Το νέο Εθνικό Μουσείο του Κατάρ δεσπόζει στο παραλιακό μέτωπο της Ντόχα, της πρωτεύουσας του ανεξάρτητου εμιράτου. Εργο του Ζαν Νουβέλ, εμπνευσμένο από το σχήμα των ρόδων της ερήμου, το φουτουριστικό κτίριο ανεγέρθηκε πριν από μερικά χρόνια (εγκαινιάστηκε το 2019) για να προστεθεί σε μια σειρά υπερσύγχρονων κατασκευών που έρχονται θαρρείς από το μέλλον. Και για να επιβεβαιώσει και αυτό, με την ύπαρξή του, την εντυπωσιακή ανάπτυξη και την οικονομική δύναμη της χώρας. Μιας μικρής χώρας που όμως είναι τρίτη στον κόσμο (μετά τη Ρωσία και το Ιράν) σε αποθέματα φυσικού αερίου, δέκατη τέταρτη σε αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου, και που φιγουράρει πάντα στους καταλόγους με τις πλουσιότερες χώρες της υφηλίου. Ομως το Κατάρ δεν είναι μόνο η χλιδή που συναντάμε στους μεγάλους κεντρικούς δρόμους με τους ουρανοξύστες, στα τεράστια εμπορικά κέντρα όπου πλούσιες μουσουλμάνες καλυμμένες από την κορυφή ως τα νύχια αδειάζουν τα ράφια με τα ακριβά brands και στα πεντάστερα ξενοδοχεία με τις lux σουίτες και τις πισίνες-υπερπαραγωγές. Είναι και τα χωριά όπου τα σπίτια είναι χτισμένα από λάσπη και ασβεστόλιθο. Είναι οι γειτονιές όπου στοιβάζονται οι φτωχοί Καταριανοί και οι εργάτες από το Μπανγκλαντές, την Αίγυπτο, την Ινδία, το Νεπάλ, το Πακιστάν και από άλλα ασιατικά και αφρικανικά κράτη, που έρχονται στα εμιράτα για να βρουν δουλειά. Είναι τα σκληρά αλλά και γοητευτικά τοπία της ερήμου, είναι τα ιστορικά φρούρια, είναι και τα παλιά λιμάνια, οι κάτοικοι των οποίων κέρδιζαν τα προς το ζην κάνοντας καταδύσεις για μαργαριτάρια – επάγγελμα δύσκολο και επικίνδυνο, που όμως άνθισε τις προηγούμενες δεκαετίες στην περιοχή. Το Κατάρ του εμίρη Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι (το πολίτευμα της χώρας είναι η Απόλυτη Μοναρχία) παραμένει και σήμερα ένας κόσμος γεμάτος αντιθέσεις (ειδικά για τον Δυτικό επισκέπτη που είναι αλλιώς μαθημένος), ένας κόσμος που μπορεί να προσφέρει πολύτιμες εμπειρίες σε εκείνον που θα αποφασίσει να τον γνωρίσει και που θα ταξιδέψει για αυτόν τον σκοπό έως εκεί. Το ταξίδι είναι εξάλλου εύκολο, καθώς Αθήνα – Ντόχα συνδέονται με απευθείας πτήσεις. Σε διεθνές πολιτικό επίπεδο το Κατάρ βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Δεν θα μπορούσε άλλωστε να γίνει διαφορετικά αφού η χώρα διατηρεί ως γνωστό στενές σχέσεις με τους Ταλιμπάν. Το 2013 η Ντόχα επέτρεψε μάλιστα στους Ταλιμπάν – οι οποίοι επανήλθαν πριν λίγο καιρό στην εξουσία του φτωχού, βασανισμένου Αφγανιστάν – να ανοίξουν γραφείο εκεί (με τη στήριξη τότε της κυβέρνησης του Μπαράκ Ομπάμα). Η διατήρηση των καλών σχέσεων και σήμερα μετά την πτώση της Καμπούλ έκανε πολλές κυβερνήσεις ξένων χωρών να κατηγορούν το Κατάρ για στήριξη της διεθνούς τρομοκρατίας.
