Ηπανδημία μάς χτύπησε την πόρτα σε μια ιδιαίτερη συγκυρία τόσο για το σύστημα υγείας της χώρας όσο και γενικότερα για την Ελληνική Οικονομία. Μάλιστα, προέκυψε τη στιγμή που η χώρα έκανε τα πρώτα σταθερά βήματα της εξόδου από την οικονομική κρίση, η οποία κράτησε σχεδόν μια δεκαετία, αλλά και την ώρα που το Εθνικό Σύστημα Υγείας έκλεινε έναν κύκλο τριακονταετίας και η ανάγκη επανασχεδιασμού και ενίσχυσης των δομών του ήταν εκ των πραγμάτων δεδομένη.
Από την αρχή της πανδημίας, δώσαμε προτεραιότητα στην προστασία της ανθρώπινης ζωής και ήταν πρόταγμά μας η άνευ όρων προστασία της δημόσιας υγείας χωρίς να υποχωρήσουμε ούτε χιλιοστό από τη στρατηγική μας αυτή. Αυτή η στρατηγική επέφερε θετικά αποτελέσματα. Είδαμε μεγαλύτερα, πιο πλούσια κράτη, πιο οργανωμένα να καταρρέουν ενώ η Ελλάδα άντεξε. Καταφέραμε να πλαισιώσουμε την επιστημονική γνώση με ορθολογικό σχεδιασμό και βεβαίως με διαρκή επισκόπηση των δεδομένων που είχαμε στη διάθεσή μας.
Δημιουργήσαμε πραγματικά μία παρακαταθήκη σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Είδαμε άλματα να γίνονται. Πράγματα τα οποία τα είχαμε σχεδιάσει να τα κάνουμε κατά τη διάρκεια της τετραετίας, τα υλοποιήσαμε συντομότερα.
Δημιουργήσαμε νέες κλίνες εντατικής θεραπείας. Υπερδιπλασιάσαμε τη διαθεσιμότητα των κλινών ΜΕΘ στα δημόσια νοσοκομεία. Αυτό είναι μία τεράστια παρακαταθήκη
Ενισχύσαμε το σύστημα υγείας τόσο σε ανθρώπινους πόρους όσο και σε οικονομικούς. Μέχρι το τέλος του 2021 θα έχουμε ξεπεράσει τα 1,2 δισ. ευρώ σε δαπάνες για τον κορωνοϊό.
Διασφαλίσαμε την πρόσβαση σε οποιαδήποτε θεραπεία έχει ανάγκη ο κάθε πολίτης και προέβλεπαν τα πρωτόκολλα. Και μέσω της συμμετοχής μας στις κοινές ευρωπαϊκές προμήθειες όπως είναι τα εμβόλια, η ρεμντεσιβίρη και τα μονοκλωνικά αντισώματα.
Μας δόθηκε η δυνατότητα επίσης να συνεργαστούμε με τον ιδιωτικό τομέα σπάζοντας ταμπού του παρελθόντος, καταδεικνύοντας ότι η χώρα διαθέτει ένα ενιαίο σύστημα υγείας όπου ο κρατικός τομέας μαζί με τον ιδιωτικό τομέα και τις δομές υγείας των Ενόπλων Δυνάμεων συνεργούν για να έχουμε θετικά αποτελέσματα.
Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία παρήγαγε φάρμακα τα οποία εξήγαγε σε χώρες του εξωτερικού στη διάρκεια της πανδημίας. Αυτό δεν το γνωρίζουν πολλοί. Η μικρή Ελλάδα στήριξε με φάρμακα χώρες οι οποίες είχαν ανάγκη και ελλείψεις στη διάρκεια της πανδημίας.
Σε ό,τι αφορά τους διαγνωστικούς ελέγχους, πάλι ήμασταν πρωτοπόροι. Αναφέρομαι κυρίως στα self tests που ήμασταν από τις πρώτες χώρες που χρησιμοποιήσαμε αυτό το εργαλείο, που μας έδωσε τη δυνατότητα να εντοπίσουμε ασυμπτωματικούς ασθενείς και να επιστρέψουμε με ασφάλεια στην κανονικότητα, στην οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα.
Σε ό,τι αφορά τα εμβόλια, είναι πολύ σημαντικό κατ’ αρχάς ότι η Ευρώπη επέδειξε πραγματικά αλληλεγγύη. Και ήταν και επιτυχία για τη χώρα μας που συμμετείχαμε στην κοινή ευρωπαϊκή προμήθεια. Η Ευρώπη διαπραγματεύτηκε για το σύνολο των κρατών-μελών και διασφάλισε την ισότιμη πρόσβαση όλων των κρατών-μελών στα εμβόλια, είτε πρόκειται για μία πλούσια χώρα είτε για μία φτωχή.
