φθηνού χρήματος εκ μέρους της Φρανκφούρτης: «Όταν διαπιστώνει κανείς ότι επί τουλάχιστον μια δεκαετία δεν μπορεί να πείσει τότε το γεγονός αυτό παίζει οπωσδήποτε ένα ρόλο»
Αναζητούνται καταξιωμένα και έμπειρα πρόσωπα
Η παραίτηση Βάιντμαν έρχεται σε μια περίοδο, στην οποία νομισματική και δημοσιονομική πολιτική βρίσκονται ενώπιον σημαντικών προκλήσεων, εκτιμά ο Στέφαν Κόοτς, διευθυντής έρευνας σε ζητήματα ανάπτυξης στο Ινστιτούτο Παγκόσμιας Οικονομίας IfW του Κιέλου:
«Πιο συγκεκριμένα, η ευρωζώνη θα πρέπει να βρει τρόπους τερματισμού της πολιτικής των μηδενικών επιτοκίων, ένα εγχείρημα διόλου εύκολο, αν αναλογιστούμε ότι σημαντικές οικονομίες της ευρωζώνης έχουν υψηλό δημόσιο χρέος».
Στην επίτευξη αυτού του στόχου έχουν ιδιαίτερη σημασία μια στάση υπέρ της σταθερότητας του ευρώ, όπως εκείνη του Γενς Βάιντμαν, πιστεύει ο Στέφαν Κοτς.
Για την διαδοχή Βάιντμαν είναι καθοριστικό να βρεθούν πρόσωπα με παρόμοια καταξίωση και εμπειρία, λέει ο Μίχαελ Χόλσταϊν, επικεφαλής οικονομολόγος της τράπεζας DZ-Bank: «Σε περίπτωση που εκλείψει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα ως επικριτική φωνή στη χρηματοδότηση κρατών από την ΕΚΤ χωρίς ανταλλάγματα, τότε αυτό δεν θα μπορούσε παρά να έχει επίδραση στην πορεία του πληθωρισμού. Μια τέτοια εξέλιξη είναι ούτως ή άλλως προβληματική. Στην παρούσα χρονική περίοδο ενδέχεται μάλιστα να έχει ολέθριες επιπτώσεις».
Για πρώτη φορά γυναίκα πρόεδρος της Μπούντεσμπανκ;
Το πρόσωπο που θα διαδεχθεί τον Γενς Βάιντμαν στο τιμόνι της Μπούντεσμπανκ θα οριστεί από τη μελλοντική γερμανική κυβέρνηση, η οποία εκτός από τον πρόεδρο ορίζει τον αντιπρόεδρο καθώς και «ένα ακόμα μέλος» του διοικητικού συμβουλίου, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στον νόμο που διέπει τη λειτουργία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας.
Επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας δεν αποκλείεται να οριστεί για πρώτη φορά στην ιστορία της τράπεζας μια γυναίκα. Μεταξύ άλλων ακούγονται τα ονόματα της νυν αντιπροέδρου της Μπούντεσμπανκ Κλάουντια Μπουχ, αλλά και του μέλους του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ Ιζαμπέλ Σνάμπελ.
Στην επιλογή του διαδόχου δεν αποκλείεται να παίξει ρόλο ακόμα και η πολιτική τοποθέτηση του ή της υποψηφίου. Προφανώς για αυτό ακούγεται και το όνομα του Μαρσέλ Φράτσερ, πρόεδρου του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικής Έρευνας (DIW), ο οποίος εκφράζει θέσεις κοντά σε εκείνες του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, νικητή των γερμανικών εκλογών της 26ης Σεπτεμβρίου.
Σήμερα στο διοικητικό συμβούλιο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας τα πέντε από τα συνολικά έξι μέλη έχουν οριστεί από τους συντηρητικούς. Όμως όλα αυτά είναι απλά σενάρια για τη διαδοχή. Αρκεί να αναλογιστούμε ότι και η υποψηφιότητα και εκλογή του Γενς Βάιντμαν στο τιμόνι της Μπούντεσμπανκ εξέπληξε τους πάντες τον Μάιο του 2011.
Μπριγκίτε Σόλτες
Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος
