Στη Γερμανία ο πληθωρισμός φτάνει το 4,1% και κυμαίνεται πλέον στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων τριάντα ετών. Μεγαλύτερες ακόμη και από αυτόν τον μέσο όρο είναι οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα. Την ίδια στιγμή σε όλη την Ευρώπη οι τιμές της ενέργειας έχουν αυξηθεί κατά 17% σε ετήσια βάση. Μπαίνουμε σε έναν φαύλο κύκλο ανατιμήσεων με απρόβλεπτες συνέπειες; Ή μήπως οι συνεχείς αυξήσεις οφείλονται, εν μέρει τουλάχιστον, σε συγκυριακούς παράγοντες;
Μάλλον συγκυριακή η αύξηση του πληθωρισμού, εκτιμά ο Μαρσέλ Φράτσερ
Μιλώντας στη Γερμανική Ραδιοφωνία ο επικεφαλής του Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (DIW) Μαρσέλ Φράτσερ εμφανίζεται μάλλον καθησυχαστικός. «Τον προηγούμενο χρόνο ας μην ξεχνάμε ότι είχαμε σημαντικές μειώσεις τιμών, ειδικά στην ενέργεια, αλλά και λόγω προσωρινής μείωσης του ΦΠΑ στο δεύτερο εξάμηνο της χρονιάς», λέει ο γερμανός οικονομολόγος. «Γι αυτό οι ανατιμήσεις φαίνονται σημαντικές σε σχέση με την κατάσταση που επικρατούσε πριν από δώδεκα μήνες. Ο πληθωρισμός του 4,1% που έχουμε σήμερα μάλλον ακούγεται πιο δραματικός απ’ ότι είναι. Εν μέρει πρόκειται για μία εξισορρόπηση της αγοράς, εκτιμούμε ότι του χρόνου θα δούμε μία πιο ομαλή εξέλιξη του πληθωρισμού».
40% του εισοδήματος για νοίκι;
Στιγμιότυπο από παλαιότερη κινητοποίηση για τις τιμές των ενοικίων στο Βερολίνο
Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όλα βαίνουν καλώς. Όπως επισημαίνει ο Μαρσέλ Φράτσερ «για τα χαμηλότερα εισοδήματα η πιο ανησυχητική εξέλιξη δεν αφορά τις τιμές της ενέργειας -είναι και αυτό ένα ζήτημα βέβαια- αλλά τα ενοίκια. Συνοπτικά θα έλεγα ότι κάποιες τιμές ανεβαίνουν, άλλες κατεβαίνουν και αυτό που με ανησυχεί δεν είναι ο πληθωρισμός γενικώς, αλλά οι επιπτώσεις του πληθωρισμού για συγκεκριμένες κατηγορίες, για παράδειγμα τους χαμηλόμισθους που ζουν στις πόλεις και βλέπουν τις τιμές των ενοικίων να ανεβαίνουν συνεχώς…»
Αυτό δεν σημαίνει ότι επικρατεί αυθαιρεσία στην αγορά στέγης. Πολλοί ενοικιαστές έχουν υπογράψει συμβόλαια, τα οποία προβλέπουν εξ αρχής μία τιμαριθμική αναπροσαρμογή, ώστε να προγραμματίζουν και εκείνοι τα έξοδά τους. Αλλά, όπως τονίζει ο γερμανός οικονομολόγος, «έχουμε πολλές νέες οικογένειες, ζευγάρια που σκέπτονται να κάνουν παιδιά και βέβαια μετακομίζουν, πηγαίνουν σε μεγαλύτερο σπίτι και ξαφνικά αλλάζουν κατηγορία. Τα έξοδα πολλαπλασιάζονται, πολλοί διαπιστώνουν ότι δεν μπορούν πια να μείνουν στην ίδια γειτονιά, στη γειτονιά που έχουν μεγαλώσει… Γι αυτό τονίζω ότι ανησυχώ για τις τιμές των ενοικίων. Υπάρχουν σήμερα οικογένειες που δίνουν το 40% του διαθέσιμου, καθαρού εισοδήματός τους για να πληρώσουν το νοίκι…»
«Την πληρώνουν οι μικροαποταμιευτές»
Σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία ευνοούνται διπλά οι μεγαλοκεφαλαιούχοι που αγοράζουν ακίνητο για ιδιοκατοίκηση ή εκμετάλλευση. Διότι όχι μόνο αποφεύγουν την καταβολή ενοικίου ή εξασφαλίζουν μία πρόσθετη πηγή εσόδων, αλλά επιπλέον αποπληρώνουν πιο γρήγορα το κεφάλαιο της επένδυσης σε περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού. Όπως επισημαίνει ο Μαρσέλ Φράτσερ «για πολλούς μικροκαταθέτες είναι μία καταστροφή να έχουν τα χρήματά τους σε αποταμιευτικό λογαριασμό με μηδενικό επιτόκιο και επιπλέον να βλέπουν τον πληθωρισμό στο 3 ή 4% . Βέβαια δεν είναι κάτι πρωτοφανές, είχαμε και στη δεκαετία του ’60 και του ’70 περιόδους με υψηλό πληθωρισμό. Αλλά η αλήθεια είναι ότι αυτό συμβαίνει όταν ο πληθωρισμός είναι υψηλότερος από τα επιτόκια: κερδίζουν οι οφειλέτες και τον λογαριασμό πληρώνουν οι μικροκαταθέτες…»
Σάντρα Σουλτς (DLF)
Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου
