Τα άτομα με καρδιοπάθεια ή όσα διαθέτουν παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακό νόσημα γνωρίζουν ότι αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο εμφράγματος ή εγκεφαλικού επεισοδίου. Ισως όμως δεν γνωρίζουν ότι αν νοσήσουν από γρίπη – η οποία αναμένεται, σύμφωνα με τους ειδικούς να κάνει δυναμική επανεμφάνιση αυτόν τον χειμώνα, μετά την περυσινή… εξαφάνισή της λόγω εγκλεισμών – αυξάνουν σημαντικά τις πιθανότητές τους να υποστούν σοβαρό, ακόμη και θανατηφόρο καρδιαγγειακό επεισόδιο. Υπάρχει όμως «ασπίδα» ενάντια σε μια τέτοια μεγάλη απειλή. Ποια είναι αυτή; Το αντιγριπικό εμβόλιο το οποίο μειώνει τις πιθανότητες για καρδιαγγειακό επεισόδιο, ακόμη και αν ο ασθενής μολυνθεί με τον ιό της γρίπης.
«Καμπανάκι» για τους νεότερους
Αυτό δείχνει μια νέα ανασκόπηση μελετών σχετικά με το θέμα η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση της Αμερικανικής Ενωσης Καρδιολογίας (Journal of the American Heart Association, JAMA). Οπως ανέφερε η κύρια συγγραφέας της, ειδικός παθολόγος στο Νοσοκομείο Μεθοδιστών του Χιούστον, δρ Πριγιάνκα Μπούγκρα το «καμπανάκι» φαίνεται να χτυπά κυρίως για τα νεότερα άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου για καρδιαγγειακά επεισόδια, τα οποία δεν έχουν κατανοήσει πως ο αντιγριπικός εμβολιασμός δεν αφορά μόνο τους ηλικιωμένους. «Μια τέτοια συμπεριφορά είναι επικίνδυνη αν λάβουμε υπόψη ότι τα άτομα με καρδιολογικά προβλήματα είναι ιδιαιτέρως ευάλωτα σε καρδιακές επιπλοκές που σχετίζονται με τη γρίπη, είτε βρίσκονται σε μεγαλύτερη ηλικία είτε όχι».
Οπως έδειξαν τα στοιχεία της νέας ανασκόπησης:
- Οι θάνατοι που οφείλονται σε καρδιαγγειακά αίτια εμφανίζουν κορύφωση περίπου την ίδια περίοδο που εμφανίζουν κορύφωση και οι επιδημίες γρίπης.
- Οι ασθενείς έχουν εξαπλάσιες πιθανότητες να υποστούν καρδιακή προσβολή την εβδομάδα μετά τη μόλυνσή τους με τον ιό της γρίπης σε σύγκριση με οποιαδήποτε άλλη χρονική στιγμή μέσα στον χρόνο που προηγήθηκε ή τον χρόνο που ακολουθεί τη μόλυνση.
- Σε μια από τις μελέτες της ανασκόπησης που περιέλαβε 336.000 περιπτώσεις εισαγωγής στο νοσοκομείο εξαιτίας γρίπης, το 11,5% των ασθενών του δείγματος εμφάνισε σοβαρό καρδιακό επεισόδιο.
- Από άλλη μελέτη που αναλύθηκε στην ανασκόπηση και η οποία αφορούσε 90.000 επιβεβαιωμένα κρούσματα γρίπης προέκυψε αντίστοιχο ποσοστό οξέων καρδιαγγειακών επεισοδίων (11,7%).
- Τρίτη μελέτη έδειξε ότι ένας στους οκτώ ασθενείς (12,5%) που εισήχθη στο νοσοκομείο με γρίπη υπέστη καρδιαγγειακό επεισόδιο, με το 31% εξ αυτών των ασθενών να χρειάζονται εισαγωγή σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας και το 7% να χάνει τη ζωή του εξαιτίας του επεισοδίου.
