Δύο καταστροφές μέσα σε τρεις ημέρες έπληξαν την Αϊτή, τη φτωχότερη χώρα του δυτικού ημισφαιρίου, που δέχεται το ένα πλήγμα μετά το άλλο στην πρόσφατη ιστορία της. Μετά τον σεισμό των 7,2 ρίχτερ που συγκλόνισε τη Νοτιοδυτική Αϊτή το περασμένο Σάββατο, προκαλώντας περισσότερους από 2.000 νεκρούς και 10.000 τραυματίες, ο τυφώνας Γκρέις έπληξε την ίδια περιοχή την Τρίτη, προκαλώντας νέες κατολισθήσεις, δυσκολεύοντας την ανάσυρση επιζώντων από τα ερείπια και πλημμυρίζοντας στη λάσπη τους εκατοντάδες χιλιάδες αστέγους από τον σεισμό.
Ξεχασμένη από τον Θεό
Η Αϊτή, που δεν έχει ανακάμψει ακόμη από τον σεισμό που την έπληξε το 2010 (με περισσότερους από 220.000 νεκρούς), επειδή το επίκεντρο ήταν κοντά στην πυκνοκατοικημένη πρωτεύουσα Πορτ-ο-Πρενς, είναι «ξεχασμένη από τον Θεό» παρά την ευσέβεια των κατοίκων της. «Σαν άνθρωπος, ρωτώ τον Θεό γιατί. Γιατί τόσος πόνος στην Αϊτή; Το ένα πλήγμα έρχεται μετά το άλλο» δήλωσε ο Ματιέ Εζέν, ο πρώτος Αϊτινός που εξελέγη στο Δημοτικό Συμβούλιο της Νέας Υόρκης.
Οι καταστροφές της περασμένης εβδομάδας συνέβησαν έναν μήνα μετά την ακόμη ανεξιχνίαστη δολοφονία του προέδρου Ζοβενέλ Μοΐζ, η οποία έχει αφήσει τη χώρα σχεδόν ακυβέρνητη, και εν μέσω πανδημίας κορωνοϊού η οποία μέχρι στιγμής αντιμετωπίζεται με 21.000 εμβολιασμούς σε 11 εκατ. κατοίκους (μόλις τον περασμένο μήνα έλαβε η Αϊτή την πρώτη φουρνιά εμβολίων) και λιγότερους από 60 αναπνευστήρες.
«Ανθρωπιστική ανακωχή»
Ο μοναδικός δρόμος που ενώνει το Πορτ-ο-Πρενς με το επίκεντρο του σεισμού έχει καταστραφεί από τις κατολισθήσεις που προκάλεσαν τα 7,2 ρίχτερ. Πριν τον σεισμό, η διαδρομή των 120-130 χλμ. διαρκούσε τέσσερις ώρες αλλά τον δρόμο λυμαίνονταν ένοπλες συμμορίες που λήστευαν τους ταξιδιώτες ή τους απήγαν για λύτρα. Μετά τον σεισμό, μερικές συμμορίες προσφέρθηκαν να σταματήσουν τη δράση τους για μία εβδομάδα ώστε να μπορέσει να περάσει βοήθεια προς τους πληγέντες – «ανθρωπιστική ανακωχή» την αποκάλεσαν. Aλλες συμμορίες συνεχίζουν σποραδικά τις επιθέσεις και κατάσχουν την ανθρωπιστική βοήθεια, που δεν μπορούσε να μεταφερθεί από αέρος λόγω του τυφώνα Γκρέις.
Ο τυφώνας του 2016
Το 2016 είχε πλήξει τη Νοτιοδυτική Αϊτή ο τυφώνας Μάθιου, που ήταν από τους πιο καταστροφικούς: σε ορισμένες πόλεις, οι άνεμοι που ξεπερνούσαν τα 200 χλμ./ώρα διέλυσαν το 80%-90% των σπιτιών και οι νεκροί ξεπέρασαν τους 1.000. Η διεθνής βοήθεια έκανε ως και δύο μήνες για να φθάσει στα ισοπεδωμένα ορεινά χωριά και πεινασμένα πλήθη ορμούσαν στα φορτηγά που μετέφεραν τρόφιμα για τους πληγέντες. Αμέσως μετά, ξέσπασε επιδημία χολέρας στην ίδια περιοχή. Σήμερα, πολλές από τις πόλεις εκείνες ισοπεδώθηκαν πάλι από τον σεισμό.
Η Αϊτή αποκαλείται «Δημοκρατία των ΜΚΟ» λόγω των πολλών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων. Το κράτος είναι τελείως διαλυμένο και ανύπαρκτο, και η χώρα ζει σε μεγάλο βαθμό χάρη στις ΜΚΟ -πολλοί μάλιστα θεωρούν ότι αυτό την έχει καταστρέψει, κρατώντας τη μια ζωή εξαρτημένη.
