Είναι προφανές ότι η σημαντική αρχική προσπάθεια εμβολιασμού δυσκολεύεται στη συνέχειά της. Αυτό οφείλεται και στην κούραση πολιτών και Πολιτείας, όμως στη δεύτερη αυτά δεν επιτρέπονται. Μετά την ασυνήθιστη για την ελληνική Πολιτεία αποτελεσματική αντίδραση στο 1ο κύμα της πανδημίας όπου ο ιός έμεινε πίσω με θαρρετές αποφάσεις της και την εξαίρετη συνεισφορά κυρίως των κ.κ. Σκέρτσου, Πιερρακάκη, Κοντοζαμάνη, Χαρδαλιά, Θεμιστοκλέους, Τσιόδρα, σήμερα δείχνει να ακολουθεί τον ιό ο οποίος τρέχει μπροστά της.
Δεν είναι τυχαίο ότι από τελευταίοι σε ποσοστό θανάτων από τον κορωνοϊό στην Ευρώπη πλησιάζουμε τους πρώτους. Κλείνουμε 10 μήνες από την έναρξη του εμβολιασμού και είναι ίσως χρήσιμος ένας απολογισμός των δράσεων που, κατά τη γνώμη μας, καθυστέρησαν:
- Η ενεργοποίηση στη διαδικασία εμβολιασμού των προσωπικών ιδιωτών γιατρών καθυστέρησε ενώ θα έπρεπε να συμμετέχουν από τη «δεύτερη μέρα» του, οργανώνοντας προηγουμένως το σύστημα διακίνησης των εμβολίων ανά ημέρα στα ιατρεία τους. Ιδιαίτερα οι ιδιώτες παιδίατροι θα είχαν σημαντική συνεισφορά με την πειθώ στους γονείς και τον εμβολιασμό των παιδιών σε φιλικό σε αυτά περιβάλλον. Ιστορικά, ο εμβολιασμός μας ως παιδιών είναι στα χέρια τους από δεκαετίες. Η ενημέρωση από τα ΜΜΕ δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ιδιαίτερη σχέση εμπιστοσύνης του πολίτη με τον προσωπικό γιατρό και φαρμακοποιό του.
- Ελειψε η οργανωμένη κινητοποίηση των Σχολών Επιστημών Υγείας των πανεπιστημίων μας (καθηγητών και φοιτητών) στην ενημέρωση των πολιτών με τη φυσική τους παρουσία στους χώρους διαμονής και εργασίας, σε μαζικούς χώρους άθλησης ή ψυχαγωγίας. Οι δυνατότητές τους σε αυτήν την κατεύθυνση διαφαίνονται από το παρήγορο και φωτεινό για την κοινωνία μας γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των καθηγητών και φοιτητών των πανεπιστημίων μας έχει ήδη εμβολιαστεί. Το μήνυμα στην κοινωνία ότι ο χώρος της γνώσης και της επιστήμης είναι αναφανδόν υπέρ του εμβολιασμού είναι σημειολογικά ισχυρότατο και θα μπορούσε από πριν με τη βοήθεια καθηγητών και φοιτητών να μεταφερθεί σε πολλά σπίτια, καταστήματα και γραφεία. Η επιστήμη δίπλα στον πολίτη όταν αυτός τη χρειάζεται.
- Ολιγώρησαν οι επιστημονικοί ιατρικοί φορείς, οι ακαδημαϊκοί φορείς, η Πολιτεία με τα όργανά της στην Υγεία και στη Δικαιοσύνη στην έγκαιρη αντιμετώπιση της εγκληματικής παραπληροφόρησης στα θέματα της πανδημίας και των εμβολίων αφήνοντας το πεδίο ελεύθερο στους τυχοδιώκτες, στους εμφανώς διαταραγμένους, στους εμμονικούς αντιεμβολιαστές, μεταξύ αυτών δυστυχώς και κάποιων ελαχίστων υγειονομικών και κάποιων πανεπιστημιακών, να επηρεάσουν καίρια πολλούς φοβισμένους και ανενημέρωτους πολίτες, με αποτέλεσμα σήμερα να έχουμε ακόμη το 42% των πολιτών ανεμβολίαστο.
- Η διστακτικότητα στην παρέμβαση της Πολιτείας να προωθήσει τον εύλογο υποχρεωτικό εμβολιασμό των επαγγελματιών που έρχονται σε επαφή με εκατοντάδες, ή και χιλιάδες πολίτες κάθε μέρα (εστίαση/φιλοξενία/μετακίνηση, άμυνα/ασφάλεια, εκπαίδευση/άθληση). Η υποχρεωτικότητα στον εμβολιασμό δεν είναι αυταρχισμός αλλά κορυφαία υποχρέωση της Πολιτείας να προστατεύσει τη δημόσια υγεία όταν η πειθώ δεν είναι αποτελεσματική. Ας μην ξεχνάμε τον υποχρεωτικό εμβολιασμό των παιδιών ώστε να γραφούν στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Το παράδειγμα της γειτονικής Ιταλίας (με πολλά κοινά κοινωνικά χαρακτηριστικά με τη χώρα μας) στην προώθηση του υποχρεωτικού εμβολιασμού διδάσκει για το μέλλον. Η καθυστέρηση να εφαρμοστεί ο υποχρεωτικός εμβολιασμός όταν ο τελευταίος καθυστερεί ενέχει και το σπέρμα της απέλπιδας αποδοχής της επικίνδυνης ανοσοποίησης της αγέλης μέσω της λοίμωξης και της νόσου.
Είναι σημαντικό η Πολιτεία να τρέξει έγκαιρα και προς αυτές τις κατευθύνσεις, προστατεύοντας όχι μόνο τη δημόσια υγεία αλλά και την τεράστια προσπάθεια για οικονομική ανάταξη. Μια υγειονομική κρίση τους επόμενους μήνες θα βάλει την τελευταία σε κίνδυνο, η πανδημία είναι ακόμη μπροστά μας.
Ο κ. Αχιλλέας Γραβάνης είναι καθηγητής Φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης.
