Σε βηματισμό φθινοπώρου μπαίνουν οι αστικές συγκοινωνίες αλλά με αστερίσκο τις υγειονομικές συνθήκες. Οι ενισχυτικές ενέσεις που έγιναν τον περασμένο χειμώνα έδωσαν ανάσες στα μέσα μαζικής μεταφοράς, που δεν παύουν όμως να βρίσκονται στα όριά τους.

Οι περιορισμοί στις μετακινήσεις λόγω πανδημίας δημιούργησαν ασφυκτικές συνθήκες, φέρνοντας στην επιφάνεια προβλήματα που σέρνονται εδώ και μία δεκαπενταετία. Οι ενδιάμεσες λύσεις, όπως η συνεργασία με τα ΚΤΕΛ και το leasing λεωφορείων, βελτίωσαν τη συγκοινωνιακή εξυπηρέτηση αλλά δεν αναμόρφωσαν τη μεγάλη εικόνα. Η αλλαγή σελίδας ξεκινάει ακόμα και μέσα στην εβδομάδα με την προκήρυξη του τεράστιου διαγωνισμού για την προμήθεια νέων λεωφορείων.

Ο μεγαλύτερος στόλος της οκταετίας

Μπαίνοντας σε φουλ ρυθμούς εν όψει και της έναρξης της σχολικής χρονιάς, ο σχεδιασμός για το πρόγραμμα δρομολογίων στην πλήρη του ανάπτυξη προβλέπει 1.350 οχήματα στους δρόμους της Αθήνας και 550 στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο «στόλο» της τελευταίας οκταετίας. Ωστόσο οι υγειονομικές συνθήκες είναι αυτές που τελικά θα καθορίσουν την εξέλιξη και αυτής της χρονιάς. Ας μην ξεχνάμε ότι οι πληρότητες δεν έχουν ξεπεράσει το 50% στην Αθήνα και το 25% στη Θεσσαλονίκη λόγω πανδημίας. Ο σχεδιασμός στηρίχθηκε μεν στην παραδοχή ότι το φθινόπωρο θα βρει εμβολιασμένο το 70% των ενηλίκων, αλλά οι νέες μεταλλάξεις, που βρίσκονται ήδη στο ραντάρ υπουργείου και συγκοινωνιακών φορέων, μπορεί να φέρουν ανατροπές.

Νέοι συρμοί στη Γραμμή 1 του μετρό

Τα μέσα σταθερής τροχιάς μπαίνουν επίσης σταδιακά στο χειμερινό πρόγραμμα. Σε αναμονή για την τροχοδρόμηση στη Γραμμή 1 τριών συρμών, που έρχονται από το δίκτυο του μετρό για να δώσουν ανάσα στα δρομολόγια, οι συχνότητες στις ώρες αιχμής φτάνουν τα 6 με 7,5 λεπτά. Βεβαίως μια βλάβη σε συρμό μπορεί να φέρει καθυστερήσεις, λόγω έλλειψης συρμών. Η πρώτη σημαντική ενίσχυση θα έρθει με την ολοκλήρωση της ολικής αναμόρφωσης 14 παλαιών συρμών του Ηλεκτρικού, ηλικίας μέχρι και 40 ετών. Η ΣΤΑΣΥ δημοπράτησε το έργο, προϋπολογισμού 86,8 εκατ. ευρώ. Οι πρώτοι ανανεωμένοι συρμοί θα μπουν σε ράγες σε δύο χρόνια.

Οι συχνότητες στις Γραμμές 2 και 3 είναι στα 4,5 και 5 λεπτά αντίστοιχα. Σημαντική ενίσχυση στα μέσα σταθερής τροχιάς θα προσφέρουν και οι συνολικά 180 νέοι οδηγοί και τεχνικοί που θα ενισχύσουν τις βάρδιες ξεκινώντας από τον Σεπτέμβριο.

Στη Θεσσαλονίκη, όπου τον χειμώνα θα κυκλοφορούν διπλάσια λεωφορεία σε σχέση με όσα έβγαιναν στους δρόμους πριν από δύο χρόνια, ο «κωδικός» έως το τέλος του χρόνου ακούει στο όνομα συντήρηση. Σε αναμονή των απαραίτητων εγκρίσεων βρίσκεται ο διαγωνισμός για τη συντήρηση των 49 οχημάτων που αγόρασε από τη Λειψία ο Δήμος Θεσσαλονίκης, ενώ ως το τέλος του έτους αναμένεται να «τρέξει» διαγωνισμός για τη συντήρηση 150-200 λεωφορείων του ΟΑΣΘ.

