Ένας κόσμος χωρίς COVID-19 δεν θα είναι δυνατός έως ότου όλοι έχουν ίση πρόσβαση στα εμβόλια. Περισσότεροι από 4,6 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν πεθάνει από τον ιό από τότε που σάρωσε τον πλανήτη από τις αρχές του 2020, αλλά αναμένεται ότι ο ρυθμός των ανθρώπων που πεθαίνουν θα επιβραδυνθεί εάν εμβολιαστούν περισσότεροι άνθρωποι.
Αυτά είναι τα βασικά συμπεράσματα μελέτης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, στην οποία για μία ακόμα φορά γίνεται λόγος για το μεγάλο διακύβευμα των εμβολιασμών, τις ανισότητες που υπάρχουν, αλλά και τον κίνδυνο από τις ανισότητες αυτές για την παγκόσμια ευημερία.
Όπως τονίζεται στη σχετική μελέτη, οι ανεπτυγμένες χώρες είναι πολύ πιο πιθανό να εμβολιάσουν τους πολίτες τους, κάτι που κινδυνεύει να παρατείνει την πανδημία και να διευρύνει την παγκόσμια ανισότητα.
Η μελέτη ξεκινά με έναν απλό ορισμό της έννοιας «ισότητα εμβολίων»: Πολύ απλά, σημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι, όπου κι αν βρίσκονται στον κόσμο, πρέπει να έχουν ίση πρόσβαση σε ένα εμβόλιο που προσφέρει προστασία από τη μόλυνση από την COVID-19 .
Ο ΠΟΥ έχει θέσει παγκόσμιο στόχο το 70 % του πληθυσμού όλων των χωρών να εμβολιαστούν μέχρι τα μέσα του 2022, αλλά για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος θα χρειαστεί πιο δίκαιη πρόσβαση στα εμβόλια.
Ο Δρ Tedros Adhanom Ghebreyesus, Γενικός Διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ( ΠΟΥ ) είπε ότι η αξία των εμβολίων δεν ήταν «επιστήμη πυραύλων, ούτε φιλανθρωπία. Είναι έξυπνη δημόσια υγεία και είναι προς το συμφέρον όλων ».
Γιατί είναι τόσο σημαντικό;
Εκτός από το ηθικό επιχείρημα ότι καμία χώρα ή πολίτης δεν αξίζει περισσότερο από μια άλλη, ανεξάρτητα από το πόσο πλούσια ή φτωχή είναι, μια μολυσματική ασθένεια όπως η COVID-19 θα παραμείνει απειλή παγκοσμίως, όσο υπάρχει οπουδήποτε στον κόσμο.
Η άδικη διανομή εμβολίων δεν αφήνει μόνο εκατομμύρια ή δισεκατομμύρια ανθρώπους ευάλωτους στον θανατηφόρο ιό, επιτρέπει επίσης να εμφανιστούν και να εξαπλωθούν ακόμη πιο θανατηφόρες παραλλαγές σε όλο τον κόσμο.
Επιπλέον, η άνιση κατανομή των εμβολίων θα εντείνει την ανισότητα και θα μεγαλοποιήσει το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών και θα αντιστρέψει δεκαετίες σκληρά κερδισμένης προόδου στην ανθρώπινη ανάπτυξη.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, η ανισότητα των εμβολίων θα έχει μόνιμο αντίκτυπο στην κοινωνικοοικονομική ανάκαμψη σε χώρες χαμηλού και χαμηλού μεσαίου εισοδήματος και θα καθυστερήσει την πρόοδο στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης ( ΣΒΑ ). Σύμφωνα με το UNDP , οκτώ στους δέκα ανθρώπους που οδηγήθηκαν στη φτώχεια άμεσα από την πανδημία προβλέπεται να ζουν στις φτωχότερες χώρες του κόσμου το 2030 .
Οι εκτιμήσεις δείχνουν επίσης ότι οι οικονομικές επιπτώσεις της COVID-19 ενδέχεται να διαρκέσουν έως το 2024 σε χώρες χαμηλού εισοδήματος, ενώ οι χώρες υψηλού εισοδήματος θα μπορούσαν να φτάσουν τα ποσοστά αύξησης του ΑΕΠ που είχαν στην προ-COVID-19 περίοδο έως το τέλος του τρέχοντος έτους.
Η παραγωγή αρκεί, αλλά…
Έρευνες υποδεικνύουν ότι αρκετά εμβόλια θα παραχθούν το 2021 για να καλύψουν το 70 % του παγκόσμιου πληθυσμού των 7,8 δισεκατομμυρίων.
Ωστόσο, τα περισσότερα εμβόλια προορίζονται για πλούσιες χώρες, ενώ άλλες χώρες που παράγουν εμβόλια περιορίζουν την εξαγωγή δόσεων, ώστε να μπορούν να εξασφαλίσουν ότι οι δικοί τους πολίτες θα εμβολιαστούν πρώτα, μια προσέγγιση που ονομάστηκε «εθνικισμός εμβολίων».
Η απόφαση ορισμένων εθνών να δώσουν στους ήδη εμβολιασμένους πολίτες ένα ενισχυτικό εμβόλιο, αντί να δώσουν προτεραιότητα στις δόσεις για μη εμβολιασμένα άτομα σε φτωχότερες χώρες, έχει επισημανθεί ως ένα παράδειγμα αυτής της τάσης.
Ωστόσο, τα καλά νέα, σύμφωνα με τα δεδομένα του ΠΟΥ , είναι ότι από τις 15 Σεπτεμβρίου, έχουν χορηγηθεί περισσότερες από 5,5 δισεκατομμύρια δόσεις παγκοσμίως, αν και δεδομένου ότι τα περισσότερα από τα διαθέσιμα εμβόλια απαιτούν δύο εμβόλια, ο αριθμός των προστατευόμενων ατόμων είναι πολύ μικρότερος.
