Σε απόσταση μικρότερη του μισού ναυτικού μιλίου από το σκάφος «Nautical Geo» βρέθηκαν τουρκικές φρεγάτες την περασμένη εβδομάδα εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει «Το Βήμα». Το γαλλικό ερευνητικό πλοίο, ενόσω πραγματοποιούσε μελέτες για τη χαρτογράφηση του βυθού σχετικά με την πιθανή διαδρομή του αγωγού φυσικού αερίου East Med στην κυπριακή ΑΟΖ, «προσεγγίστηκε» από τρία τουρκικά πλοία. Αφού αναγκάστηκε να αλλάξει πορεία, διέκοψε τις έρευνες και επέστρεψε στο λιμάνι της Λάρνακας. Το επεισόδιο εκτυλίχθηκε στα δυτικά της Μεγαλονήσου. Το «Nautical Geo» παρέμενε ελλιμενισμένο στη Λάρνακα και η Αγκυρα, με την έκδοση NAVTEX για ασκήσεις με πραγματικά πυρά, θέλει να αποτρέψει τις κινήσεις του.
Η κατασκευή του αγωγού East Med, που σχεδιάζεται να μεταφέρει φυσικό αέριο από το Ισραήλ στην Ελλάδα μέσω της Κύπρου και της Κρήτης, θεωρείται αρκετά φιλόδοξο εγχείρημα. Ωστόσο, το ενδεχόμενο κατασκευής του αλλάζει τις ενεργειακές – και όχι μόνο – ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο και εξοργίζει την Αγκυρα. Αντίθετα, ικανοποίηση θα προκαλέσει στην Τουρκία η αποχαιρετιστήρια επίσκεψη στη χώρα της γερμανίδας καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ στις 16 Οκτωβρίου.
Εμμονή με την αποστρατιωτικοποίηση
Την ίδια στιγμή, η Τουρκία ανακινεί πάλι το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και των Δωδεκανήσων. Ο Φεριντούν Σινιρίογλου, μόνιμος αντιπρόσωπος της Τουρκίας στον ΟΗΕ, με απαντητική επιστολή του σε εκείνη (με ημερομηνία 27 Ιουλίου) της ελληνίδας μονίμου αντιπροσώπου, Μαρίας Θεοφίλη, συνέδεσε την κυριαρχία των ελληνικών νησιών με την ανάγκη αποστρατιωτικοποίησής τους επαναφέροντας δυναμικά μία από τις πάγιες τουρκικές θέσεις. «Η κυριαρχία της Ελλάδας στα νησιά ήταν και εξακολουθεί να εξαρτάται από την αποστρατιωτικοποίηση. Ο ισχυρισμός ότι η ελληνική κυριαρχία πάνω από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου δεν συνδέεται με τη διατήρηση του αποστρατιωτικοποιημένου καθεστώτος της στερείται νομικής βάσης» υπογραμμίζεται μεταξύ άλλων στην τουρκική επιστολή.
«Επιλεκτικά» χαρακτήριζαν τα επιχειρήματα Σινιρίογλου στο «Βήμα» άνθρωποι με μεγάλη εμπειρία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, σημειώνοντας ότι η νομικίστικη προσέγγιση της Αγκυρας αγγίζει τα όρια της «διαστροφής της νομολογίας». Η Αθήνα θεωρεί ότι η επιστολή Σινιρίογλου, στην οποία εντάσσονται τα συνηθισμένα τουρκικά επιχειρήματα, δεν έγινε στη βάση κάποιας συγκυρίας που ενόχλησε την Αγκυρα, όπως η ελληνογαλλική συμφωνία, αλλά αποτελεί τμήμα της πάγιας τουρκικής στρατηγικής στο ζήτημα. Εν προκειμένω, όπως εξηγούσαν στο «Βήμα» οι ίδιοι παρατηρητές, η τουρκική αιτίαση παραμένει ίδια ως προς την ουσία της, ωστόσο η κλίμακά της είναι αναβαθμισμένη.
Παράλληλα, πάντως, ο τούρκος υπουργός Χουλουσί Ακάρ συνεχίζει σχεδόν επί καθημερινής βάσης τις υποτιμητικές αναφορές στους νεότερους ελληνικούς εξοπλισμούς, ενώ σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters η Αγκυρα φέρεται να κατέθεσε αίτημα για αγορά 40 μαχητικών αεροσκαφών F-16 και 80 πακέτων εκσυγχρονισμού για όσα τέτοια αεροσκάφη ήδη έχει.
Νέες κατηγορίες κατά ριπάς
Την περασμένη Τετάρτη διεξήχθη ο 63ος γύρος των ελληνοτουρκικών διερευνητικών επαφών στην Αγκυρα. Οι συνομιλίες των αντιπροσωπειών διήρκεσαν λίγο παραπάνω από δύο ώρες, ενώ, ως είθισται με τις συγκεκριμένες επαφές, τα υπουργεία Εξωτερικών των δύο χωρών τήρησαν «σιγή ασυρμάτου» για το περιεχόμενο των συνομιλιών, οι οποίες έχουν εμπιστευτικό χαρακτήρα. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», η Αθήνα δεν διατηρούσε υψηλές προσδοκίες για τη συνάντηση. Το μείζον για την ελληνική διπλωματία είναι η διατήρηση ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας με την άλλη πλευρά του Αιγαίου. Οσον αφορά τον επόμενο γύρο των διερευνητικών, παραμένει άγνωστο το πότε και αν θα διεξαχθεί.
Πάντως, με τουρκική υπαιτιότητα, οι διερευνητικές έλαβαν χώρα σε ψυχρό πλαίσιο. Ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, χαρακτήρισε «κομπλεξική χώρα» την Ελλάδα, ενώ ο υπουργός Αμυνας, Χουλουσί Ακάρ, υποστήριξε ότι η χώρα μας «παρά τις προειδοποιήσεις, δυστυχώς, συνεχίζει τις παρενοχλήσεις και τις παραβιάσεις». Διά στόματος του έλληνα υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, απαντήθηκαν τόσο οι αιτιάσεις των τούρκων υπουργών όσο και η επιστολή Σινιρίογλου. «Απορρίπτουμε στο σύνολό τους όλες τις αστήρικτες κατηγορίες που εκτοξεύει κατά ριπάς η Τουρκία, απορρίπτουμε όλες τις παράνομες ενέργειες. Η Ελλάδα δεν απειλεί κανέναν, αλλά δεν εκφοβίζεται από παράνομες ενέργειες» τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Δένδιας.
