Πολλά και διάφορα ακούγονται από το βράδυ της Τρίτης μετά την απόφαση για διαγραφή του Κωνσταντίνου Μπογδάνου. Σενάρια επί σεναρίων, άλλα υπαρκτά, άλλα στον φαντασιακό κόσμο διαφόρων και κυρίως πολιτική ανάλυση με βάση επιθυμίες και πολιτικά θέλω. Ας τα πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά για να δούμε τι συμβαίνει στο εσωτερικό της ΝΔ.
Η διαγραφή του Κωνσταντίνου Μπογδάνου από την Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ, όχι από το κόμμα έως σήμερα, ήταν αναμενόμενη μετά και την οξεία αντίδραση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια. Η κίνηση Δένδια ενίσχυσε τα σενάρια για τα μελλοντικά του σχέδια και ξαφνικά «αγαπήθηκε» από βουλευτές και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που είδαν τον «καραμανλικό» που έσυρε τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στην απόφαση για διαγραφή. Ξάφνου είδαμε σενάρια να κυκλοφορούν περί των αρχηγικών βλέψεων Δένδια και πως γίνεται το αντίπαλο δέος του Μητσοτάκη. Είναι όμως έτσι και τι σημαίνει η κίνηση Μπογδάνου;
Αρχικά να σημειωθεί ότι όσα είπε ο Μπογδάνος τα ασπάζονται αρκετοί στο εσωτερικό της ΝΔ. Μόνο που ο Μπογδάνος τα φώναξε και έκανε την αφελή επιλογή να τα πει σε κοινοβουλευτική επιτροπή, δίνοντας το δικαίωμα στον Δένδια να επιτεθεί με στόχο να ενισχύσει και το προφίλ του.
Σε πολλές οργανώσεις της ΝΔ υπάρχουν στελέχη και μέλη που ασπάζονται την επιχειρηματολογία Μπογδάνου για το Γράμμο και το Βίτσι και όχι μόνο. Δεν είναι καινούργιο αυτό. Επίσης, μην λησμονεί κανείς τα όσα λέγονται σε διάφορες εκδηλώσεις που γίνονται ανά την επικράτεια και κυρίως από πρόσωπα, μέλη της κυβέρνησης που ο λόγος τους συγκινεί τους σκληροπυρηνικούς δεξιούς, όπως οι υπουργοί, Μάκης Βορίδης, Άδωνις Γεωργιάδης και Θάνος Πλεύρης. Ακόμη, στην εξίσωση πρέπει κανείς να βάλει και τους ψηφοφόρους της Χρυσής Αυγής που δεν εξαφανίστηκαν, αλλά μετά την πρωτόδικη καταδίκη της ηγετικής ομάδας και άλλων στελεχών της, αναζητούν πολιτική στέγη.
Στον Γράμμο και στο Βίτσι
Τι συμβαίνει από εδώ και πέρα; Ο Μπογδάνος εδώ και πάρα πολύ καιρό απευθυνόταν σε αυτό το ακραίο ακροατήριο που έχει συγκεκριμένες αναφορές και στον πυρήνα της κοσμοθεωρίας του είναι ο αντικομμουνισμός. Αυτό ασπάζονται και αρκετοί βουλευτές της ΝΔ, όσο και να το κρύβουν. Μην ξεχνάμε ότι παλαιότερα υπήρχε μεγάλη συμμετοχή στις εκδηλώσεις σε Γράμμο και Βίτσι ή στου Μακρυγιάννη. Π.χ. πρόσφατα στο Βίτσι πήγε και ο βουλευτής Καστοριάς της ΝΔ Ζήσης Τζηκαλάγιας και η διευθύντρια του πρωθυπουργικού γραφείου στη Θεσσαλονίκη, Μαρία Αντωνίου, πρώην βουλευτής Καστοριάς, όπως έχει κάνει και στο παρελθόν. Αρα, δεν είναι κάτι καινούργιο. Απλά, επί προεδρίας Κώστα Καραμανλή είχε απαγορευτεί «δια ροπάλου» η συμμετοχή σε τέτοιες εκδηλώσεις, καθώς η κυρίαρχη θεωρία τότε στη ΝΔ ήταν αυτή του «μεσαίου χώρου», έμπνευσης Γιάννη Λούλη. Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι και μεσολάβησαν μνημόνια, πλατείες αγανακτισμένων, αλλαγή του πολιτικού σκηνικού, κ.α.