Οι φυσικές καταστροφές φέρνουν φτώχεια και η φτώχεια φέρνει βία, η οποία έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Οι βιασμοί, οι δολοφονίες και οι απαγωγές για λύτρα (ενίοτε μόλις για 100 δολάρια) είναι στην ημερήσια διάταξη.
Η έκκληση στον πρόεδρο
«Οι Αϊτινοί ζουν επί μακρόν σε μόνιμη κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Κάποτε υποδουλωμένοι στους γάλλους αποικιοκράτες, στη συνέχεια φτωχοί λόγω μιας σειράς ντόπιων δικτατόρων μέχρι την δεκαετία του ’80, συνεχίζουν να αγωνίζονται για να επιβιώσουν. Μόνο ο μισός πληθυσμός έχει πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και πόσιμο νερό, ενώ το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι κάτω των 900 δολαρίων/χρόνο, ανάλογο με εκείνο της Ερυθραίας και της Μπουρκίνα Φάσο» έγραψε η «Washington Post», καλώντας σε κύριο άρθρο της τον αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν να κάνει περισσότερα για την Αϊτή.
Επίσκεψη στις πληγείσες περιοχές με δανεικό αεροπλάνο!
Ενδεικτικό του πόσο φτωχή είναι η χώρα είναι ότι ο νέος πρωθυπουργός Αριέλ Ανρί (της προσωρινής κυβέρνησης που διαδέχθηκε τον δολοφονηθέντα Μοΐζ χωρίς να διαθέτει πόρους, ούτε νομιμοποίηση στα μάτια των Αϊτινών) δανείστηκε αεροπλάνο από τη γειτονική Δομινικανή Δημοκρατία για να επισκεφθεί την περιοχή που επλήγη από τον σεισμό.
Τριάντα γιατροί για 1.500.000 άτομα
Στην περιοχή που έπληξε ο σεισμός ζουν 1,5 εκατ. άτομα, που εξυπηρετούνται από μόλις 30 γιατρούς. Οι επιζώντες προσπαθούν να περιθάλψουν τους τραυματίες χωρίς καν αντιβιοτικά.
«Είμαι ο μοναδικός χειρουργός στην περιοχή» είπε ο ορθοπαιδικός Εντουάρ Ντεστίν στους «New York Times», εργαζόμενος σε ένα προσωρινό χειρουργείο από σκουριασμένα κομμάτια μετάλλου που στήθηκε κοντά στο αεροδρόμιο της πόλης Λε Κάιγ, από τις χειρότερα πληγείσες από τον σεισμό. «Θα έπρεπε να χειρουργήσω 10 άτομα σήμερα αλλά μου λείπουν τα απαραίτητα».
Οι σεισμοί πλήττουν την Αϊτή τουλάχιστον από τα τέλη του 18ου αιώνα, όταν το Πορτ-ο-Πρενς καταστράφηκε δύο φορές μέσα σε 19 χρόνια, επειδή βρίσκεται κοντά στο σημείο όπου συναντώνται δύο μετακινούμενες τεκτονικές πλάκες, η Βορειοαμερικανική και της Καραϊβικής.
Εμπαιγμός, χολέρα και σεξουαλική εκμετάλλευση
Μετά τον πολύνεκρο σεισμό του 2010, υπήρξαν ελπίδες ότι η Αϊτή θα μπορούσε να στηριχθεί στα πόδια της χάρη στην ξένη βοήθεια, όμως η χώρα κατέληξε χειρότερα από πριν. Η διεθνής κοινότητα υποσχέθηκε δωρεές ύψους 13,3 δισ. δολαρίων και οι Αϊτινοί ήλπιζαν ότι θα ενίσχυαν τις ανύπαρκτες υποδομές τους. Τα χρήματα που τους είχαν τάξει όμως έφθασαν λειψά, ούτε το ένα τρίτο, γιατί οι δωρητές δεν τήρησαν τις υποσχέσεις τους και το μεγαλύτερο μέρος αυτών «έκανε φτερά» από τους διεφθαρμένους πολιτικούς. Σύντομα ξέσπασε επιδημία χολέρας την οποία μετέφεραν Νεπαλέζοι της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ που είχαν πάει στην Αϊτή για να βοηθήσουν τους πληγέντες από τον σεισμό. Λίγα χρόνια αργότερα, έγινε γνωστό ότι τα μέλη της βρετανικής ΜΚΟ Oxfam εκμεταλλεύονταν σεξουαλικά τις Αϊτινές, ακόμη και ανήλικες, τις οποίες υποτίθεται θα συνέδραμαν.
Χαρακτηριστικά είναι όσα έγραψε ο αϊτινός ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα Νίξον Μπούμπα στη «Washington Post» το 2015, πέντε χρόνια μετά τον σεισμό: «Η φτώχεια έχει επιδεινωθεί σε όλη την πρωτεύουσα, περισσότεροι ζητιάνοι στον δρόμο, αύξηση των ανηλίκων εγκύων, όλο και περισσότεροι στρέφονται στο σεξ για βιοπορισμό».
