Μπορεί να είναι μια από τις φτωχότερες χώρες του πλανήτη, όμως το Αφγανιστάν «κάθεται» πάνω σε έναν πιθανολογούμενο τεράστιο ορυκτό πλούτο, την εκμετάλλευση του οποίου εποφθαλμιούν πολλές χώρες.
Η μεγάλη ανακάλυψη
Αμερικανοί γεωλόγοι είχαν ανακάλυψαν στο Αφγανιστάν τεράστια αποθέµατα µεταλλευµάτων, όπως χαλκό και λίθιο, και υπολόγιζαν την αξία τους σε τουλάχιστον ένα τρισεκατοµµύριο δολάρια, σύµφωνα µε δηµοσίευµα των «Νιου Γιορκ Τάιµς», τον Ιούνιο του 2010.
Τα κοιτάσµατα αυτά, που περιλαµβάνουν επίσης σίδηρο, χρυσό, νιόβιο και κοβάλτιο, αρκούν για να κάνουν τη χώρα µια από τις µεγαλύτερες εξαγωγούς µεταλλευµάτων παγκοσµίως, εκτιµούσαν αµερικανοί αξιωµατούχοι.
Σύµφωνα µε την εφηµερίδα, τα αποθέµατα λιθίου στο Αφγανιστάν µπορούν να συγκριθούν µε αυτά της Βολιβίας, που κατέχει µια από τις πρώτες θέσεις στον κόσµο.
Περιοχή με κοιτάσματα λιθίου στο Αφγανιστάν (φωτογραφία Reuters/Omar Sobhani)
Το λίθιο είναι απαραίτητο συστατικό των επαναφορτιζόµενων µπαταριών, χρησιµοποιείται στα τηλέφωνα, στους φορητούς υπολογιστές, αλλά και στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Το Αφγανιστάν θα µπορούσε να γίνει «η Σαουδική Αραβία του λιθίου», επισηµαίνεται σε εσωτερική έκθεση του Πενταγώνου, την οποία είχαν επικαλεστεί τότε οι «Νιου Γιορκ Τάιµς».
«Η ραχοκοκαλιά της αφγανικής οικονομίας»
Εξίσου µεγάλα είναι και τα αποθέµατα σιδήρου και χαλκού. «Τα κοιτάσµατα αυτά θα γίνουν η ραχοκοκαλιά της αφγανικής οικονοµίας», εκτιμούσε ο Τζαλίλ Τζουµριάνι, σύµβουλος στο αφγανικό υπουργείο Ορυχείων.
Η ανακάλυψη είχε γίνει από µικρή οµάδα γεωλόγων και αξιωµατούχων του Πενταγώνου που εξέτασε χάρτες και δεδοµένα τα οποία είχαν συγκεντρώσει σοβιετικοί ειδικοί στη διάρκεια της κατοχής του Αφγανιστάν τη δεκαετία του ΄80.
Αφγανοί γεωλόγοι είχαν κρύψει στα σπίτια τους τα έγγραφα αυτά όταν αποχώρησαν οι Σοβιετικοί και τα παρουσίασαν το 2001 µετά την πτώση του καθεστώτος των Ταλιµπάν.
«Είχαµε τους χάρτες, όµως δεν υπήρξε συνέχεια γιατί είχαµε πόλεµο επί 30-35 χρόνια», δήλωνε ο Αχµαντ Χουζάµπρε, αφγανός µηχανικός που εργαζόταν στο υπουργείο Ορυχείων τη δεκαετία του ΄70.
Σύµφωνα µε την αμερικανική εφηµερίδα, ο πρόεδρος Χαµίντ Καρζάι είχε ενημερωθεί από αµερικανούς αξιωµατούχους για την ανακάλυψη αυτή.