Ο Μπογδάνος λοιπόν κινήθηκε στοχεύοντας –και αυτό θα συνεχίσει να κάνει- το ιδιαίτερα σκληροπυρηνικό στις απόψεις του ακροατήριο. Εξάλλου ο ίδιος κινείται μεθοδικά και συνειδητά δίπλα σε αυτό το κοινό τα τελευταία χρόνια, με σαφή στόχο να αυξήσει την επιρροή του. Θα κάνει κάτι μελλοντικά π.χ. κόμμα; Λίγο δύσκολο, εκτός εάν υπάρξει η οικονομική δυνατότητα και πιστεύει ότι λόγω της απλής αναλογικής μπορεί να κερδίσει το 3% από μια δεξαμενή σημαντική που έχει τις ίδιες ιδέες. Θα επιστρέψει πίσω στη ΝΔ παραμονές των εκλογών; Υπάρχει και αυτό το σενάριο. Θα φανεί το επόμενο διάστημα πως θα κινηθεί και εάν θα υπάρξει κίνηση με το βλέμμα και στους ψηφοφόρους της Χρυσής Αυγής.
Ο Σαμαράς και η ιδεολογική πλατφόρμα
Από την άλλη πλευρά υπάρχει μια σημαντική ομάδα βουλευτών που έχουν επίσης πολύ σκληρές απόψεις για διάφορα θέματα και οι οποίοι ανήκουν στην ευρύτερη ομάδα του πρώην Πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά. Αυτοί, όπως και ο Μπογδάνος διαφωνούν π.χ. με την ψήφιση των μνημονίων συνεργασίας Ελλάδας – Βόρειας Μακεδονίας στο πλαίσιο της Συμφωνίας των Πρεσπών. Γι’ αυτό και καθυστερεί σημαντικά η κυβέρνηση να τα καταθέσει στη Βουλή προς ψήφιση. Το «πνεύμα» του Σαμαρά πλανάται πάνω από το Μέγαρο Μαξίμου. Και το ερώτημα που τίθεται είναι εάν θέλει ο Μεσσήνιος πολιτικός να δημιουργήσει ζήτημα στον Μητσοτάκη. Να επαναληφθεί το 1992-1993 είναι δύσκολο, έως απίθανο για πολλούς, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο Σαμαράς θα εγκαταλείψει το δικαίωμα να λέει την άποψή του και να διεκδικεί ζωτικό πολιτικό χώρο πάντα με γνώμονα την υπεράσπιση όσων πιστεύει. Μην λησμονεί κανείς, λόγω και της επικαιρότητας όσων συμβαίνουν με επίκεντρο την Σταυρούπολη, ότι ο στενός του συνεργάτης Χρύσανθος Λαζαρίδης ήταν ο εμπνευστής της θεωρίας των δυο άκρων, την οποία ασπάζονται πάρα πολλοί και στη σημερινή ΝΔ.