Αλλαγή σελίδας με νέα λεωφορεία χαμηλών και μηδενικών ρύπων

Το κουμπί της εκτόξευσης για τα νέα λεωφορεία αναμένεται να πατηθεί από μέρα σε μέρα από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Ολα είναι έτοιμα για τον μεγάλο διαγωνισμό προμήθειας νέων οχημάτων που θα ενισχύσουν τις αστικές συγκοινωνίες σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για την πρώτη ανανέωση στον στόλο ύστερα από 13 χρόνια, όταν τα υφιστάμενα οχήματα έχουν μέσο όρο ηλικίας σχεδόν 19 έτη και είναι τα παλαιότερα στην Ευρώπη.

Η πράσινη στροφή της Ευρώπης, που αποτελεί και εκ των βασικότερων κριτηρίων για τη χρηματοδότηση, συμπαρέσυρε ύστερα από πολύμηνες διαπραγματεύσεις και το τελικό μείγμα της προμήθειας που εστιάζει στα οχήματα χαμηλών και μηδενικών ρύπων. Η πρώτη φάση του διαγωνισμού, προϋπολογισμού 385 εκατ. ευρώ, που θα βγει στον «αέρα» θα αφορά συνολικά 770 νέα λεωφορεία. Από αυτά, 350 θα είναι ηλεκτρικά, 300 συμπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG) και μόνο τα 120 θα είναι υβριδικής τεχνολογίας.

Η ανανέωση μέρους του υφιστάμενου στόλου έχει ενταχθεί στο εθνικό σχέδιο ανάκαμψης, περιλαμβάνοντας εκτός από την αντικατάσταση 220 παλαιών οχημάτων με νέα ηλεκτροκίνητα και την ανάπτυξη δικτύου φόρτισης. Ειδικά στην αγορά νέων οχημάτων θα κατευθυνθούν 100 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Οι τρεις πυλώνες χρηματοδότησης του τεράστιου εγχειρήματος είναι το υφιστάμενο ΕΣΠΑ, το Ταμείο Ανάκαμψης και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.

Οσο πιο «πράσινα» τόσο καλύτερα

Η μεγάλη έκπληξη όμως φαίνεται πως θα γίνει στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού, ο οποίος θα φτάσει αθροιστικά περί τα 1.300 νέα οχήματα. Οπως σημειώνει μιλώντας στο «Βήμα» ο γενικός γραμματέας Μεταφορών κ. Γιάννης Ξιφαράς, στόχος του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών είναι ο εκσυγχρονισμός των αστικών συγκοινωνιών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη να έχει όσο το δυνατόν πιο πράσινο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, ενισχύοντας συγχρόνως σημαντικά το παραγόμενο μεταφορικό έργο.

Προς αυτή την κατεύθυνση, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη η προετοιμασία και για τη δεύτερη φάση του τεράστιου διαγωνισμού, στην οποία δεν αποκλείεται ακόμα και το σύνολο της προμήθειας, που θα προσεγγίζει τα 500 οχήματα, να αφορά στο 100% ηλεκτροκίνητα λεωφορεία. Μέσα στον Οκτώβριο, το υπουργείο θα προκηρύξει διαγωνισμό πρόσληψης συμβούλου, ο οποίος και θα «τρέξει» την απαραίτητη μελέτη σκοπιμότητας.

Πρόκειται για ένα απαιτητικό παζλ, στο οποίο κεντρικό ρόλο θα παίξει ο σχεδιασμός για την τοποθέτηση των ταχυφορτιστών, ώστε και να «κουμπώσουν» με το δίκτυο ενέργειας – οι συζητήσεις έχουν ήδη ξεκινήσει – αλλά και να εξυπηρετούν τις διαδρομές και την κυκλοφορία εντός της πόλης. Το επικρατέστερο σενάριο περιλαμβάνει την εγκατάσταση ταχυφορτιστών επάνω στις διαδρομές των λεωφορείων, κυρίως σε αφετηρία και τέρμα, όπου τα οχήματα κάνουν ούτως ή άλλως στάση. Εκεί θα φορτίζουν, ώστε να «κερδίζουν» επιπλέον χιλιόμετρα για διαδρομές εντός πόλης.