Η μουσική παράσταση που υπογραμμίζει την ανδρεία, την τόλμη, αλλά και την αντίσταση των αγωνιστών του 1821, με τίτλο «Μουσικής και αγάπης λόγου» σε μουσική διεύθυνση-ενορχήστρωση του Καλλιτεχνικού Διευθυντή του Διεθνούς Φεστιβάλ Δωδώνης, Θεόδωρου Λεμπέση, παρουσιάζεται στις 4 Σεπτεμβρίου στο δήμο Μάνδρας (θερινός κινηματογράφος ΑΣΤΡΟΝ, στις 20:30) και στις 9 Σεπτεμβρίου στο δήμο Λυκόβρυσης – Πεύκης (Βραδιές πολιτισμού 2021, Άλσος Βαρβαρέσου, στις 20:30) Στην παράσταση αυτή ο λόγος συναντά τις νότες για να διηγηθούν από κοινού την Ιστορία μας. Η ηθοποιός Παναγιώτα Βλαντή απαγγέλει αποσπάσματα από χαρακτηριστικά κείμενα της Εθνεγερσίας, ενώ ομάδα μουσικών και τραγουδιστών εκτελούν λυρικά έργα Ελλήνων και ξένων συνθετών, Βυζαντινά κομμάτια και δημοτικά τραγούδια.
Επίσης, ο Θεόδωρος Λεμπέσης παρουσιάζει σε ενορχήστρωσή του και το έργο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν »του Διονυσίου Σολωμού, σε μουσική του Νικόλαου Μάντζαρου, στις 28 Αυγούστου στο Λαύριο (με τη χορωδία του Λαυρίου), στις 29 Αυγούστου στον Σαρωνικό (με τη χορωδία του Λαυρίου), στις 5 Σεπτέμβριου στην Πεύκη (με τη χορωδία του Λαυρίου), στις 13 Σεπτεμβρίου στη Νέα Σμύρνη (με τη χορωδία της Νέας Σμύρνης).
Η συγκεκριμένη εργασία συνδυάζει τη μουσική με την αφήγηση και θα περιοδεύσει στην Ελλάδα αυτό το καλοκαίρι, σε ενορχήστρωση του μαέστρου και καλλιτεχνικού διευθυντή του Διεθνούς Φεστιβάλ Δωδώνης, Θεόδωρου Λεμπέση. Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Λευτέρης Γιοβανίδης, ενώ ο ηθοποιός Τάσος Ιορδανίδης κρατά το ρόλο του αφηγητή.
Ο Νικόλαος Μάντζαρος μελοποίησε για πρώτη φορά ολόκληρο το ποίημα το 1827, με τρόπο «λαϊκό», ώστε οι στίχοι και τα μηνύματά του να διαδοθούν γρήγορα, αλλά και να γίνουν εύκολα αντιληπτά από τους αγωνιστές που είχαν ανάγκη από εμψύχωση. Η ενασχόλησή του με το ποίημα του Σολωμού έγινε σκοπός ζωής, αφού προέβη σε δεύτερη εκδοχή το 1844 -την αφιέρωσε στον Όθωνα, αλλά και σε μια τρίτη, που ολοκλήρωσε το 1870. Και οι τρεις εκδοχές είναι γραμμένες για τετράφωνη ανδρική χορωδία και πιάνο, σε μορφή ορατορίου και διάρκεια κατά μέσο όρο τα 70 λεπτά. Οι πρώτες τετράστιχες στροφές του ποιήματος αποτελούν τον Εθνικό ύμνο της Ελλάδας από το 1865.
Ο Θεόδωρος Λεμπέσης, μουσικός, συνθέτης, μαέστρος, μιλά στο vima.gr για τα παραπάνω έργα του, τις άλλες εργασίες του, την επιστροφή στην κανονικότητα μετά τη καραντίνα λόγω του κορονοϊού, αλλά και για το Φεστιβάλ Δωδώνης όπου είναι καλλιτεχνικός διευθυντής.
Αυτό το καλοκαίρι ασχολείστε με τρία διαφορετικά project. Μιλήστε μας λίγο γι’ αυτά.