Οι δύο πλευρές του Μουντιάλ
Στο Κατάρ θα διεξαχθεί το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 2022. Αυτό συνεπάγεται τη δημιουργία και άλλων νέων εντυπωσιακών κτιρίων. Ιδού η φωτεινή πλευρά του Μουντιάλ: «Τρέχοντας» ένα πρωτοφανές οικοδομικό πρόγραμμα, η χώρα χτίζει οκτώ νέα υπερσύγχρονα ποδοσφαιρικά στάδια, ένα νέο αεροδρόμιο, αλλά και (αυτό είναι το πιο εντυπωσιακό) μια νέα πόλη!
H Lusail, όπως είναι το όνομά της, χτίζεται στις ακτές του Περσικού Κόλπου, διαθέτει μεταξύ άλλων δύο μαρίνες, λιμνοθάλασσα με τέσσερα νησιά, ζωολογικό κήπο, πολυτελείς κατοικίες που θα στεγάσουν περισσότερους από 250.000 ανθρώπους και ένα τεράστιο γήπεδο ποδοσφαίρου χωρητικότητας 86.000 θέσεων. Υπάρχουν όμως και οι σκιές: Σύμφωνα με επίσημα δημοσιεύματα που έχουν δει το φως τους τελευταίους μήνες, στα έργα για την ποδοσφαιρική διοργάνωση έχουν χάσει τη ζωή τους περισσότεροι από 6.500 εργάτες, άνθρωποι που αναγκάστηκαν να εργαστούν πολύ σκληρά, σε απάνθρωπες συχνά συνθήκες. Οι υπεύθυνοι αντέτειναν ότι θα καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε οι συνθήκες εργασίας και η διαβίωση των εργατών να είναι όσο καλύτερες γίνεται.
Βόλτες στην Ντόχα
Οι μακέτες και οι φωτογραφίες των σταδίων που κατασκευάζονται για να φιλοξενήσουν τους αγώνες, του Ahmad bin Ali Stadium, του Al Bayt Stadium, του Al Thumama Stadium, του Khalifa International Stadium, του Ras Abu Aboud Stadium και άλλων, εντυπωσιάζουν. Την ίδια στιγμή, και παλαιότερα κτίρια, όπως το Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης στην Ντόχα που χτίστηκε πάνω σε σχέδια του Ι. Μ. Πέι και εγκαινιάστηκε το 2008, παραμένουν εξαιρετικά σύγχρονα. Θα βρει πολλά τέτοια ο επισκέπτης του εμιράτου, κυρίως στην Ντόχα όπου θα φτάσει με το αεροπλάνο για να ξεκινήσει την περιήγησή του. Το τεχνητό νησί Pearl με τα υπερπολυτελή μέγαρά του, αλλού εντυπωσιακά πρωτοποριακά, αλλού απίστευτα φορτωμένα (διαθέτει ακόμα και αντίγραφο βενετσιάνικης γέφυρας), θαμπώνει με την πολυτέλειά του. Mια βόλτα στην περιοχή της Katara, η οποία χαρακτηρίζεται ως «cultural village», περιλαμβάνει στάσεις στην κεντρική πλατεία, στο αμφιθέατρο, στο τζαμί αλλά και στο Πλανητάριο που είναι χτισμένο μπροστά στη μεγάλη παραλία. Μπροστά από το τζαμί δεσπόζουν οι Πύργοι των Περιστεριών, δηλαδή περιστερώνες φτιαγμένοι με το ισλαμικό χαρακτηριστικό στυλ, οι οποίοι αποτελούν και ένα από τα πιο φωτογραφημένα αξιοθέατα της πόλης. Πολυφωτογραφημένος είναι, βεβαίως, και ο Doha Tower: το ύψος του φτάνει τα 238 μέτρα, έχει 46 πατώματα και