«Δεν ανησυχούμε, δεν έχουμε ενδοιασμούς» υπογράμμισαν τον περασμένο Σεπτέμβριο ελληνικές διπλωματικές πηγές για τις εξελισσόμενες, τότε, τουρκοαιγυπτιακές διερευνητικές συνομιλίες. Τα γεγονότα φαίνεται ότι δικαιώνουν προς ώρας την ελληνική διπλωματία, καθώς η προσπάθεια της Τουρκίας να εξάγει μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) τύπου Bayraktar σε Αιθιοπία και Μαρόκο, προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Αιγύπτου.

Η επιχείρηση εξομάλυνσης των βεβαρημένων σχέσεων Καΐρου – Άγκυρας μέσω διερευνητικών επαφών, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν σε επίπεδο υφυπουργών Εξωτερικών, σηματοδότησε την τουρκική προσπάθεια κλεισίματος σημαντικών μετώπων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Η στρατηγική συνεργασία Ελλάδας – Αιγύπτου, εξάλλου, ήταν από τους βασικούς λόγους της τουρκικής «σφήνας». Ωστόσο τα πράγματα δεν εξελίσσονται κατ’ ευχήν για την Άγκυρα. Ο Paul Gadalla, μιλώντας στο «Βήμα», περιγράφει την απόπειρα πώλησης τουρκικών drones στην Αιθιοπία ως «πρόκληση» που «εξοργίζει» την Αίγυπτο.

«Αυτή είναι σίγουρα μια κλιμάκωση από την Τουρκία. Πουλώντας drones στον αντίπαλο της Αιγύπτου στην Αφρική, γίνεται σαφές ότι οι συνομιλίες μεταξύ Καΐρου και Άγκυρας δεν είχαν αποτέλεσμα» σημειώνει ο δημοσιογράφος και αναλυτής στα θέματα Μέσης Ανατολής, που εδρεύει στην Ουάσινγκτον.

Η διαμάχη Αιγύπτου – Αιθιοπίας

Αν και δεν συνορεύουν, Αιθιοπία και Αίγυπτος είναι στρατηγικοί αντίπαλοι στην Αφρική. Η αιτία διαμάχης των δύο χωρών είναι το νερό και συγκεκριμένα η χρήση των υδάτων του Νείλου.

«Η Αίγυπτος είχε σημαντικό λόγο στη χρήση των υδάτων του Νείλου, καθώς ήταν η πρώτη χώρα που έφτιαξε φράγμα. Τα τελευταία δέκα χρόνια λόγω της πολιτικής αστάθειας έχει υποχωρήσει. Το αντίθετο ισχύει για την Αιθιοπία, η οποία είναι ανερχόμενη δύναμη. Πριν από την πανδημία η οικονομία της ήταν σε άνθηση. Χάρη σε αυτό και παρά τις απειλές, η Αιθιοπία αμφισβήτησε την αιγυπτιακή ηγεμονία και χτίζει το δικό της μεγάλο φράγμα που απειλεί την παροχή νερού της Αιγύπτου» εξηγεί ο Gadala.

Πλούσια μα «καταραμένη»

Το νερό είναι σε αφθονία στην Αιθιοπία, καθώς η χώρα έχει δώδεκα λίμνες και εννέα μεγάλους ποταμούς. Μέσω των ποταμών της, η Αιθιοπία υδροδοτεί τους περισσότερους γείτονές της, κάτι που σύμφωνα με τον βρετανό διπλωματικό συντάκτη, Τίμ Μάρσαλ, «δίνει τεράστιο πολιτικό πλεονέκτημα» στην Αντίς Αμπέμπα εναντίον των γειτόνων της. Άλλωστε, η Αιθιοπία είναι η πολυπληθέστερη, και συνάμα η οικονομικά και στρατιωτικά ισχυρότερη χώρα στο Κέρας της Αφρικής.

Εκτός από «ευλογημένη», η Αιθιοπία είναι μια ταλαιπωρημένη χώρα. Από το περασμένο έτος, μαίνεται εμφύλιος πόλεμος μεταξύ της κεντρικής κυβέρνησης και της περιφέρειας Τιγκράι, η οποία βρίσκεται στα βόρεια. Περίπου δύο εκατομμύρια άνθρωποι εκτιμάται ότι έχουν εκτοπιστεί έως τώρα εξαιτίας του εμφυλίου, ενώ περίπου πέντε εκατομμύρια χρήζουν άμεσης επισιτιστικής βοήθειας. Ταυτόχρονα, η Διεθνής Αμνηστία καταγγέλλει σωρεία σεξουαλικών εγκλημάτων πολέμου. Οι ελλιπείς υποδομές, οι στρατιωτικές δικτατορίες που ταλάνισαν την χώρα και η μεγάλη εθνοτική και γλωσσική ανομοιογένεια είναι μερικά από τα υπόλοιπα σημαντικά προβλήματα της Αιθιοπίας.

Ο μαινόμενος αιθιοπικός εμφύλιος και το γεγονός ότι η χώρα συνορεύει με ασταθή κράτη που μαστίζονται επίσης από συρράξεις και διατηρούν τζιχαντιστικούς θύλακες, όπως η Σομαλία, εξηγεί την επιθυμία της Αιθιοπίας για αγορά drones. Εντούτοις, και η ανησυχία της Αιγύπτου εξηγείται και μάλιστα ιστορικά. Στον πόλεμο Αιγύπτου – Αιθιοπίας (1874-1876), ο αιγυπτιακός στρατός ηττήθηκε δύο φορές. Όπως φαίνεται, στο Κάιρο δεν λησμονούν εύκολα την ιστορία.