«Ελα όμως που επιθυμώ να σας παρουσιάσω έναν Μίκη Θεοδωράκη τέτοιο που δεν τον φανταστήκατε κι ούτε τον μάθατε ποτέ, γιατί πολλοί γνωρίζουνε τα ονόματα μα λίγοι ξέρουν το τι πράγματι κάνει ο καθένας» ακούγεται να λέει ο Μάνος Χατζιδάκις την περίοδο 1978-1979, στη ραδιοφωνική εκπομπή του στο Τρίτο Πρόγραμμα.
«Τέτοιον που δεν τον φανταστήκατε…»
«Σήμερα λοιπόν θέλω να σας αποκαλύψω έναν φίλο μου συνθέτη, πολύ σημαντικό, που είμαι βέβαιος πως δεν ξέρετε, τον Μίκη Θεοδωράκη. Να μη νομίζετε πως λέω αστεία, ούτε κι ο γενικός μας διευθυντής να φανταστεί πως αστειεύομαι μια και έβγαλε φιρμάνι χθες για να μη λέμε αστεία από το ραδιόφωνο κι ούτε πολλές κουβέντες.
Νίκος Γκάτσος (αριστερά), Μάνος Χατζιδάκις (κέντρο), Μίκης Θεοδωράκης
»Ελα όμως που επιθυμώ να σας παρουσιάσω έναν Μίκη Θεοδωράκη τέτοιον που δεν τον φανταστήκατε κι ούτε τον μάθατε ποτέ, γιατί πολλοί γνωρίζουνε τα ονόματα μα λίγοι ξέρουν το τι πράγματι κάνει ο καθένας. Οπως και μένα, δεν με ξέρουν. Πολλοί με σταματούν και μου ζητάν αυτόγραφο, φροντίζω αμέσως να τους ρωτήσω αν με γνωρίζουν και μου απαντούν: «δεν είστε αυτός που τραγουδά στη τηλεόραση;».
»Καταλαβαίνετε όπως κι εγώ πως με μπερδεύουν, γιατί ούτε τραγουδιστής είμαι, ούτε παρουσιάζομαι στη τηλεόραση την οποία μάλλον αντιπαθώ. Φαίνεται όμως πως με περνάν για τον εκτάκτως συμπαθή τραγουδιστή Τόνη Μαρούδα ή το πολύ για την κυρία Μαβίλη της τηλεοράσεως.
«Βαθιά και πλατιά μουσικός»
»Βέβαια το ίδιο δεν συμβαίνει και με τον Μίκη Θεοδωράκη, γιατί αυτός και τον γνωρίζουνε και τραγουδάει. Αλλά ποιοι είναι αυτοί που ξέρουνε τη μουσική του σημασία μέσα στον χώρο μας; Κι ακόμα ότι ο Θεοδωράκης δεν έγραψε μόνο τον «Ζορμπά» ή το «Πέντε-πέντε-δέκα…» με τα οποία πολλοί νομίζουν πως εκεί τελειώνει η προσφορά του. Ούτε πάλι οι άλλοι, οι περισσότεροι, που ερμηνεύουν τη μεγαλοσύνη του γιατί τους καθηλώνει στα γήπεδα με τις ώρες και τους κινητοποιεί εσωτερικά.
»Δεν είναι μόνο αυτό. Ο Θεοδωράκης είναι βαθιά και πλατιά μουσικός και λειτουργεί παράλληλα σ’ άλλες λιγότερο γνωστές στιγμές, με ακρίβεια και με συνείδηση των πηγών του και των στόχων του, με ευαισθησία και με τεχνική απαράμιλλη. Αυτές είναι οι στιγμές που τον τοποθετούν στο μέλλον, σίγουρα και παντοτινά.
»Ο Μίκης Θεοδωράκης είναι ένας ποταμός σπανίων μελωδιών που έχει βαθιές τις ρίζες του στον αραβικό χώρο κι όχι μόνο στην Κρήτη. Από την Κρήτη πήρε την επική μεγαλοστομία και λεβεντιά που σφραγίζει τους ρυθμούς του. Απ’ τα νησιά του Αιγαίου τη χάρη του και τη λεπτεπίλεπτη δεξιοτεχνία του. Κι από τη βόρεια Ελλάδα τους βαθείς αναστεναγμούς της μουσικής του.
»Οσοι θέλησαν να τον μιμηθούν το μόνο που κατάφεραν ήταν να φτιάξουν μια μονότονη μπροσούρα που προκαλούσε αθεράπευτη πλήξη και ανία στον ακροατή.
«Η επανάσταση χωρίς ταλέντο…»
»Η επανάσταση χωρίς ταλέντο είναι για να κοιμάσαι ασφαλώς κι όχι για να λιθοβολείς».
Ο Μάνος Χατζιδάκις τελειώνει την αναφορά του στη μουσική προσωπογραφία του Μίκη Θεοδωράκη παρουσιάζοντας τραγούδια του συνθέτη τα οποία ο ίδιος ξεχωρίζει:
«Αρχίζω τη δεύτερη σειρά των τραγουδιών που διάλεξα του Θεοδωράκη μ’ ένα από τα πιο λυρικά τραγούδια που έχουν γραφτεί στην νεότερη Ελλάδα, και με μοναδική την ερμηνεία της Φαραντούρη. Αυτό το τραγούδι είναι ένα αριστούργημα, το περιέχουμε και μας αποκαλύπτει.. «στης νύκτας το μπαλκόνι παγώνει ο ουρανός..»».
Ακούστε το ηχητικό ντοκουμέντο με τα τραγούδια:
