Η φάρσα με την επανάληψη της ιστορίας μετά από 20 χρόνια φαίνεται ότι μόνο τους Αφγανούς δεν ξάφνιασε. Ολοι οι υπόλοιποι έπεσαν έξω στις εκτιμήσεις τους. Η τρομοκρατική οργάνωση των Ταλιμπάν με απίστευτη ταχύτητα κατέκτησε ολόκληρη τη χώρα. Στις 15 Αυγούστου 2021 οι Ταλιμπάν κατέλαβαν και την πρωτεύουσα του Αφγανιστάν. Η Καμπούλ έπεσε, η διεφθαρμένη, μαφιόζικη και φιλοαμερικανική κυβέρνηση διαλύθηκε και ο πρόεδρος Ασράφ Γκανί παρέδωσε την εξουσία στους Ταλιμπάν και έφυγε με βαλίτσες γεμάτες με αμερικανικά δολάρια στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η συμφωνία ΗΠΑ – Ταλιμπάν του 2020 και η απόφαση της Αμερικής και των συμμάχων της να αποχωρήσουν έφεραν τη σημερινή κατάσταση σε μεγάλο βαθμό. Η χώρα μέσα λίγες ημέρες μετατράπηκε σε κόλαση για τις φυλετικές και θρησκευτικές μειονότητες, για τις γυναίκες, για τη νεολαία, για τους δημοκρατικούς πολίτες και για όσους συνεργάστηκαν ή δούλευαν με την κυβέρνηση, μη κυβερνητικές οργανώσεις και ΗΠΑ – ΝΑΤΟ. Ο εφιάλτης του σκοταδισμού, της βαρβαρότητας και της τρομοκρατίας επέστρεψε και έσβησε για πάντα την ελπίδα για ειρήνη. Ισως οι μοναδικές εικόνες που θα μπορούσαν να περιγράψουν συνολικά την κατάσταση, το χάος, τον φόβο, την απογοήτευση και την απελπισία των Αφγανών είναι εκείνες οι σοκαριστικές εικόνες με τα αμερικανικά αεροπλάνα να αποχωρούν βιαστικά από το διεθνές αεροδρόμιο της Καμπούλ. Οι Αφγανοί να πέφτουν από τα αεροπλάνα και όλοι οι υπόλοιποι στην παγκόσμια κοινότητα από τα σύννεφα.
Νίκη της τρομοκρατίας ή ήττα του ιμπεριαλισμού;
Με την επικράτηση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και τη χώρα να πέφτει ξανά στα χέρια των τρομοκρατών όλοι έχασαν, και οι ιμπεριαλιστές και οι αντι-ιμπεριαλιστές. Κυρίως όμως έχασε το Αφγανιστάν και ο ταλαιπωρημένος λαός του. Χάθηκε επίσης η ελπίδα για μέλλον μιας χώρας που ζει 40 χρόνια τους γεωπολιτικούς πολέμους και τις καταστροφικές τους συνέπειες. Η «ορφανή» ήττα κατά της τρομοκρατίας στο Αφγανιστάν, είναι βέβαιο ότι δεν θα επηρεάσει μόνο την κατάσταση στη χώρα και τη γύρω περιοχή αλλά ολόκληρο τον πλανήτη. Η Δύση έκανε μια φορά το λάθος στο Αφγανιστάν τις δεκαετίες του ’80 και του ’90, αφήνοντας τη χώρα στα χέρια των τρομοκρατών, τους οποίους η ίδια δημιούργησε και όπως ήταν αναμενόμενο πλήρωσε ακριβά το τίμημα. Θα ξανακάνει το ίδιο λάθος;
Αφγανοί πρόσφυγες και η ηθική υποχρέωση των δυτικών χωρών
Η «νέα» και τρομακτική κατάσταση στο Αφγανιστάν και η φυγή των Αφγανών υπό τον φόβο των Ταλιμπάν είναι ήδη γεγονός. Εκατοντάδες χιλιάδες Αφγανοί ήδη έχουν δραπετεύσει στις γειτονικές χώρες, και πολλοί άλλοι θα προσπαθήσουν να φύγουν για να γλιτώσουν τη βαρβαρότητα που τους επιφυλάσσουν οι Ταλιμπάν. Οπως πάντα οι περισσότεροι θα μείνουν στις γειτονικές χώρες γιατί μέχρι εκεί μπορούν να φτάσουν. Λίγοι από αυτούς όμως θα προσπαθήσουν να έρθουν και στην Ευρώπη. Γενικά οι δυτικές χώρες (και η ΕΕ) έχουν την ηθική υποχρέωση να χαράξουν μια πιο ανοιχτή και ανθρώπινη προσφυγική πολιτική, να δεχθούν τους αφγανούς πρόσφυγες που θα φτάνουν εδώ και να δημιουργήσουν ασφαλείς διόδους διαφυγής.
Οι σκηνές που είδαμε στο αεροδρόμιο της Καμπούλ ήταν εν μέρει αποτέλεσμα λάθος διαχείρισης των χωρών που ανακοίνωσαν με ασάφεια ότι θα πάρουν μαζί τους μερικούς από τους αφγανούς συνεργάτες τους. Η μεταφορά των συγκεκριμένων σε ασφαλή μέρη δεν είναι πράξη γενναιοδωρίας, δική τους ευθύνη είναι και θα έπρεπε να το είχαν κάνει πολύ νωρίς και πιο ήσυχα.
Ο κ. Νασίμ Λομανί είναι αφγανός πρόσφυγας και ακτιβιστής δικαιωμάτων στην Ελλάδα.