Ας φανταστεί ο καθένας από εμάς τι θα συνέβαινε αν πήγαινε κάθε χώρα μόνη της να διαπραγματευτεί εμβόλια. Ας φανταστεί ο καθένας από εμάς τη μικρή Ελλάδα να πηγαίνει σε έναν κολοσσό όπως είναι η Pfizer, όπως είναι η Moderna, όπως είναι οι υπόλοιπες εταιρείες-κολοσσοί και να διαπραγματεύεται εμβόλια μαζί με τη Γερμανία και τη Γαλλία και την Ιταλία και τις άλλες χώρες. Πρόκειται για μία τεράστια επιτυχία της Ευρώπης και είναι πολύ σημαντικό ότι ήδη η Ευρώπη έχει προχωρήσει και στις συμφωνίες για το 2022 και η Ελλάδα συμμετέχει σε αυτές τις συμφωνίες για να έχουμε εμβόλια και την επόμενη χρονιά.
Το πρόγραμμα εμβολιασμού εξελίσσεται. Λόγω των μεταλλάξεων χρειάζεται να χτίσουμε ένα μεγαλύτερο τείχος ανοσίας και για αυτόν τον λόγο πρέπει να πείσουμε και τον τελευταίο συμπολίτη μας να εμβολιαστεί.
Πέρα από κάθε πολιτική βούληση και από κάθε οικονομική δαπάνη αυτό που μένει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο συνέβη στους μήνες της πανδημίας, ήταν και παραμένει η τιτάνια προσπάθεια του συνόλου του υγειονομικού προσωπικού στο Εθνικό Σύστημα Υγείας της χώρας μας προκειμένου να κρατηθεί όρθιο και να παρέχει ποιοτικές υπηρεσίες υγείας.
Ακριβώς σε αυτό το ανθρώπινο δυναμικό στηριζόμαστε και για την επόμενη ημέρα. Προς αυτή την κατεύθυνση ξεκινήσαμε την ανάπτυξη του μοντέλου Σχεδιασμού του Ανθρώπινου Δυναμικού στον τομέα της υγείας για την ποσοτικοποίηση των αναγκών σε Ανθρώπινο Δυναμικό σύμφωνα με τις προβλεπόμενες ανάγκες και τον φόρτο εργασίας (παρά με κριτήρια που αφορούν μόνο σε πληθυσμιακούς δείκτες ή με βάση τις υπάρχουσες υποδομές, π.χ. ιατροί ανά κλίνη) και την εκτίμηση του αριθμού, των κατηγοριών και των προσόντων των επαγγελματιών υγείας που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων και των προτεραιοτήτων του υπουργείου Υγείας.
Το μοντέλο που θέλουμε να δημιουργήσουμε βασίζεται σε τεχνογνωσία που έχει ήδη αναπτυχθεί από ορισμένες χώρες (π.χ. Ολλανδία) και πρόκειται στην ουσία για την ανάπτυξη ενός μαθηματικού μοντέλου προσομοίωσης και πρόβλεψης βάσει προσφοράς και ζήτησης (ανάλυση αναγκών). Μέσω αυτού του μοντέλου επιχειρείται η σύνδεση μεταξύ ρυθμού αποχωρήσεων (συνταξιοδοτήσεων, παραιτήσεων κ.τ.λ.) και εκροών από την εκπαίδευση και εισόδου στον τομέα υγείας, ώστε να εκτιμηθεί με ακρίβεια το απαιτούμενο επίπεδο αναπλήρωσης του ΑΔ στον τομέα υγείας, δηλαδή θα μας επιτρέψει να γνωρίζουμε τι είδους προσωπικού θέλουμε ώστε να είμαστε σε θέση να καλύπτουμε τις ανάγκες του πληθυσμού και να μη δημιουργούνται κενά στην παροχή υπηρεσιών υγείας.
Ανασχεδιάζουμε τον υγειονομικό χάρτη της χώρας και τον χάρτη της επείγουσας προνοσοκομειακής φροντίδας.
Αλλάζουμε το μοντέλο χρηματοδότησης και χρησιμοποιούμε το μεγάλο εργαλείο που έχουμε στα χέρια μας, που είναι το RRF, το Ταμείο Ανάκαμψης, με συγκεκριμένες προτάσεις που ξεπερνούν το 1,5 δισεκατομμύριο ευρώ.
Σε ό,τι αφορά τις ψηφιακές υπηρεσίες, δίνουμε προτεραιότητα στη διαχείριση των ογκολογικών ασθενών. Επιπλέον, προχωράμε στην υλοποίηση εμβληματικών υποδομών όπως είναι το Κέντρο Γονιδιακών Θεραπειών στη Θεσσαλονίκη και το Κέντρο Ακτινοθεραπείας στην Αθήνα στο Νοσοκομείο Σωτηρία.
Και βεβαίως μεγάλο κομμάτι αφορά τη δημόσια υγεία. Οπου υλοποιούμε το μοντέλο της Νέας Δημόσιας Υγείας, όπου η δημόσια υγεία συναντάται με την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Είμαστε υπερήφανοι για ό,τι έχουμε καταφέρει μέχρι σήμερα.
*Ο κ. Βασίλης Κοντοζαμάνης είναι πρώην αναπληρωτής υπουργός Υγείας.
