Η αναφορά του Τζέφρι Πάιατ στη «μεταβλητή γεωμετρία της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής», η οποία δεν είναι πλέον αποκλειστικά επικεντρωμένη σε μία χώρα – αντίπαλο (στην προκειμένη περίπτωση, την Τουρκία) ήταν αυτή που έκλεψε την παράσταση στην ενημέρωση του Αμερικανού πρεσβευτή σε Έλληνες δημοσιογράφους σχετικά με τα όσα έλαβαν χώρα την προηγούμενη εβδομάδα στην Ουάσιγκτον όπου, κατά την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια, υπογράφτηκε το Δεύτερο Τροποποιητικό Πρωτόκολλο της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) και πραγματοποιήθηκε ο Στρατηγικός Διάλογος Ηνωμένων Πολιτειών – Ελλάδος.
Κοιτώντας πέρα από την Τουρκία
Ο αμερικανός διπλωμάτης παραδέχθηκε ότι η Τουρκία παραμένει «μείζων παράγοντας» στα Δυτικά Βαλκάνια, στη Μαύρη Θάλασσα και στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά όπως σημείωσε «η ελληνική εξωτερική πολιτική έχει ευρύτερο όραμα και δεν επικεντρώνεται μόνο στην Τουρκία». Απέφυγε να υπεισέλθει σε περισσότερες λεπτομέρειες ερωτηθείς για τις πρόσφατες κινήσεις της Άγκυρας, όπως πχ με την παρενόχληση του ερευνητικού σκάφους «Nautical Geo», αλλά επανέλαβε ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν την ειρηνική επίλυση των διαφορών και την προώθηση μίας «θετικής ατζέντας» μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας. Επιπλέον, διεφάνη ότι η Αθήνα και η Ουάσιγκτον ταυτίζονται στις απόψεις τους σε σειρά θεμάτων, όπως η Κίνα και η Λιβύη (όπου οι Αμερικανοί τάσσονται, όπως είπε ο Τζέφρι Πάιατ, υπέρ της αποχώρησης όλων των ξένων δυνάμεων από τη χώρα).
Ο κ. Πάιατ εξήρε το επίπεδο της ελληνικής παρουσίας στο πλαίσιο του Στρατηγικού Διαλόγου, ενώ έδωσε και έμφαση στον συνδυασμό της υπογραφής του νέου πρωτοκόλλου, το οποίο ευθυγραμμίζει την MDCA με άλλες αμυντικές συμφωνίες που έχει υπογράψει η Ουάσιγκτον και προσφέρει «βεβαιότητα» σε θέματα επενδύσεων στις τέσσερις βασικές τοποθεσίες στις οποίες θα δραστηριοποιούνται οι αμερικανικές δυνάμεις (Σούδα, Στεφανοβίκειο, Λάρισα, Αλεξανδρούπολη) με την επιστολή του υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν προς τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, στην οποία υπάρχει και αναφορά στον σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων στη βάση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
Η Αλεξανδρούπολη
Ο αμερικανός πρέσβης, ο οποίος παρά την αναμενόμενη εντός των προσεχών μηνών αναχώρησή του από την Ελλάδα είπε ότι ως καλός ποδηλάτης έχει δυνάμεις για ένα καλό… σπριντ στο τέλος της θητείας του ώστε να προωθήσει όσα συζητήθηκαν στην Ουάσιγκτον, υπήρξε απόλυτα σαφής ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μεγάλα σχέδια για την Αλεξανδρούπολη. Η επέκταση των εγκαταστάσεων θα συνεχιστεί, το ενδιαφέρον για την ιδιωτικοποίηση του λιμανιού παραμένει αμείωτο, η διαμόρφωση ενός ενεργειακού κόμβου συνεχίζεται, ενώ η εκ περιτροπής στάθμευση και μεταφορά στρατευμάτων και στρατιωτικού υλικού προς Βορρά – χρησιμοποιώντας και τη σιδηροδρομική γραμμή που φθάνει στο λιμάνι – θα συνεχιστεί. Σύντομα, όπως είπε, αναμένεται στο πλαίσιο της νατοϊκής άσκησης «Defender Europe», η μεγαλύτερη εκ περιτροπής μεταφορά αεροσκαφών μέσω της Αλεξανδρούπολης.
Τα πρόσωπα – κλειδιά
Μεγάλη έμφαση έδωσε ο κ. Πάιατ στις διαπροσωπικές επαφές που πραγματοποιήθηκαν στην Ουάσιγκτον και από τις οποίες αναδεικνύονται τα πρόσωπα εκείνα του αμερικανικού διπλωματικού κατεστημένου τα οποία θα ασχοληθούν με τις ελληνικές υποθέσεις. Πέραν της υφυπουργού Εξωτερικών για θέματα Ευρώπης και Ευρασίας Κάρεν Ντόνφριντ (αποκλειστική συνέντευξη της οποίας δημοσίευσε πρόσφατα «Το Βήμα»), υπάρχουν ακόμη τρία ονόματα που ξεχωρίζουν. Πρόκειται για τον Χοσέ Φερνάντεζ, υφυπουργό Εξωτερικών για την Οικονομική Ανάπτυξη και το Περιβάλλον, που προβλέπεται να είναι στενός συνομιλητής του Κώστα Φραγκογιάννη, υφυπουργό Εξωτερικών για την Οικονομική Διπλωματία, της Τζέσικα Λιούς, η οποία έχει αναλάβει το χαρτοφυλάκιο του Πολιτικών και Στρατιωτικών Υποθέσεων (άρα με κρίσιμο ρόλο μεταξύ άλλων στην προμήθεια πλεονάζοντος αμερικανικού αμυντικού υλικού από το πρόγραμμα EDA) και, πάνω από όλα, του Ντέρεκ Σολέ. Ο κ. Σολέ είναι ίσως ο σημαντικότερος σύμβουλος του Άντονι Μπλίνκεν (φέρει τον τίτλο του «Counsellor»)και θεωρείται ως ο άνθρωπος των ειδικών αποστολών και της επίλυσης όλων των δύσκολων προβλημάτων.