Ο Σαμαράς ετοιμάζεται για το συνέδριο της ΝΔ, όπου τον προσεχή Δεκέμβριο θα καταθέσει ιδεολογική πλατφόρμα, πολλά σημεία της οποίας λόγω και κοσμοθεωρίας, όχι απλά βρίσκουν σύμφωνο τον Μπογδάνο, αλλά και πολλούς βουλευτές και υπουργούς, όπως Γεωργιάδης, Βορίδης, Πλεύρης, αλλά και νεώτερα στελέχη όπως ο Κωνσταντίνος Κυρανάκης, για τον οποίο σε κάποιους οικονομικούς κύκλους λένε ότι θα ήταν μια καλή επιλογή να ηγηθεί ενός νέου καθαρόαιμου δεξιού κόμματος στα βήματα του Αυστριακού πολιτικού, Στέφαν Κουρτς. Σενάρια και αυτά. Όμως σχέδια επί χάρτου δεν είναι οι διεργασίες, οι λυκοφιλίες που γίνονται ενόψει των εσωκομματικών εκλογών στο τέλος του μήνα με φόντο και το επικείμενο συνέδριο και τον έλεγχο των οργάνων του κόμματος.
Αμφισβητείται ο Μητσοτάκης; Ευθέως όχι και κυρίως δεν γίνεται από τους καραμανλικούς, καθώς οι σαμαρικοί έχουν ως «πολιτικό ευαγγέλιο» και την πρόσφατη συνέντευξη Σαμαρά που έβαλε το πλαίσιο και είναι σαφώς διαφοροποιημένος σε κομβικά σημεία από τον Πρωθυπουργό.
Αυτή την περίοδο ο Μητσοτάκης ξέρει ότι για να περάσει τον κάβο του συνεδρίου πρέπει να τα έχει καλά με τους καραμανλικούς και να μην υπάρχει ανοικτό μέτωπο με την οικογένεια Καραμανλή που έχει και το «οικόσημο» της κεντροδεξιάς εκεί στα ψηλά της Φιλοθέης, όπου ο τάφος και το Ίδρυμα του ιδρυτή της ΝΔ, Κωνσταντίνου Καραμανλή.
Τα δεξιά νώτα
Ο Μητσοτάκης με την συμμετοχή Βορίδη, Γεωργιάδη και Πλεύρη στην κυβέρνηση έχει καλύψει τα νώτα του, μέχρι νεωτέρα στα δεξιά του, αν και κανείς δεν πρέπει να παραβλέπει την επιρροή που έχει ο Σαμαράς που διατηρεί εσωκομματικές δυνάμεις αξιοσημείωτες. Παράλληλα, υπάρχει ένα πεδίο ισορροπίας, στο πλαίσιο του συμβιβασμού των οικογενειών Μητσοτάκη-Καραμανλή, με τον πρώην Πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή που δεν δείχνει διάθεση να τον ενοχλήσει. Σε αυτό το πλαίσιο συνεχίζει τις επαφές με ένα τμήμα του άλλοτε εκσυγχρονιστικού κομματιού του ΠΑΣΟΚ, πάντα βέβαια με την ανοχή, όχι έγκριση, του Κ. Καραμανλή, προσπαθώντας να πείσει ότι έχει κεντρώο προσανατολισμό, αφήγημα που αμφισβητείται από πολλούς λόγω της σκληρής δεξιάς που είναι σε κρίσιμα πόστα.
Την ίδια στιγμή, οι καραμανλικοί διατηρούν σημαντικό μερίδιο της κομματικής και της κυβερνητικής εξουσίας, αν τα κρίσιμα και σημαντικά περνάνε από το Μέγαρο Μαξίμου.
Όσο η νομή της εξουσίας γίνεται με κανόνες και δεν διαταράσσονται εσωκομματικοί συσχετισμοί εις βάρος της οικογένειας Καραμανλή, ο Μητσοτάκης έχει εσωκομματική εκεχειρία. Για να υπάρξει αυτή τη ισορροπία με τον Καραμανλή ρόλο διαδραματίζει σημαντικό η Ντόρα Μπακογιάννη που συνομιλεί άνετα και τακτικά μαζί του και υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη. Από το καραμανλικό στρατόπεδο βασικό μέλημα είναι να ενισχυθεί η εσωκομματική παρουσία και να αναπτύξει περαιτέρω δυναμική ο υπουργός Μεταφορών και Υποδομών και ξάδελφος του πρώην πρωθυπουργού, ο Κώστας Καραμανλής με το βλέμμα, όχι στην επόμενη, αλλά μεθεπόμενη μέρα στη ΝΔ. Την μεθεπόμενη μέρα βλέπουν και πολλοί πολιτικοί φίλοι της Ντ. Μπακογιάννη με το βλέμμα όμως στον γιο της Δήμαρχο Αθηναίων Κώστα Μπακογιάννη και τις κινήσεις για να ενισχύσει και αυτός το προφίλ του.
