Ένας κόμπος. Ο Μίκης έφυγε για το μεγάλο ταξίδι. Το περιμέναμε, αλλά δεν θέλαμε να το πιστέψουμε!
Δεν πέθανε. Οι Θρύλοι, οι μύθοι, οι Θεοί της Μουσικής, της Δημιουργίας δεν μας αφήνουν. Ο Μίκης ήταν όλα αυτά μαζί και πολλά περισσότερα.
Η αναγγελία του θανάτου είναι μια μαχαιριά στην καρδιά. Όμως θα είναι εδώ, μαζί μας και συνεπιβάτης της αιωνιότητας μέσα από τις μουσικές του.
Αχ! Θυμάμαι την είσοδο του Θεοδωράκη στην ελληνική δισκογραφία το 1960 με τα ανεπανάληπτα τραγούδια του Επιταφίου σε ποίηση του συγκλονιστικού Ρίτσου. Και τούτες τις ώρες της λύπης για το φευγιό του Μίκη βάζω και ακούω και πάλι τον Επιτάφιο.
Μην τον κλαίτε τον Μίκη. Δεν τον κλαίμε, όπως δεν κλάψαμε ποτέ για την Ρωμιοσύνη, αυθεντικό παιδί της οποίας ήταν ο Μίκης.
Για μας τους νεότερους, τα παιδιά της Μεταπολίτευσης που μεγαλώσαμε μέσα στην Αλλαγή, ο Μίκης ήταν κάτι σαν… καθοδηγητής μέσα από τα τραγούδια του.
Πόσο βαθύ νόημα. Πόση μαγεία. Πόση διαλεκτικότητα. Πόση λαϊκότητα και συνάμα αυθεντικότητα.
Με τα τραγούδια του, τα λόγια του με τα οποία αρκετές φορές μπορεί να διαφωνούσαμε ως πιο αιρετικοί και ατίθασοι νέοι, πήραμε το βάπτισμα της πολιτικής.
Και μα τω Θεώ δεν υπήρχε καλύτερη μυσταγωγία, τελειότερη μύηση στην πολιτική μέσα από τα τραγούδια του Μίκη. Ακούγαμε το εμβληματικό «Canto General» του Pablo Neruda συνάμα με τα «Τραγούδια του αγώνα» και ζωνόμασταν τ’αρματα της πολιτικοποίησης.
Ο Μίκης μας δεν έφυγε σήμερα! Ο Μίκης θα είναι μαζί μας μέσα από μια αέναη πνευματική μυσταγωγική πανδαισία που διαμορφώνουν τα τραγούδια του.
Και πως θα τον ξεχάσεις, όταν θα θυμάσαι πάντα την υψωμένη γροθιά να συνεπαίρνει τα πλήθη δεκαετίες τώρα. Μια φράση του, μια δήλωση ακόμα και στο τέλος του βίου του ήταν παρακαταθήκη, αλλά και ταυτόχρονα μια πολιτική πράξη.
Βαθιά Έλληνας με την βαθύτερη έννοια του όρου, είχε μέσα του Ελλάδα και αυτό το εξέπεμπε. Αγαπήθηκε όμως και για την λαϊκότητά του. Στα ταπεινά σπίτια μας τις δεκαετίες του 1970 και 1980 στην επαρχία τον είχαμε πάντα «μουσαφίρη» στο σπίτι μαζί με τις ζουμπούλιες, τις γαρυφαλλιές.
Από τα λαϊκά σπίτια ακούγονταν πέρα από τους άλλους λαϊκούς συνθέτες και ο πολιτικός Μίκης που μας «κοινωνούσε» μελωδικά μέσα από τις φωνές του Μανώλη Χιώτη και του Γρήγορη Μπιθικώτση.
«Ο κήπος έμπαινε στη θάλασσα» σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη από τις «Μικρές Κυκλάδες», το «Ανοιξε λίγο το παράθυρο», κα.
Ο Μίκης δεν θέλει μοιρολόγια (σ.σ. θυμήθηκα το «Μοιρολόι της βροχής» από τα «Λυρικά» σε ποίηση Τάσου Λειβαδίτη). Εξάλλου το αστρικό μουσικό σύμπαν που δημιούργησε θα μας εμπνέει πάντα.
Όσα και να γράψεις, όσα και να πεις για τον Μίκη είναι ελάχιστα. Μια ψηφίδα βάζουμε στο μεγάλο ψηφιδωτό της αιωνιότητάς του.
Τον αγαπήσαμε ακόμα και αν μας στεναχώρησε με τις πολιτικές επιλογές του. Ήταν Τιτάνας. Λυρικός, Επαναστάτης, Στοχαστής, Φιλόσοφος της Ζωής.
Η Ελλάδα σήμερα, ο ελληνισμός, η παγκόσμια κοινότητα που τον τίμησε, πενθεί. Είναι μια μουντή μέρα μέσα στο κατακαλόκαιρο.
Δεν ξέρω γιατί, αλλά μου ήρθε ασυναίσθητα στο νου η «Όμορφη Πόλη» του Μίκη στο Ηρώδειο με Κιμούλη, Καζάκο, Σταθακοπούλου και Μπάση.
Μια μοναδική παράσταση σε σκηνοθεσία Γιώργου Βάλαρη, με άξονα – μύθο τις μελωδίες του Μίκη για πρώτη φορά σε θεατρική σκηνή. Φεγγάρι μάγια μου’ κάνες. Ένα το χελιδόνι, Στρώσε το στρώμα σου. Βρέχει στη φτωχογειτονιά.
Η πόλη σήμερα δεν είναι τόσο όμορφη γιατί αποχαιρετά τον Μίκη με το Αξιον Εστι του Ελύτη, ένα κορυφαίο έργο για το οποίο ο Θεοδωράκης έγραψε τη μουσική.
«Νυν η ταπείνωση των Θεών
Νυν η σποδός του ανθρώπου
Νυν νυν το μηδέν
και Αιέν ο κόσμος, ο μικρός, ο Μέγας!».
Αντίο Μίκη από τον κόσμο τον μικρό, το Μέγα! Καλό ταξίδι στην αιωνιότητα.
