Η λίρα Τουρκίας ξανά στο μικροσκόπιο των αγορών

Η πορεία του εθνικού νομίσματος της Τουρκίας εξακολουθεί να αποτελεί τη μεγάλη πρόκληση για το οικονομικό επιτελείου του Ερντογάν, καθώς η λίρα έχει βουλιάξει ξανά στα χαμηλότερα επίπεδα όλων των εποχών. Πρόκειται για εξέλιξη -«ναρκοπέδιο» για τον πληθωρισμό που έχει σκαρφαλώσει στα ύψη, επηρεάζοντας αρνητικά και το κόστος εξυπηρέτησης δανείων για νοικοκυριά κι επιχειρήσεις που έχουν δανειστεί σε μεγάλο βαθμό σε ξένο νόμισμα -και ειδικά σε δολάρια.

Την Παρασκευή δημοσίευμα του Reuters που επικαλέστηκε τρεις διαφορετικές πηγές ανέφερε ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας χάνει την εμπιστοσύνη του απέναντι στον διοικητή της κεντρικής τράπεζας της χώρας Σαχάπ Καβτσιόγλου, λιγότερο από επτά μήνες αφότου τοποθετήθηκε στη συγκεκριμένη θέση. Αυτό προκάλεσε βουτιά της λίρας σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα φτάνοντας μέχρι το 9,97 έναντι του δολαρίου.

Στη συνέχεια ο εκπρόσωπος του Ερντογάν, Φεχρετίν Αλτούν έσπευσε να διαψεύσει τα δημοσιεύματα αυτά προκαλώντας μικρή άνοδο του νομίσματος, το οποίο όμως διολίσθησε ξανά στη συνέχεια κοντά σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ. Η εβδομάδα αυτή θα είναι κρίσιμη τώρα για το νόμισμα καθώς θα φανεί εάν θα σπάσει και το ψυχολογικό των 9 λιρών απέναντι στο δολάριο ή εάν θα επιχειρηθεί κάποια ανάκαμψη. Μόνο φέτος η λίρα έχει χάσει 20,5% έναντι του αμερικανικού νομίσματος.

Απογοήτευση Ερντογάν

Το Reuters ανέφερε σύμφωνα με τις πηγές του ότι ο Ερντογάν είναι απογοητευμένος από τον Καβτσιόγλου επειδή ο τελευταίος καθυστέρησε για μήνες τη μείωση των επιτοκίων της τουρκικής λίρας η οποία πραγματοποιήθηκε αιφνιδιαστικά πριν από λίγες ημέρες. Η κεντρική τράπεζα μείωσε το βασικό της επιτόκιο στο 18% από 19% που ήταν τον περασμένο μήνα παρά την αυξανόμενη πίεση στις τιμές, κάτι που θεωρείται ότι έγινε και μετά από πιέσεις της Άγκυρας. Ο Ερντογάν έχει εκφράσει πολλές φορές την αντισυμβατική για τους οικονομολόγους θεωρία ότι ο υψηλός πληθωρισμός καταπολεμάται με μείωση των επιτοκίων. Ο επίσημος πληθωρισμός στην Τουρκία έχει φτάσει σε υψηλό δυόμισι ετών, σε 19,58% τον Σεπτέμβριο ενώ υπάρχουν εκτιμήσεις ότι στην πραγματικότητα ο δείκτης τιμών τρέχει με ακόμη πιο υψηλούς ρυθμούς.

Είναι ενδεικτικό ότι τον Αύγουστο το περιοδικό Economist επικαλέστηκε έρευνα που δείχνει πως το 83% του πληθυσμού της χώρας πιστεύει πως ο πραγματικός πληθωρισμός είναι υψηλότερος από αυτόν που ανακοινώνεται. Επίσης ανεξάρτητη ομάδα ακαδημαϊκών Inflation Research Group στην οποία αναφέρεται ο Economist εκτιμά ότι ο πληθωρισμός μπορεί να τρέχει ακόμη και με 40%.

Απολύσεις 3 διοικητών

Ο Καβτσιόγλου τοποθετήθηκε στη θέση αυτή αφού προηγουμένως ο Ερντογάν αποφάσισε να απολύσει χωρίς προειδοποίηση άλλους τρεις διοικητές της κεντρικής τράπεζας μέσα στα τελευταία δυόμισι χρόνια, λόγω διαφωνιών για τη χάραξη της πολιτικής. Οι προηγούμενοι κεντρικοί τραπεζίτες ήθελαν να ακολουθήσουν πιο συμβατική αυστηρή νομισματική πολιτική προχωρώντας σε αυξήσεις επιτοκίων για να ανακοπεί ο πληθωρισμός και να στηριχτεί το εθνικό νόμισμα στις διεθνείς αγορές. Διεθνείς αναλυτές ανέφεραν ότι η αιφνιδιαστική μείωση των επιτοκίων του περασμένου μήνα από τον Καβτσιόγλου ήταν περαιτέρω απόδειξη πολιτικής παρέμβασης. Παρόλα αυτά, ο Ερντογάν φέρεται σύμφωνα  με τα διεθνή δημοσιεύματα να μην είναι ικανοποιημένος ούτε από αυτό.

Ένας από τους λόγους που ο Ερντογάν προσπαθεί να μειώσει με κάθε τρόπο τα επιτόκια είναι για να στηρίξει την τουρκική οικονομία η οποία δέχτηκε επιπλέον από τα υπόλοιπα προβλήματα και πλήγμα από τους περιορισμούς για την καταπολέμηση της πανδημίας. Ο υψηλός πληθωρισμός και την αντίστοιχα υψηλή ανεργία έχουν πλήξει τη δημοτικότητά του και τη δημοτικότητα του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ συνολικά.