Στη σημερινή εποχή…
Για να μεταφερθούμε στη σημερινή εποχή, η πρόθεση της Κίνας να αναπτύξει φιλική σχέση με το Αφγανιστάν των Ταλιμπάν και να συμμετέχει στην ανοικοδόμηση της χώρας μπορεί να κρύβει την πρόθεση της να βάλει… χέρι στα τεράστια αποθέματα μετάλλων και σπάνιων γαιών που εκτιμάται ότι διαθέτει στο υπέδαφος της, γράφει ο ot.gr.
(Φωτογραφία Reuters/Omar Sobhani)
Δεν είναι ίσως τυχαίο ότι η Κίνα διαμήνυσε πως είναι έτοιμη για… φιλική συνεργασία με το Αφγανιστάν, όχι μόνο διότι την χαροποιεί ο τρόπος με τον οποίο λαβώθηκε το κύρος των ΗΠΑ με την ανάκτηση των ηνίων της χώρας από τους ισλαμιστές αντάρτες που πολεμούσε για σχεδόν 20 χρόνια, αλλά κι επειδή, ενδεχομένως στο πίσω μέρος του μυαλού της, να βρίσκεται και η δυνατότητα νέας οικονομικής συνεργασίας.
Η Κίνα ήδη διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα σπάνιων γαιών παγκοσμίως, περίπου στο 35%, χάρη στην αξιοποίηση των οποίων ελέγχει την παγκόσμια αγορά σε ποσοστό που αγγίζει το 70%.
Κι αυτό διότι η εξόρυξη σπάνιων γαιών είναι πολύ επιβαρυντική για το φυσικό περιβάλλον, οπότε για την Κίνα όπου οι περιβαλλοντολογικοί κανόνες ήταν μέχρι τώρα πολύ πιο… χαλαροί, ήταν πολύ ευκολότερη και η εντατική εκμετάλλευση των αποθεμάτων. Το 2018, η παραγωγή της σε σπάνιες γαίες έφτανε τους 120.000 μετρικούς τόνους, όταν οι ΗΠΑ παρήγαγαν μόλις 15.000 μετρικούς τόνους.
Η διατήρηση του κινεζικού μονοπωλίου
Μάλιστα, στο πλαίσιο του σινοαμερικανικού εμπορικού πολέμου είχε πέσει στο τραπέζι η πιθανότητα το Πεκίνο να χρησιμοποιήσει την αμερικανική εξάρτηση στις εισαγωγές σπάνιων γαιών από την Κίνα ως όπλο, αν και το Πεκίνο τελικά το απέφυγε φοβούμενο πως η διαταραχή στην παγκόσμια τεχνολογική αγορά θα έθιγε και τη δική της οικονομία.
Ομως, προφανώς το να εκμεταλλευτεί και τα σημαντικά αποθέματα του Αφγανιστάν θα διασφάλιζε τη διατήρηση του μονοπωλίου που σχεδόν απολαμβάνει στον κλάδο.
Σε δηλώσεις της στο CNBC, η αναλύτρια της AllianceBernstein, Σαμάιλα Καν υποστήριξε ότι η φιλική διάθεση του Πεκίνου προς τους Ταλιμπάν πιθανότατα έχει να κάνει και με το ζήτημα των αποθεμάτων σπάνιων γαιών της χώρας.
(Φωτογραφία Reuters/Omar Sobhani)
Οι Ταλιμπάν ελέγχουν πλέον πόρους που τους καθιστούν «πολύ επικίνδυνους για τον κόσμο, καθώς το Αφγανιστάν διαθέτει ορυκτό πλούτο προς εκμετάλλευση» τόνισε.
Σύμφωνα με περσινή έκδοση του περιοδικού «The Diplomat», η αξία των αποθεμάτων σπάνιων γαιών του Αφγανιστάν που περιλαμβάνουν λανθάνιο, νεοδύμιο, δημήτριο, καθώς και φλέβες αλουμινίου, χρυσού, άργυρου, ψευδάργυρου, υδράργυρου και λιθίου, υπολογίζονται στα 1 με 3 τρισ. δολάρια.