Ποιες χώρες κάνουν τα εμβόλια αυτή τη στιγμή;
Με απλά λόγια, οι πλούσιες χώρες λαμβάνουν την πλειοψηφία των εμβολίων, με πολλές φτωχότερες χώρες να αγωνίζονται να εμβολιάσουν έστω και έναν μικρό αριθμό πολιτών.
Σύμφωνα με το Global Dashboard for Vaccine Equity (που δημιουργήθηκε από το UNDP, τον ΠΟΥ και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης) από τις 15 Σεπτεμβρίου, μόλις το 3,07 % των ανθρώπων σε χώρες χαμηλού εισοδήματος έχουν εμβολιαστεί με τουλάχιστον μία δόση, έναντι 60,18 % στις αναπτυγμένες χώρες.
Το ποσοστό εμβολιασμού στο Ηνωμένο Βασίλειο για άτομα που έχουν λάβει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου είναι περίπου 70,92% και στις ΗΠΑ 65,2%. Άλλες χώρες υψηλού εισοδήματος και μεσαίου εισοδήματος δεν τα πάνε τόσο καλά. Η Νέα Ζηλανδία έχει εμβολιάσει μόλις το 31,97% του σχετικά μικρού πληθυσμού της, περίπου πέντε εκατομμυρίων, αν και η Βραζιλία, είναι τώρα στο 63,31 %.
Ωστόσο, τα στατιστικά στοιχεία σε μερικές από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου προκαλούν ανησυχία. Στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό μόλις το 0,09 % του πληθυσμού έχει λάβει μία δόση, στην Παπούα Νέα Γουινέα και τη Βενεζουέλα, το ποσοστό είναι 1,15% και 20,45% αντίστοιχα.
Ποιο είναι το κόστος ενός εμβολίου;
Τα στοιχεία της UNICEF δείχνουν ότι το μέσο κόστος ενός εμβολίου COVID-19 είναι από 2 δολ. έως 37 δολ. (υπάρχουν 24 εμβόλια που έχουν εγκριθεί από τουλάχιστον μία εθνική ρυθμιστική αρχή) και το εκτιμώμενο κόστος διανομής ανά άτομο είναι 3,70 δολ.
Αυτό αντιπροσωπεύει μια σημαντική οικονομική επιβάρυνση για τις χώρες χαμηλού εισοδήματος, όπου, σύμφωνα με το UNDP, η μέση ετήσια κατά κεφαλή δαπάνη για την υγεία ανέρχεται σε 41 δολ.
Ο πίνακας ελέγχου των ιδίων κεφαλαίων εμβολίων δείχνει ότι, χωρίς άμεση παγκόσμια οικονομική υποστήριξη, οι χώρες χαμηλού εισοδήματος θα έπρεπε να αυξήσουν τις δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης μεταξύ 30% και 60 % για να επιτύχουν τον στόχο εμβολιασμού του 70 % των πολιτών τους.
Τι έχει κάνει ο ΟΗΕ για να προωθήσει μια πιο δίκαιη πρόσβαση στα εμβόλια;
Ο ΠΟΥ και η UNICEF έχουν συνεργαστεί με άλλους οργανισμούς για τη δημιουργία και τη διαχείριση της Παγκόσμιας Διευκόλυνσης Εμβολιασμού COVID-19, γνωστή ως COVAX .
Ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2020, ο ΠΟΥ την χαρακτήρισε «πρωτοποριακή παγκόσμια συνεργασία για την επιτάχυνση της ανάπτυξης, της παραγωγής και της ισότιμης πρόσβασης σε δοκιμές, θεραπείες και εμβόλια για τον COVID-19».
Στόχος της είναι να εγγυηθεί δίκαιη και δίκαιη πρόσβαση για κάθε χώρα στον κόσμο με βάση την ανάγκη και όχι την αγοραστική δύναμη.
Επί του παρόντος, ο COVAX αριθμεί 141 συμμετέχοντες σύμφωνα με τη συμμαχία Gavi που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ, αλλά δεν είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο οι χώρες μπορούν να έχουν πρόσβαση στα εμβόλια καθώς μπορούν επίσης να κάνουν διμερείς συμφωνίες με κατασκευαστές.
Η ίση πρόσβαση στα εμβόλια θα φέρει τέλος στην πανδημία;
Είναι ένα κρίσιμο ερώτημα, προφανώς, και σε πολλές πλουσιότερες χώρες, η ζωή επιστρέφει σε κάποιο είδος κανονικότητας για πολλούς ανθρώπους, ακόμη και αν ορισμένα πρωτόκολλα πανδημίας εξακολουθούν να ισχύουν.
Η κατάσταση στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες είναι πιο δύσκολη.
Ενώ η παράδοση των εμβολίων, που παρέχεται στο πλαίσιο του μηχανισμού COVAX , χαιρετίζεται σε όλο τον κόσμο, τα αδύναμα συστήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένων των ελλείψεων σε εργαζόμενους στον τομέα της υγείας, συμβάλλουν στην αύξηση των προκλήσεων πρόσβασης και διανομής επί τόπου.
Αξίζει επίσης να θυμηθούμε ότι η επιτακτική ανάγκη για παροχή ίσης πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη δεν είναι, φυσικά, ένα νέο ζήτημα, αλλά κεντρικό στοιχείο των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης και πιο συγκεκριμένα, του ΣΒΑ 3 για την καλή υγεία και ευημερία, που απαιτεί την επίτευξη καθολικής κάλυψη υγείας και προσιτά βασικά φάρμακα και εμβόλια για όλους.
Πηγή: ΟΤ
