«Αιδεσιμότατε
Είναι, ομολογουμένως, δύσκολο να γράψει κανείς ένα πρόλογο για το διεθνώς αναγνωρισμένο έργο σας, μία κατάθεση ήθους και ψυχής, που γράψατε, πριν από δεκαετίες. Δεν είχα την τύχη να το διαβάσω τότε. Τώρα, όμως, επανέρχεται η έκδοσή του και τύχη αγαθή μού δίνει αυτήν τη μοναδική ευκαιρία. Αντί προλόγου, λοιπόν, αποφάσισα να σας αποστείλω αυτή την επιστολή. Είμαι βέβαιος ότι θα τη λάβετε στη διεύθυνσή σας, καθώς δεν ξεχνάμε τα λόγια του Περικλή: «ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος». Θα ήθελα, επίσης, να τονίσω ότι η γραφή μου επιβαρύνεται από συναισθήματα ποικίλα, γιατί μισό αιώνα μετά τη συγγραφή του βιβλίου σας έχω την ευκαιρία να μπορώ να δω σήμερα τι κατορθώσαμε ως κοινωνία να υλοποιήσουμε και τι όχι. Καταθέτω, λοιπόν, από την αρχή ότι μαζί με τον πρόλογό μου θα παρεισφρήσουν σκέψεις επιλόγου, γιατί οι συνταρακτικές σας ιδέες και παραινέσεις μπορούν σήμερα να μετρηθούν και σαν καρπός του σπόρου που σπείρατε και σαν στοιχεία που ακόμα εμείς οι άνθρωποι της Γης τούτης δεν κατορθώσαμε να ενστερνιστούμε. Αρχίζετε τον λόγο σας με την προτροπή να είμαστε φρόνιμοι ως οι όφεις και ακέραιοι ως οι περιστερές, ως προέτρεψε ο Χριστός τούς μαθητές του: «γίνεσθε ουν φρόνιμοι ως οι όφεις και ακέραιοι ως αι περιστεραί». Δυστυχώς, όμως εν συνεχεία, πολλοί εκ των ανθρώπων εννόησαν, επέλεξαν, πιθανόν, από τις ιδιότητες του όφεως όχι τη φρόνηση αλλά πολλές από τις αρνητικές ιδιότητές του, όπως την υπομονετική παραφύλαξη του θύματος και την ακαριαία θανατηφόρο επίθεση. Είμαστε, δυστυχώς, Αιδεσιμότατε, πολύ μακριά από το να υπερηφανευόμαστε την ύπαρξή μας σαν κοινωνίες περιστερών, ιδία λευκών και αθώων.
[…]
Στα χρόνια που πέρασαν από τη συγγραφή του βιβλίου σας – μόνο μισός αιώνας – γίναμε μάρτυρες κοσμοϊστορικών αλλαγών προς το καλύτερο αλλά και τραγικών καθηλώσεων. Από τους μαύρους αδερφούς αναδείχθηκαν πολιτικοί, επιστήμονες, καλλιτέχνες και, γενικά, εντυπωσιακές προσωπικότητες. Θα έλεγε κανείς ότι στις ιστορικές εκείνες ημέρες της κινητοποίησης των μαύρων στο Μemphis-Tennessee για το δικαίωμα της ίσης αμοιβής ανάμεσα στα δύο φύλα θα ακουγόταν σαν κακόγουστο αστείο ότι μέσα από την καταπίεση και από τις παράγκες της δουλείας θα ξεφύτρωνε μία μέρα επιφανής ένοικος του Λευκού Οίκου. Σίγουρα, θα παρακολουθήσατε στο ουράνιο ιντερνετικό περιβάλλον του άυλου πνεύματος τη γοργή πορεία ενός μαύρου τέκνου διαζευγμένων γονέων να φοιτά στο πρώτο Πανεπιστήμιο της χώρας, το Harvard, και να απολαμβάνει μετά από μία σύντομη νομική πορεία το ύπατο αξίωμα του senator-γερουσιαστή της Πολιτείας του Illinois. Με απίστευτη ταχύτητα και αποδοχή πέντε χρόνια αργότερα μπαίνει θριαμβευτικά ηγέτης-πρόεδρος των ΗΠΑ στον Λευκό Οίκο, λες και η καταπίεση αιώνων έδρασε σαν συμπιεσμένος ατμός ατμομηχανής, που τον εκτόξευσε στον υψηλότερο πολιτικό θώκο. Απίστευτο, Αιδεσιμότατε; Πώς αισθανθήκατε, όταν παρακολουθήσατε τον μαύρο Πρόεδρο να εκφωνεί τον πανηγυρικό λόγο μπροστά στο Καπιτώλιο; Πού σας βρήκε η είδηση; Αισθανθήκατε ρίγος; Συγκινούνται, ριγούν οι ψυχές; Ή μείνατε ενεός; Πόσο θα ήθελα να ξέρω… Τώρα σας έχω και μια δεύτερη υπενθύμιση, γιατί πάλι είμαι βέβαιος ότι είστε πλήρως ενήμερος. Μία μαύρη κυρία παρακολουθεί τον γάμο της κόρης της με τον πρίγκιπα της Αγγλίας δίπλα στη βασίλισσα… Τώρα αυτό σας υπερβαίνει σίγουρα… Στην κοιτίδα της λευκής επικράτειας, στον νούμερο ένα βασιλικό οίκο, μπαίνει θριαμβευτικά μία κόρη μαύρης κυρίας και ταράζει τα λιμνάζοντα ύδατα της καθιερωμένης μοναρχίας. Δεν θα σας κουράσω. Μετά από χρόνια αγώνων και θυσιών άνθρωποι όλων των χρωμάτων, κοινωνικών και φυλετικών καταβολών μπόρεσαν να βρουν τον δρόμο προς την επιτυχία και, πολλές φορές, τον θρίαμβο. Ο ρατσισμός υπέστη πλήγματα σημαντικά χωρίς, βέβαια, να παραδώσει τα όπλα. Ο Λούις Αρμστρονγκ τραγούδησε για πρώτη φορά την 1η Σεπτεμβρίου του ’67 το «What a wonderful world»!!! Yμνησε τον υπέροχο κόσμο, τα πράσινα δέντρα, τα ροζ τριαντάφυλλα, τον μπλε ουρανό, τα άσπρα σύννεφα… Τι υπέροχος κόσμος! Πιστεύω ότι μίλησε στην ψυχή σας αυτό το τραγούδι. Δυστυχώς για 7 μήνες και 3 μέρες. Μόνο… Μία μέρα αργότερα πήρατε τον δρόμο προς την αιωνιότητα.
