Οι υπόγειες πόλεις της Καππαδοκίας, με πιο διάσημη τη Μαλακοπή (όπου μέχρι την ανταλλαγή πληθυσμών του 1923 κατέφευγαν πολλοί Ελληνες της Καππαδοκίας), αποτελούν σήμερα σημαντικά τουριστικά αξιοθέατα της γείτονος Τουρκίας. Είναι περίεργο, ενδιαφέρον (και τρομακτικό αν έχεις κλειστοφοβία) το να βλέπεις μια ολόκληρη πόλη, με σπίτια, δρόμους και μαγαζιά, σκαμμένη πολλά μέτρα κάτω από το έδαφος. Και να προσπαθείς να φανταστείς πώς ήταν η καθημερινή ζωή την εποχή που κατοικούνταν και που οι υπόγειοι δρόμοι της ήταν γεμάτοι κόσμο. Το ίδιο περίεργο βεβαίως είναι να ζεις σε μια πόλη ή σε ένα χωριό που είναι χτισμένα μέσα στον βράχο, που το σχέδιό τους βασίζεται σε πανάρχαια ινδικά αρχιτεκτονικά (και φιλοσοφικά) συστήματα τα οποία υπόσχονται την ευζωία, που τα σπίτια παραπέμπουν σε Στρουμφόσπιτα, που πλέουν πάνω σε καλάμια και μπορεί ανά πάσα στιγμή να αλλάξουν θέση, που όλοι οι κάτοικοι κατοικούν στο ίδιο κτίριο… Αυτή τη φορά δεν αναφερόμαστε σε πόλεις που, όπως και η Μαλακοπή, σήμερα είναι ακατοίκητες και μουσειακές, αλλά σε οικισμούς γεμάτους ζωή. Μια καθημερινή ζωή σίγουρα πολύ διαφορετική από τη δική μας.
Σετενίλ ντε λας Μποντέγκας – Μέσα στον βράχο
Χτισμένη σε ένα φαράγγι, η μικρή πόλη του ισπανικού Νότου Σετενίλ ντε λας Μποντέγκας έγινε γνωστή για τα σπίτια που οι κάτοικοί της έφτιαξαν μέσα στις κοιλότητες και τις σπηλιές που δημιουργούν οι τεράστιοι βράχοι της περιοχής. Eτσι, πολλά από αυτά τα σπίτια βρίσκονται μέσα στους βράχους, ενώ μπροστά έχουν χτιστεί οι προσόψεις τους. Το αποτέλεσμα είναι πολύ εντυπωσιακό αλλά και πολύ τρομακτικό την ίδια στιγμή για τον επισκέπτη ο οποίος, ασυνήθιστος σε τέτοιου είδους αστικά τοπία, νιώθει πως ανά πάσα στιγμή ο βράχος θα αποκολληθεί και θα τον καταπλακώσει. Oπως και αν έχει, οι ντόπιοι δεν αντιμετωπίζουν τέτοιους φόβους και δηλώνουν ιδιαίτερα υπερήφανοι για την ξεχωριστή και ιδιαίτερη πόλη τους.
Γουίτιερ – H πολυκατοικία
Απέχει από το Ανκορατζ, την πρωτεύουσα της Αλάσκας, περί τα 100 χιλιόμετρα και μπορείς να φθάσεις εκεί είτε αεροπορικά, είτε μέσω του νέου αυτοκινητοδρόμου, είτε χρησιμοποιώντας τον σιδηρόδρομο ή διά θαλάσσης. Στον χαρακτηρισμένο και ως «η πιο παράξενη πόλη στον κόσμο» οικισμό οι πάνω από 200 (σήμερα) κάτοικοι ζουν όλοι στο ίδιο κτίριο, μέσα στο οποίο επίσης στεγάζονται οι δημόσιες υπηρεσίες, λειτουργούν σχολείο, εκκλησία, μικρό νοσοκομείο, αστυνομικό τμήμα, καταστήματα… Αυτός ήταν ο τρόπος που βρήκαν για να προφυλαχτούν από τις εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες που επικρατούν συχνά στην περιοχή, η οποία συν τοις άλλοις είναι και ιδιαίτερα σεισμογενής. Το Begich Tower, όπως λέγεται το (καταθλιπτικό, είναι η αλήθεια) 14ώροφο κτίριο όπου στεγάζεται το χωριό Γουίτιερ, χτίστηκε το 1957, αρχικά για να χρησιμοποιηθεί ως βάση από τον αμερικανικό στρατό. Περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, 150 διαμερίσματα δύο και τριών υπνοδωματίων.
Ματμάτα – Κάτω απ’ την έρημο
Πέντε ώρες με το αυτοκίνητο νοτίως της Τύνιδας, της πρωτεύουσας της Τυνησίας, μέσα στην άνυδρη και καυτή έρημο, βρίσκεται το σπίτι του Λουκ Σκαϊγουόκερ, του πρωταγωνιστή του «Πολέμου των Αστρων». Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο, ακόμα και σήμερα, εκατοντάδες φαν της επικής σειράς ταινιών επιστημονικής φαντασίας του Τζορτζ Λουκάς σπεύδουν στην περιοχή όπου γυρίστηκαν χαρακτηριστικές σκηνές από τις χολιγουντιανές παραγωγές, συμμετέχοντας σε ένα ιδιότυπο προσκύνημα αγάπης στους ήρωες που τους ψυχαγώγησαν. Ματμάτα λέγεται ο οικισμός που χρησιμοποιήθηκε ως σκηνικό. Πρόκειται για ένα βερβερικό χωριό χτισμένο κάτω από τη γη, ώστε οι κάτοικοί του να προφυλάσσονται από τη ζέστη. Κατά τη δεκαετία του ’70 χτίστηκαν και ορισμένα σπίτια στην επιφάνεια. Πολλοί όμως ήταν εκείνοι που συνέχισαν να κατοικούν στον υπόγειο κόσμο με τις στοές και με τους μεγάλους στρογγυλούς λάκκους που διαμορφώθηκαν σε αυλές, γύρω από τις οποίες σμιλεύτηκαν γειτονιές ολόκληρες. Πληροφοριακά, το σπίτι που στον «Πόλεμο των Αστρων» ανήκε στον Λουκ είναι το ξενοδοχείο Sidi Driss. Σχεδόν όλος ο οικισμός των περίπου 2.000 κατοίκων ζει πλέον από τον τουρισμό, έχοντας μετατρέψει τα σπίτια του σε μικρά μουσεία και επιτρέποντας στους επισκέπτες να παρακολουθούν την καθημερινή ζωή του έναντι αντιτίμου.
Αλμπερομπέλο – Στα τρουλόσπιτα της Ιταλίας
Ανακηρυγμένο από το 1996 Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO, το Αλμπερομπέλο, στην Απουλία της Νότιας Ιταλίας είναι μάλλον το πιο ιδιαίτερο χωριό της γειτονικής χώρας, χάρη στις κωνικές σκεπές των σπιτιών του. Τα ιδιόμορφα αυτά… στρουμφόσπιτα ονομάζονται trulli. Είναι τα περισσότερα επιμελώς ασπρισμένα, στρογγυλά ή τετράγωνα, και οι εντυπωσιακές στέγες τους είναι κατασκευασμένες από λεπτές πέτρινες πλάκες. Πάνω τους βλέπουμε ζωγραφισμένα παγανιστικά σύμβολα που οι παλαιότεροι κάτοικοι πίστευαν πως διώχνουν το κακό. Οι παράξενες αυτές κατοικίες ξεκίνησαν να χτίζονται τον 15ο αιώνα, και αν σήμερα αποτελούν αντικείμενα θαυμασμού, τότε θεωρούνταν πρόχειρα καταλύματα τα οποία κατασκεύασαν οι φτωχοί αγρότες για να αποφύγουν την υψηλή φορολογία που θα καλούνταν να πληρώσουν αν έφτιαχναν κανονικό σπίτι. Σε αρκετά εξακολουθούν να ζουν οι ιδιοκτήτες τους (τα έχουν μάλιστα εξαιρετικά φροντισμένα), ενώ τα περισσότερα έχουν μετατραπεί σε καταστήματα που πωλούν σουβενίρ στους τουρίστες.
Μαχαρίσι Βέντικ Σίτι – Η εναλλακτική πόλη
Ιδρύθηκε το 2001, είναι δηλαδή μια πολύ καινούργια πόλη. Αν τη δεις φωτογραφημένη από ψηλά, με τα ξύλινα σπίτια της φτιαγμένα σχεδόν ίδια το ένα με το άλλο και καλοστοιχισμένα σε τακτικές σειρές, μοιάζει με στρατώνα. Oμως, η Μαχαρίσι Βέντικ Σίτι της Αϊοβα φτιάχτηκε για να λειτουργήσει ως πρότυπος οικισμός όπου η βεδική φιλοσοφία και γνώση εφαρμόζονται στην καθημερινή ζωή. Αυτό σημαίνει πως για να ενδιαφερθείς να αποκτήσεις σπίτι εκεί, δεν μπορεί παρά να είσαι οπαδός ενός αρκετά εναλλακτικού τρόπου ζωής. Το όνομά της το πήρε από τον Μαχαρίσι Μαχές Γιόγκι (Ινδία 1918-Ολλανδία 2008), έναν από τους ανθρώπους που εισήγαγαν τον διαλογισμό στη Δύση και ο οποίος είχε γίνει γνωστός ως ο γιόγκι των Beatles. Στην πόλη, που κατασκευάστηκε σύμφωνα με ένα αρχαίο ινδικό πολεοδομικό σύστημα το οποίο αποσκοπεί στην ευημερία και την ευτυχία των κατοίκων, λειτουργούν ξενοδοχεία και spa. Οι επισκέπτες τους παρακολουθούν συνεδρίες διαλογισμού και αυτοβελτίωσης και κάνουν εναλλακτικές θεραπείες. Σε μία από τις εκπομπές της η Oπρα Γουίνφρεϊ είχε παρουσιάσει τη Μαχαρίσι Βέντικ Σίτι για να τη χαρακτηρίσει ως την πιο παράξενη πόλη της Αμερικής.
