Πώς άλλαξε το ΤΟP 500 της μουσικής Ιστορίας – Η ανανεωμένη λίστα-βίβλος

Οι καταστάσεις και οι συνθήκες αλλάζουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Από αυτές τις αλλαγές δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστη και η μουσική. Το αμερικανικό περιοδικό «Rolling Stone» αποφάσισε να αναθεωρήσει τη λίστα τους με τα 500 καλύτερα τραγούδια όλων των εποχών. Η πρώτη είχε κυκλοφορήσει το 2004 (έγιναν πολύ μικρές ανακατατάξεις το 2010), αλλά τον περασμένο μήνα το έντυπο παρουσίασε την ανανεωμένη λίστα-βίβλο για τα διεθνή μουσικά πράγματα.

Οπως μας ενημερώνει το εν λόγω περιοδικό, στη σύσταση αυτής της λίστας πήραν μέρος περισσότεροι από 250 καλλιτέχνες, δημοσιογράφοι και προσωπικότητες της βιομηχανίας – από την τεξανή ράπερ Megan Thee Stallion έως τον Edge των U2 και την R&B τραγουδίστρια Yaya Bey. Οι ψηφοφόροι κλήθηκαν να υποβάλουν o καθένας τη λίστα με τα 50 αγαπημένα του τραγούδια όλων των εποχών.

Οι ψήφοι συμπεριελήφθησαν σε πίνακα, με το τραγούδι με την υψηλότερη βαθμολογία σε κάθε λίστα να λαμβάνει 300 πόντους, το δεύτερο σε σειρά να παίρνει 290 πόντους και ούτω καθεξής (αντιστοιχούν 44 μονάδες για τον αριθμό 50). Περισσότερα από 4.000 τραγούδια έλαβαν τουλάχιστον μία ψήφο.

Τα συμπεράσματα που μπορεί να εξαγάγει κάποιος από την ανάγνωση της νέας λίστας και πολύ περισσότερο έπειτα από την αντιπαραβολή της με αυτή του 2004 είναι πολλά και διάφορα. Ας προσπαθήσουμε να τα βάλουμε σε μια σειρά. Στην πρώτη λίστα, στο νούμερο 1 βρέθηκε το τραγούδι που παραπέμπει και στο όνομά του περιοδικού – Το «Like A Rolling Stone» του Μπομπ Ντίλαν – και το νούμερο δύο ήταν το «Satisfaction», από μια μπάντα που επίσης φέρει το ίδιο όνομα με το περιοδικό, δηλαδή τους Rolling Stones. Στο νούμερο τρία αναδείχθηκε το «Imagine» του Τζον Λένον. Για την ιστορία, το αμερικανικό περιοδικό στο πρώτο του τεύχος, τον Νοέμβριο του 1967, κυκλοφόρησε με εξώφυλλο τον Τζον Λένον.

Νέοι ήχοι, νέα ήθη

Η τελευταία έκδοση των κορυφαίων 500 τραγουδιών είναι πολύ διαφορετική, με τις τρεις πρώτες ερμηνείες να ανήκουν όλες σε Αφροαμερικανούς, οι οποίοι στα κομμάτια τους τραγουδούν για τον ανθρώπινο σεβασμό, την επανάσταση και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το «Respect» της Αρίθα Φράνκλιν βρίσκεται στην πρώτη θέση, το «Fight the Power» των Public Enemy έρχεται δεύτερο και το «A Change Is Gonna Come» του Σαμ Κουκ τρίτο. Το πρώτο αναφέρεται, όπως προκύπτει και από τον τίτλο του, στον σεβασμό, το δεύτερο είναι μια πολεμική κραυγή για την επανάσταση και το τρίτο μια έκκληση για τα πολιτικά δικαιώματα. Οι επιλογές αυτές έχουν να κάνουν, ίσως, με την αφύπνιση που παρατηρείται τον τελευταίο καιρό σε τμήμα της αμερικανικής κοινωνίας.