Αντιστοίχως, έκδοση του ειδησεογραφικού οργανισμού «The Hill» υπολόγισε, νωρίτερα φέτος, την αξία τους στα 3 τρισ. δολάρια περίπου.
Η Κίνα διατήρησε επαφή με τους Ταλιμπάν
«Στη βάση του σεβασμού της κυριαρχίας του Αφγανιστάν και τη βούληση όλων των φατριών της χώρας, η Κίνα διατήρησε επαφή και επικοινωνία με τους αφγανούς Ταλιμπάν και έπαιξε εποικοδομητικό ρόλο στην προώθηση πολιτικής λύσης για την επίλυση του Αφγανικού θέματος» ανέφερε η εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, διαμηνύοντας την πρόθεση της Κίνας «να συμμετέχει στην ανοικοδόμηση και ανάπτυξη του Αφγανιστάν», μόλις λίγες ώρες μετά την ανάληψη του ελέγχου της Καμπούλ από τους Ταλιμπάν.
Τον περασμένο μήνα, επίσης, και πολύ πριν οι Ταλιμπάν ξεκινήσουν την επέλαση τους προς την πρωτεύουσα, ο κινέζος υπουργός Εξωτερικών Γουάνγκ Γι συναντήθηκε στην κινεζική πόλη Τιεντζίν με αντιπροσωπεία των Ταλιμπάν υπό τον Μουλά Αμπντούλ Γκάνι Μπαραντάρ, τον οποίο τα διεθνή Μέσα θεωρούν τώρα ως τον επικρατέστερο νέο πρόεδρο της χώρας.
Συνάντηση του κινέζου υπουργού Εξωτερικών Γουάνγκ Γι με τον Μουλά Αμπντούλ Γκάνι Μπαραντάρ
Και φαίνεται πως από τότε η Κίνα διεμήνυσε την πρόθεση της να… βοηθήσει στη μεταπολεμική ανοικοδόμηση και ανάπτυξη της χώρας, εντάσσοντας όλο το έργο στο πακέτο του νέου «Δρόμου του Μεταξιού», ήτοι το σχέδιο του «Belt and Road Initiative». Αν οι Ταλιμπάν συμφώνησαν και με τι αντάλλαγμα, προφανώς θα φανεί στην πορεία…
Αλλωστε, οι κινεζικές επενδύσεις στο Αφγανιστάν έχουν ήδη απλωθεί πολύ.
Μεγάλες συμφωνίες
Σύμφωνα με το rizospastis.gr, κολοσσοί όπως οι «China Metallurgical Group Corp», «Jiangxi Copper Corporation», «Zijin Mining Group Company» κέρδισαν τα προηγούμενα χρόνια τον διαγωνισμό για την εκμετάλλευση του κοιτάσματος χαλκού στο οικόπεδο «Αϊνακ» της επαρχίας Λογκάρ, που χαρακτηρίζεται ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο.
Κινεζικοί όμιλοι, επίσης, όπως η «China National Petroleum Corporation» (CNPC) είχαν αναλάβει έρευνες σε ενεργειακά «οικόπεδα» στην περιοχή Σάρι Πόλυ (βόρειο Αφγανιστάν), αλλά η επένδυση «πάγωσε» λόγω των εχθροπραξιών με τους Ταλιμπάν.
Κρίσιμη επένδυση θεωρείται και το σχέδιο για τη διάνοιξη οδικού δικτύου 50 χλμ. που θα διαπερνά την οροσειρά Παμίρ, στη λεπτή λωρίδα αφγανικής γης της περιοχής Γουακάν, που ενώνει τη χώρα με την Ανατολική Κίνα, ως χερσαίο πέρασμα μεταξύ Πακιστάν και Τατζικιστάν.
Αυτό το έργο μάλιστα ξεκίνησε πρόσφατα και εκτιμάται ότι όταν ολοκληρωθεί θα αναβαθμίσει δραστικά τις εισαγωγές αφγανικών ορυκτών και άλλων πολύτιμων πρώτων υλών στην Κίνα.