Ούρος – Τα πλωτά χωριά του Περού
Φτιαγμένα στο χέρι από καλάμια, τα πλωτά χωριά της λίμνης Τιτικάκα (που κατασκευάστηκαν για να προστατεύουν τους κατοίκους τους από τους στεριανούς εχθρούς τους) μπορεί σήμερα να έχουν μετατραπεί σε μια φολκλόρ τουριστική ατραξιόν, είναι όμως πανάρχαια, υπάρχουν ήδη από την εποχή των Iνκας. Για να τα ακινητοποιήσουν οι κάτοικοί τους τα δένουν με σχοινιά στη στεριά, αν όμως θέλουν, λύνουν αυτά τα σχοινιά και τα αφήνουν να ταξιδέψουν, αλλάζοντας θέση. Συνήθως, καθένα από τα ιδιόμορφα αυτά χωριά φιλοξενεί μια οικογένεια, με τον ένα συγγενή να κολλάει το μικρό σπίτι του δίπλα στο σπίτι του άλλου. Η συντήρησή τους είναι αρκετά προβληματική και δύσκολη, καθώς τα καλάμια σαπίζουν και χρειάζονται κάθε λίγο και λιγάκι αντικατάσταση. Και το όνομα αυτών Ούρος, από το όνομα της φυλής που πρώτη τα έφτιαξε. Σήμερα στη λίμνη Τιτικάκα υπάρχουν περισσότερα από 40 τέτοια χωριά-νησιά. Επιπλέοντα χωριά (εντελώς διαφορετικής όμως αισθητικής) υπάρχουν και στη λίμνη Τόνλε Σαπ (που σημαίνει Μεγάλη Λίμνη), στην Καμπότζη.
Κούμπερ Πίντι – Στις στοές των ανθρακωρύχων
Aλλη μια πόλη ανάμεσα σε εκείνες που διεκδικούν τον τίτλο «η πιο παράξενη του κόσμου», είναι η Κούμπερ Πίντι, χτισμένη στην έρημο της Νότιας Αυστραλίας. ΄Η μάλλον σκαμμένη στην έρημο, καθώς οι περισσότεροι κάτοικοί της ζουν σε υπόγεια σπίτια για να προφυλαχθούν από τη ζέστη, που μπορεί να ξεπεράσει τους 50 βαθμούς Κελσίου. Πρόκειται για δημιούργημα των ανθρακωρύχων οι οποίοι εργάζονταν στα ορυχεία της περιοχής και μετέτρεψαν σε σπίτια αρχικά τις παλαιές στοές που δεν χρησιμοποιούνταν πια, ενώ στη συνέχεια άνοιξαν και νέες σήραγγες, επεκτείνοντας με αυτόν τον τρόπο τον οικισμό τους. Μεταξύ άλλων, λειτουργεί υπόγεια εκκλησία αλλά και υπόγειο γήπεδο του γκολφ. To μουσείο, όπου ο επισκέπτης μαθαίνει την ιστορία της ευρύτερης περιοχής έχει φτιάξει ο Eλληνας Ιωάννης Αθανασιάδης, που μετανάστευσε από τη Θεσσαλονίκη στην Αυστραλία τη δεκαετία του ’70. Και όχι, δεν είναι ο μοναδικός Eλληνας που έκανε το Κούμπερ Πίντι τη δεύτερη πατρίδα του. Oπως είχε ο ίδιος πει σε παλαιότερη συνέντευξή του, στα μέσα της δεκαετίας του ’70 ζούσαν εκεί περί τους χίλιους συμπατριώτες μας! Στην πόλη έχουν πραγματοποιηθεί γυρίσματα για πολλές ταινίες, όπως για τις «Μαντ Μαξ: Απόδραση από το βασίλειο του κεραυνού» (1985) με τον Μελ Γκίμπσον και την Τίνα Τάρνερ και «Οι περιπέτειες της Πρισίλα, της Βασίλισσας της Ζούγκλας» (1994) με τον Τέρενς Σταμπ και τον Γκάι Πιρς και ο «Κόκκινος πλανήτης» (2000) με τον Βαλ Κίλμερ.