Σχεδόν οι μισές από τις καταχωρίσεις της εφετινής λίστας είναι «new entries», περίπου 100 ανήκουν σε γυναίκες, ενώ περισσότεροι από 100 από όσους εμφανίζονται για πρώτη φορά στον νέο κατάλογο είναι Αφροαμερικανοί. Αυτό μάλιστα είχε σαν αποτέλεσμα πολλοί να κατηγορήσουν στα social media τη διεύθυνση του περιοδικού για αργοπορημένη αφύπνιση.

Εκτός από τα κοινωνικά μηνύματα, ο κατάλογος έχει ενημερωθεί ηχητικά, με το old school rock’n’roll και το rhythm’n’blues να δίνουν τη θέση τους σε νεότερους ήχους, όπως είναι το χιπ χοπ και η ποπ. Από τα τραγούδια που «κόπηκαν» από τη λίστα του 2004, περισσότερα από 220 προέρχονται από τις δεκαετίες του ’50, του ’60 και του ’70. Υπάρχουν φυσικά και τα… περίεργα. Το 2004, η εκδοχή του «Hallelujah» του Τζεφ Μπάκλεϊ καταλάμβανε το Νο 264 – εφέτος, δεν υπάρχει πουθενά – ενώ το πρωτότυπο, από τον Λέοναρντ Κοέν, που δεν είχε εμφανιστεί στο παρελθόν, τώρα βρίσκεται στο Νο 74. Η λίστα του 2021 περιέχει επίσης δύο εκδόσεις του «Killing Me Softly With His Song» (Ρομπέρτα Φλακ και Fugees), δύο εκδοχές του «Mr. Tambourine Man» (Μπομπ Ντίλαν και Byrds) και δύο εκτελέσεις του «Walk On By» (Ντιόν Γουόργουικ και Αϊζακ Χέιζ).

Από τους μεγάλους χαμένους της νέας λίστας είναι ο Ελβις Πρίσλεϊ. Το 2004 είχε 11 συμμετοχές – η νεότερη εκδοχή της περιλαμβάνει μόνο τρεις τίτλους, με το «Hound Dog» να είναι το μοναδικό τραγούδι στα κορυφαία 30 του 2004 που δεν εμφανίστηκε στη λίστα του 2021 (φιγουράρει όμως στο Νο 318 μέσα από την πρώτη εκτέλεση της Big Mama Thornton). Εν τω μεταξύ, οι Beatles έχουν περάσει από 23 συμμετοχές σε 12 σε διάστημα 17 ετών, οι Rolling Stones από 14 σε 6, ο Μπομπ Ντίλαν από 12 σε επίσης 6 και οι Beach Boys και o Τζίμι Χέντριξ από 7 σε 3. Στους μεγάλους νικητές συγκαταλέγεται το ισχυρό ζευγάρι Beyoncé και Jay-Z, κανένας από τους οποίους δεν είχε εμφανιστεί στη λίστα του 2004. Η Beyoncé μετράει τρεις προσωπικές συμμετοχές, μία τέταρτη ως featured artist στο «Savage (Remix)» της Megan Thee Stallion και μία ακόμη με το γκρουπ των Destiny’s Child, ενώ ο σύζυγός της Jay-Z έχει μία, στο Νο 96. Μαζί έφτασαν στο νούμερο 16 με το «Crazy In Love». Τέλος, στη νέα λίστα υπάρχουν 32 τραγούδια με έτος παραγωγής από το 2011 και μετά, γεγονός που αποτελεί κόκκινο πανί για τους φίλους της κλασικής ροκ και ποπ. Παρ’ όλα αυτά, θα πρέπει να περιμένουμε την επόμενη λίστα του «Rolling Stone» για να δούμε αν οι «πρωτοεμφανιζόμενοι» BTS, Megan Thee Stallion, Αριάνα Γκράντε, Μπίλι Αϊλις, Cardi B, Χάρι Στάιλς, Lizzo, Drake και Κάρλι Ρέι Τζέπσεν θα έχουν αντέξει στον χρόνο.