«Τη φετινή χρονιά βρέθηκα μπροστά σε πολλές καλλιτεχνικές προκλήσεις, σ’ ένα «αντίδωρο ζωής». Είναι από τις σπάνιες περιπτώσεις που απλόχερα από το Θεό και τους ανθρώπους παρουσιάζεται η ευκαιρία να δουλέψεις πάνω σε πολλές διαφορετικές καλλιτεχνικές προτάσεις. Μουσική σύνθεση για δύο θεατρικά έργα και ένα μουσικό έργο στη «Σονάτα του Σεληνόφωτος» του Γιάννη Ρίτσου. Επίσης την ενορχήστρωση – οργάνωση δύο επετειακών έργων «Ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν» και τη μουσική παράσταση «Μουσικής και Αγάπης Λόγου». Διαφορετικά, με πολύ ενδιαφέρον όλα. Ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν», το ποίημα-σύμβολο της Ελληνικής επανάστασης του Διονυσίου Σολωμού, ένα έργο μελοποιημένο από τον Νικόλαο Μάντζαρο σε γραφή εποχής, καλούμαι να το παρουσιάσω με τη δική σου ενορχηστρωτική ματιά, όμως μέσα στο ύφος της εποχής και τα χαρακτηριστικά ύφους του έργου. Η μουσική παράσταση «Μουσικής και Αγάπης Λόγου» είναι ένας συνδυασμός μουσικής και λόγου, μέσα από την οποία αναδεικνύεται ο πνευματικός αγώνας του 1821, όχι μόνο λόγω της ανδρείας, του ηρωισμού και της αυτοθυσίας των αγωνιστών. Αναδεικνύεται και μέσα από την μοναδικότητα της Επανάστασης του 1821, η οποία έγκειται στο γεγονός ότι εκεί έσμιξαν η πίστη με την παράδοση, τα άρματα με τα γράμματα και η μουσική με την ελπίδα.
Στα δύο, στο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» και «Μουσικής και Αγάπης Λόγου», η μουσική συνυπάρχει με τον λόγο. Υπάρχει έκδηλος ο ρόλος του αφηγητή. Τι ανάγκες εξυπηρετεί αυτή η συνέργεια;
Η συνύπαρξη της μουσικής με το λόγου είναι μία φόρμα με την οποία ασχολούμαι πολλά χρόνια στα δικά μου έργα. Συχνά, ο τραγουδιστής και ο ηθοποιός αλλάζουν ρόλο και ιδιότητα. Για τις δύο παραπάνω περιπτώσεις, ο αφηγητής εξυπηρετεί ένα διαφορετικό ρόλο. Ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» είναι ένα σπουδαίο ολοκληρωμένο έργο, συμπεριλαμβάνει όλα τα σημαντικά γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης σε 158 στίχους που έγραψε ο εθνικός μας ποιητής, Διονύσιος Σολωμός και τους οποίους μελοποίησε μοναδικά ο Νικόλαος Μάντζαρος. Η λέξη «ελευθερία» ήχησε στα αυτιά μας όμως από πολλούς ένδοξους καλλιτέχνες, αλλά και από πρωτότυπα κείμενα των μεγάλων ηρώων της επανάστασης. Αυτό λοιπόν αποτέλεσε την ιδέα, τον συνδυασμό στο να ακουστούν σε ένα ήδη σπουδαίο ποίημα, κείμενα με ένα κοινό παρονομαστή, τη λέξη «ελευθερία». Στο έργο «Μουσικής και Αγάπης Λόγου» η αφηγήτρια εκπροσωπεί, θα έλεγα, ένα μεγάλο κομμάτι του πολιτισμού εκείνης της περιόδου. Αποσπάσματα από χαρακτηριστικά κείμενα της εθνεγερσίας ενώνονται με τις μουσικές Ελλήνων και ξένων συνθετών, κοσμική μουσική, αποσπάσματα από όπερες, Βυζαντινά κομμάτια και δημοτικά τραγούδια. Νομίζω και στις δύο περιπτώσεις ο αφηγητής συνδέει, ενώνει και τελικά δημιουργεί το ενιαίο της τέχνης. »
Μετά από έναν και πλέον χρόνο χωρίς πολιτιστικά δρώμενα, πώς αισθάνεστε που επιστρέφετε-και μάλιστα δυναμικά;
«Πιστεύω πως, όπως όλοι οι καλλιτέχνες έτσι και εγώ, μετά από ένα τόσο μεγάλο διάστημα περιμέναμε να ξαναβρεθούμε σε χώρους θέασης, να ξαναγίνουμε δημιουργικοί. Να βρεθούμε και να συνεργαστούμε με ανθρώπους του χώρου μας, αλλά κυρίως να αισθανθούμε και πάλι αυτή τη χημεία με το κοινό τη μαγική στιγμή της συναυλίας ή της παράστασης, αυτή την ανεπανάληπτη αίσθηση που τόσο πολύ μας είχε λείψει.»