Ο ρόλος Δένδια
Όμως, επειδή όλα αυτά ανήκουν στην μελλοντολογία, οι καραμανλικοί ακουμπάνε, μετά την μεταπήδηση του Βαγγέλη Μεϊμαράκη στην Ευρωβουλή, στον υπουργό Εξωτερικών. Ο Ν. Δένδιας θεωρείται για αυτούς η ιδανική επιλογή και ο ίδιος, αν και δίστασε να μπει στην εσωκομματική κούρσα το 2015, τώρα ξέρει ότι γι’ αυτόν είναι μονόδρομος. Και η κίνησή του στο Κοινοβούλιο κατά Μπογδάνου αυτή την στρατηγική εξυπηρετεί, όπως και όσα είπε στην Τουρκία ενώπιων του Τούρκου ομολόγου του Μεβλούτ Τσαβούσογλου, κ.α.
Θα κάνει κίνηση ο Ν. Δένδιας κατά του Μητσοτάκη; Όχι, καθώς βλέπει το πολιτικό γήπεδο για να κάνει την μεγάλη κίνηση, μόνο σε περίπτωση ήττας. Μην λησμονούμε ότι πάντα στη ΝΔ, μετά από ήττα όλοι οι αρχηγοί της παραιτήθηκαν. Ως εκ τούτου, πέρα από την επιχείρηση αλλαγής των εσωκομματικών συσχετισμών και της δημιουργίας νέων λυκοσσυμαχιών μεταξύ βαρονιών, τζακιών και οικογενειών και φέουδων, όλοι έχουν το βλέμμα τους, αν και πλέον εσωκομματικά υπάρχει ζήτημα σημαντικό που δεν πρέπει κανείς να παραβλέπει, στις επόμενες εκλογές.
Αυτό ισχύει και για παλαιότερα στελέχη που επιστρέψουν στην κεντρική πολιτική σκηνή, όπως ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, αλλά και νεώτερα που γνώμονα έχουν την αύξηση της επιρροής τους, όπως η Όλγα Κεφαλογιάννη που κινείται πολύ πιο έξυπνα στρατηγικά από πολλούς, αλλά και ο Βασίλης Κικίλιας.
Αρα δεν αναμένουμε σύντομα εξελίξεις στη ΝΔ. Μένει να φανεί πως θα εξελιχθούν τα πράγματα στις εσωκομματικές εκλογές και στο συνέδριο του Δεκεμβρίου και μην ξεχνάμε ότι στα κόμματα εξουσίας, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες, όπως ο διαμοιρασμός των θέσεων στον κρατικό μηχανισμό, πέρα από το ιδεολογικό που διαδραματίζουν ρόλο κρίσιμο για το εάν θα υπάρξουν ή όχι εξελίξεις. Μην ξεχνάμε ότι η κυβέρνηση έχει να αξιοποιήσει πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης με ότι αυτό σημαίνει για την επόμενη περίοδο και την διαμόρφωση των συσχετισμών.
Παρακολουθούμε και καταγράφουμε πως επηρεάζει τους εσωκομματικούς συσχετισμούς και εάν και ποιες νέες συμμαχίες ή λυκοφιλίες γίνονται στο εσωτερικό της λόγω της αναπόφευκτης κυβερνητικής φθοράς.
Έχουμε δρόμο ακόμα…