είναι έργο του Ζαν Νουβέλ. Ο Aspire Tower των 300 μέτρων είναι αυτή τη στιγμή το ψηλότερο κτίριο της Ντόχα, ο τίτλος όμως θα περάσει στον Dubai Towers Doha των 437 μέτρων (400 μ. χωρίς την κεραία του) όταν θα ολοκληρωθεί. Ο Tornado Tower, τo Εθνικό Συνεδριακό Κέντρο του Κατάρ (η γλυπτή πρόσοψη του οποίου αναπαριστά το δέντρο Sidra) και η Εθνική Βιβλιοθήκη του Κατάρ, έργο του Ρεμ Κούλχαας, είναι μερικά ακόμα από τα σύγχρονα κτίρια που ξεχωρίζουν στην Ντόχα. Η παραλιακή λεωφόρος με τους φοίνικες, η Corniche, είναι ο πιο εμβληματικός δρόμος της πόλης. Οι πύργοι Barzan, λίγο έξω από την πόλη, χρονολογούνται στα τέλη του 19ου αιώνα και τα παλιά χρόνια χρησιμοποιήθηκαν για τη συλλογή του πολύτιμου νερού της βροχής αλλά και για την παρατήρηση του φεγγαριού και των άστρων. Το φρούριο Al Wajbah χτίστηκε στα τέλη του 18ου αιώνα και αποτελεί ένα από τα παλαιότερα αξιοθέατα της χώρας. Σήμερα λειτουργεί ως μουσείο. Στο κέντρο της Ντόχα λειτουργεί και το Souq Waqif, ένα ενδιαφέρον παζάρι με μπαχαρικά, κοσμήματα και χειροτεχνήματα. Πληροφοριακά, στην πρωτεύουσα του Κατάρ έχει την έδρα του και ο διεθνής τηλεοπτικός σταθμός Al Jazeera.
Εκδρομές στους αμμόλοφους
Βορείως της Ντόχα, περίπου 50 χιλιόμετρα με το αυτοκίνητο, το παλιό λιμάνι Al Khor διατηρεί σε κάποια σημεία το γοητευτικό παλιοκαιρινό χρώμα που πιθανώς λείπει από την πρωτεύουσα του Κατάρ. Συνεχίζοντας βορειοδυτικά, έπειτα από διαδρομή 50 λεπτών (66 χιλιομέτρων) στην έρημο (που καλύπτει σχεδόν όλη τη χώρα) και αφού περάσουμε από πολλά μικρά χωριά, φτάνουμε στο κάστρο Al Zubara, που είναι μνημείο προστατευόμενο από την UNESCO, και στην εγκαταλελειμμένη πόλη με το ίδιο όνομα. Το κάστρο χτίστηκε το 1938 από έναν σεΐχη για να χρησιμοποιηθεί ως σταθμός της ακτοφυλακής. Σήμερα είναι μουσείο. Ενδιαφέρουσα εμπειρία είναι και μία εκδρομή στο εγκαταλελειμμένο χωριό του 19ου αιώνα Al Jumail, στο βόρειο σημείο της χερσονήσου. Κατά τα άλλα, στο Κατάρ οι φίλοι της ερήμου μπορούν αν θέλουν να διανυκτερεύσουν σε σκηνή, με όλες, εννοείται, τις ανέσεις. Σε διάφορα σημεία λειτουργούν πολλά οργανωμένα κάμπινγκ, για τα οποία θα ενημερωθείτε στην Ντόχα ή και μέσα από το Διαδίκτυο. Οι εκδρομές με καμήλες ή με τζιπ 4×4 και τα νυχτερινά σαφάρι, πάντα στην έρημο, αποτελούν επίσης ιδιαίτερα δημοφιλείς προτάσεις για τους επισκέπτες. Τέλος, ακόμα και αν ακούγεται απελπιστικά τουριστικό, το ηλιοβασίλεμα στους αμμόλοφους, σε ένα τοπίο απόλυτης ησυχίας και γαλήνης, είναι μια εμπειρία που αξίζει έστω μία φορά στη ζωή να τη ζήσει κανείς.