Πώς η γρίπη «στρεσάρει» την καρδιά
Ο λόγος για τον οποίον η γρίπη προκαλεί στρες στο καρδιαγγειακό σύστημα σχετίζεται με τη φλεγμονώδη απόκριση του οργανισμού στη λοίμωξη. Η ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος ενάντια στον ιογενή εχθρό μπορεί να οδηγήσει σε «μποτιλιάρισμα» του καρδιαγγειακού συστήματος, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται θρόμβοι, αυξημένη αρτηριακή πίεση, ακόμη και οίδημα και δημιουργία ουλώδους ιστού στην καρδιά. Το επιπλέον στρες που δημιουργείται στο ήδη επιβαρημένο καρδιαγγειακό σύστημα των καρδιοπαθών μπορεί να προκαλέσει ρήξη των αθηρωματικών πλακών στις αρτηρίες με συνέπεια την εμφάνιση καρδιακών και εγκεφαλικών επεισοδίων. Επιπροσθέτως οι μη καρδιολογικές επιπλοκές εξαιτίας της ιογενούς λοίμωξης όπως η πνευμονία και η αναπνευστική ανεπάρκεια μπορούν να επιδεινώσουν συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας ή καρδιακής αρρυθμίας.
Μείωση της θνησιμότητας με ένα τσίμπημα
Ωστόσο το εμβόλιο της γρίπης, όπως έχει προκύψει από πρόσφατες μελέτες, προστατεύει όχι μόνο τον γενικό πληθυσμό αλλά και τις πιο ευάλωτες ηλικιακές ομάδες (άτομα άνω των 65 ετών καθώς και κάτω των 2 ετών) από σοβαρή νόσο με τον ιό της γρίπης, αλλά σώζει και από τη θνησιμότητα από καρδιαγγειακά αίτια, κυρίως σε ό,τι αφορά τα άτομα υψηλού κινδύνου.
Με βάση τα ευρήματα των τελευταίων μελετών:
- Ενήλικοι που έλαβαν το αντιγριπικό εμβόλιο είχαν 37% μικρότερες πιθανότητες να νοσηλευθούν εξαιτίας γρίπης και 82% μικρότερες πιθανότητες να εισαχθούν σε ΜΕΘ. Μεταξύ των ατόμων που εισήχθησαν στο νοσοκομείο με γρίπη, οι εμβολιασμένοι είχαν 59% μικρότερες πιθανότητες να εισαχθούν σε ΜΕΘ. Ακόμη όμως και αν χρειάστηκε η εισαγωγή σε ΜΕΘ εμβολιασμένων για τη γρίπη ατόμων, η διάρκεια της νοσηλείας τους ήταν σημαντικά μικρότερη σε σύγκριση με των ανεμβολίαστων ατόμων (συγκεκριμένα μικρότερη κατά τέσσερις ημέρες).
- Ο εμβολιασμός συνδεόταν με μικρότερο κίνδυνο καρδιαγγειακού επεισοδίου (2,9% έναντι 4,7% στα ανεμβολίαστα άτομα) σε περίπτωση που κάποιος μολυνόταν με τον ιό της γρίπης. Σε ό,τι αφορούσε συγκεκριμένα τους ασθενείς πολύ υψηλού κινδύνου με πιο ενεργή στεφανιαία νόσο, ο εμβολιασμός συνδεόταν με σημαντικά καλύτερη έκβαση.
- Ασθενείς που εισήχθησαν στο νοσοκομείο με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο χωρίστηκαν στο πλαίσιο τυχαιοποιημένης μελέτης σε δύο ομάδες: η μία έλαβε πριν από το εξιτήριο εμβόλιο γρίπης ενώ η δεύτερη όχι. Οπως φάνηκε, σοβαρά καρδιαγγειακά επεισόδια έλαβαν χώρα λιγότερο συχνά στην ομάδα των εμβολιασμένων εθελοντών σε σύγκριση με την ομάδα των ανεμβολίαστων (9,5% έναντι 19%).
Συστάσεις σε γιατρούς και ασθενείς
Με βάση όλα αυτά τα ευρήματα οι ερευνητές συνιστούν στους καρδιολόγους να ενημερώνουν τους ασθενείς τους για τους σοβαρούς καρδιαγγειακούς κινδύνους που αντιμετωπίζουν σε περίπτωση που δεν εμβολιαστούν ενάντια στη γρίπη. Σε ό,τι αφορά τα άτομα με καρδιοπάθειες, οι επιστήμονες συνιστούν αντιγριπικό εμβολιασμό το συντομότερο δυνατόν καθώς, όπως υπογραμμίζουν, κανένας δεν γνωρίζει πότε ο ιός θα αρχίσει να εξαπλώνεται. Προσθέτουν ότι οι ασθενείς δεν πρέπει να ξεχνούν τη συμμόρφωση με τη θεραπεία τους καθώς και το να ακολουθούν τη συνιστώμενη από τον θεράποντα γιατρό τους διατροφή και φυσική άσκηση.