Από τις παραστάσεις που έχετε κάνει έως τώρα, πώς βλέπετε το κοινό; Έχει αλλάξει λόγω της πανδημίας;
«Ο κόσμος συρρέει στα θέατρα, είχε την ανάγκη να ξαναβρεθεί σε χώρους πολιτισμού και να απολαύσει, να χαρεί μουσικές, θεατρικές παραστάσεις, αλλά και κάθε πολιτιστικό γεγονός. Θεωρώ πως στους χώρους θέασης είναι ευλαβική η τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων από τους διοργανωτές και από τους θεατές και αυτό νομίζω λέει πολλά. »
Ποιοι είναι οι συνθέτες που σας επηρέασαν βαθιά, ως δημιουργό αλλά και ως άνθρωπο;
«Ως άνθρωπος δεν αισθάνομαι ότι έχω κάποια επιρροή, γεννήθηκα σε μια μικρή πόλη στο Λαύριο Αττικής, εκεί παραμένουν οι ρίζες μου, οι φίλοι μου, εκεί γυρίζω συχνά για να λάβω την ενέργεια της πόλης μου, εκεί θα ξαναγυρίσω. Ως δημιουργός, οι επιρροές μου είναι ανάμεσα σε πολλά είδη μουσικής, συνθέτες αλλά και δημιουργούς άλλων τεχνών. Είναι πολλοί, από τον Μότσαρτ στον Χατζιδάκι και από τον Πουτσίνι στον Νίνο Ρότα. »
Είστε, εκτός των άλλων, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Δωδώνης. Θέση μεγάλης ευθύνης. Ποια εμπόδια κληθήκατε να ξεπεράσετε και ποιοι οι βασικοί στόχοι του φεστιβάλ;
«Συνεργάζομαι με το Φεστιβάλ Δωδώνης από το 2019, που είναι κύριος πρωταγωνιστής και εκφραστής της ευρύτερης περιοχής της Ηπείρου. Είναι ένα φεστιβάλ με ουσιαστικό και ξεκάθαρό στόχο από την ίδρυσή του από τον Δήμαρχο της πόλης Χρήστο Ντακαλέτση.
Μου έχει ανατεθεί ένας πολύ σημαντικός ρόλος και σε συνεργασία με μία μεγάλη ομάδα, αλλά προεξέχοντος του δημάρχου, ο στόχος είναι κάθε χρόνο να παρουσιάζουμε παραγωγές υψηλών προδιαγραφών, να συνεργαζόμαστε με καλλιτέχνες και φορείς σε νέες ιδέες, να δημιουργούμε προοπτικές για τη μεγαλύτερη συμμετοχή του κοινού και να αναδείξουμε την περιοχή σε καλλιτεχνικό προορισμό. Εθνικό θέατρο, Κρατική ορχήστρα Θεσσαλονίκης, ΚΘΒΕ, Auner Quartett , αλλά και Νατάσα Μποφίλιου, Δημήτρης Μπάσης στις πηγές του Αχέροντα, αφού το φεστιβάλ βγαίνει και εκτός των τειχών του αρχαίου θεάτρου.
Βρισκόμαστε σε μία δύσκολη συνθήκη για όλους μας και για τον κόσμο του πολιτισμού, καλούμαστε να βρούμε λύσεις και τρόπους ο πολιτισμός να υπάρχει, να δημιουργεί και τελικά να είναι δίπλα στον κόσμο, στους ανθρώπους που τον αγαπούν. »
Τα εμπόδια του φεστιβάλ, σε σχέση με την πανδημία, νομίζω πως είναι κοινά για όλους.
«Σχετικά με του στόχους του, το φεστιβάλ Δωδώνης έκανε και φέτος ένα νέο βήμα, αυτό της συνεργασίας και παραγωγής. Με το ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης και την ομάδα ΑΝΙΜΑ πραγματοποίησε την πρώτη του θεατρική παραγωγή. Ένα έργο του Ανδρέα Φλουράκη σε σκηνοθεσία της Ρουμπίνης Μοσχοχωρίτη με τίτλο «Μια χώρα δύο αιώνες μετά». Ένα έργο που θα κάνει πρεμιέρα στις 28 Ιουλίου στο αρχαίο θέατρο της Δωδώνης και θα περιοδεύσει σε όλη την Ελλάδα. Επίσης το φεστιβάλ ως κύριο στόχο έχει την παρουσίαση σημαντικών φορέων και καλλιτεχνών από την Ελλάδα και όλο των κόσμο, τη δημιουργία νέων καλλιτεχνικών ιδεών. Το φεστιβάλ πρωτοπορεί, θέλει να είναι κοινωνικά δίπλα στους πολίτες και να προσφέρει τα πολιτιστικά αγαθά του. Θέλει να αναδείξει την ευρύτερη περιοχή σε πόλο έλξης επισκεπτών. Ξεκινάμε να σχεδιάζουμε την επόμενη χρονιά, με μεγαλύτερη όρεξη, με νέες ιδέες και νέες συνεργασίες.»