Μάρτιν Λ. Κινγκ
Η δύναμη της αγάπης. Εκλογές από τα κηρύγματά του
Μετάφραση Θανάσης Θ. Νιάρχος.
Προλογίζουν οι Ευάγγελος Βενιζέλος, Στρατής Παττακός, Γιάννης Στουρνάρας.
Εκδόσεις Καστανιώτη, 2021,
σελ. 200, τιμή 15 ευρώ.
Το βιβλίο κυκλοφορεί στις 11 Οκτωβρίου.
Θα μπορούσα να γράψω σελίδες προόδου και ανόρθωσης της κοινωνίας μας. Πρέπει, όμως, να απαριθμήσω, Αιδεσιμότατε, και τα σημεία εκείνα τα οποία μας κρατάνε προσκολλημένους στον μακρινό Μεσαίωνα. Αρχίζω από την ανισότητα της κατανομής του παγκόσμιου πλούτου και των ίσων ευκαιριών στους ανθρώπους.
Δυστυχώς, μέχρι σήμερα ο διαχωρισμός των ανθρώπων, παρά την άμβλυνση της τραγικής διαφοροποίησης, παραμένει υπαρκτός. Η κακομεταχείριση των αδερφών σας απασχολεί την κοινή γνώμη με κορυφαία εκδήλωση του κινήματος «Black Lives Matter», που προσπαθεί να αναδείξει κραυγαλέες στιγμές βίας με κορυφαία την κραυγή «I can’t breathe». Η οικονομική ευκαιρία δεν είναι ίδια για όλους, καθώς περιοχές του πλανήτη στερούνται βασικών εφοδίων τροφής, υγείας, παιδείας.
[…]
Διάβασα με πολλή προσοχή την επιστολή που θεωρητικά απευθύνατε στους Αμερικανούς. Προς Αμερικανούς Μ. L. Κing επιστολή το ανάγνωσμα… Στην εμπνευσμένη σας κατάθεση και ανάλυση των αμερικανικών δεδομένων αναλύετε τα θετικά δεδομένα της προόδου της χώρας και τα αρνητικά, που αφορούν στην κατάφωρη οικονομική ανισότητα και την έλλειψη κοινωνικής ευαισθησίας τόσο προς τους αδύναμους της χώρας όσο και του πλανήτη. Καταδεικνύετε, εμφανώς, ότι χωρίς αλληλεγγύη και αγάπη προς τον συνάνθρωπο οι κοινωνίες είναι καταδικασμένες να βιώνουν ένα μυωπικό ψευδo-ευδαιμονισμό. Σε όλο το βιβλίο ο αναγνώστης ανακαλύπτει και μία ξεχασμένη γωνιά της ύπαρξής μας. Η Θεία Συγχώρεση αναλύεται με ξεχωριστή έμπνευση με κορυφαία τη ρήση του Ναζωραίου: «Πάτερ, άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσι». Η πραγματεία σας για θέματα πολιτικής και θρησκείας, όπως, επίσης, και η ανάλυση για την ύπαρξη του ανθρώπου, προκαλούν δέος. Η όλη σας θεώρηση στηρίζεται στην «Αγάπη».
[…]
Μας δώσατε, Αιδεσιμότατε, παρακαταθήκες συμπεριφοράς, νόημα ζωής, φάρο πορείας, στίγμα ύπαρξης, κατεύθυνση πνεύματος και ψυχής. Μας βοηθήσατε στη διάγνωση των λαθών και παρεκκλίσεών μας. Μας βοηθήσατε στην εύρεση θεραπείας των ουλών της κοινωνίας μας. Εχουμε πολύ δρόμο ακόμα…
Μέσα μας πάλλει η φλόγα της διαχρονικής ρήσης σας: «I have a dream» και όλοι μαζί αρχίσαμε να ελπίζουμε σε ένα κόσμο με πράσινα δέντρα και κόκκινα τριαντάφυλλα, έτσι όπως τον ύμνησε ο μοναδικός Louis Armstrong. We all have a dream now.
Σας ευχαριστώ, Αιδεσιμότατε, για τον χρόνο σας και την τιμή να επικοινωνήσω μαζί σας».
Μάρτιν Λ. Κινγκ
Η δύναμη της αγάπης. Εκλογές από τα κηρύγματά του
Μετάφραση Θανάσης Θ. Νιάρχος.
Προλογίζουν οι Ευάγγελος Βενιζέλος, Στρατής Παττακός, Γιάννης Στουρνάρας.
Εκδόσεις Καστανιώτη, 2021,
σελ. 200, τιμή 15 ευρώ.
Το βιβλίο κυκλοφορεί στις 11 Οκτωβρίου.
