Το 2013 σαν ΑΓΕΕΘΑ στη σύσκεψη των Αρχηγών ΓΕΕΘΑ , την MC/CS, πήρα το λόγο και διατύπωσα την άποψη μου ότι οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ αλλά και ολοι αυτοί οι Αφγανοι δήθεν σύμμαχοι, δήθεν φίλοι, δήθεν μισθοφόροι που υποτίθεται ότι οι δυνάμεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ εκπαιδεύουν, δεν μπορούν να δώσουν λύση. Δεν υπάρχουν στρατιωτικές λύσεις σε πολιτικά προβλήματα. Μόνο η reconciliation (η συμφιλίωση) είναι λύση για το Αφγανιστάν για την αποκατάσταση της ειρήνης και τη δική μας απεμπλοκή με δόξα και τιμή. Eπί μια ώρα ο SACEUR Νχος Σταυριδης με τον Διοικητή του Αφγανιστάν που ήταν εκεί, Στγο των Πεζοναυτών Τζων Αλλεν, προσπαθούσαν να με πείσουν ότι κάνω λάθος και ότι οι Ταλιμπάν, τρομοκράτες κλπ τελικά θα συντριβούν από τον νέο Αφγανικό στρατό.

Σε σύσκεψη με το ΝΑΤΟ το 2018, σαν Πρόεδρος της Στρατιωτικής Επιτροπής της ΕΕ ανέφερα σε πραγματικά φιλική ατμόσφαιρα και όχι επικριτικά, ότι νομοτελειακά οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και η Δύση γενικότερα θα χάσουν στο Αφγανιστάν γιατί οι Ταλιμπάν επέκτειναν την κυριαρχία τους σταθερά κατά 5% κατ έτος. Ο τότε Στρατηγικός Διοικητής Μετασχηματισμού Γάλλος Πτέραρχος Mercier αντεδρασε έντονα και απέρριψε την άποψη μου. Τελικά είχα δίκαιο σ όλα. Τα σημάδια ήταν εκεί. Δεν υπήρχε ουσιαστική κοινωνική και πολιτική πρόοδος. Η διαφθορά κυριαρχούσε παντού. Δεν ειμασταν αποδεκτοί. Ούτε εμείς ούτε ο τρόπος ζωής μας. Ήταν φανερό. Οι Αφγανοί ήθελαν να τους αφήσουμε ήσυχους.

Οι Πακιστανοί με τους οποίους έκανα συνομιλίες για το θέμα το 2017 με κρυφή υπερηφάνεια αντιπαράθεταν τυποποιημένα τα ονόματα όλων των διοικητών των δυνάμεων των Άγγλων, των Ρώσων και των Αμερικανών που νικήθηκαν στο Αφγανιστάν και αποχώρησαν.

Παραδεχόντουσαν ότι αυτοί ήταν πίσω από τους Ταλιμπάν, από το 1996 που πρωτοεμφανίστηκαν, λέγοντας ότι οι πλούσιοι δίνουν χρήματα ενώ οι φτωχοί σαν αυτούς δεν είχαν άλλο μέσο παρουσίας και επηρεασμού στο Αφγανιστάν από την ενίσχυση των ανταρτικών ομάδων που εμείς αποκαλούσαμε τρομοκρατικές. Από ευγένεια σε μένα δεν μιλούσαν για τον Μέγα Αλέξανδρο που έφτασε μέχρι την Κανταχαρ και μετά αν και δεν νικήθηκε, τελικά αποχώρησε, μη βρίσκοντας νόημα στο να παραμείνει εκεί.

Για όποιον είχε μελετήσει στο παρελθόν τον πόλεμο στο Βιετνάμ, τα σημάδια και οι ομοιότητες ήταν ξεκάθαρες και ήταν εκεί. Στρατιωτικές λύσεις σε πολιτικά προβλήματα με παράλληλη υποστήριξη ενός ανίκανου και διεφθαρμένου καθεστώτος. Στο παρελθόν σαν νέος αξιωματικός μελέτησα πολύ βαθιά το Βιετνάμ και δημοσίευσα άρθρα. Και είναι μια παρόμοια κατάσταση. Σχεδόν ίδια στις βασικές στρατιωτικές παραμέτρους. Οι ΗΠΑ αδυνατούν να καταλάβουν την κατάσταση στο έδαφος και οι εσωτερικές πιέσεις τους εξαναγκάζουν σε λήψη αποφάσεων που θιγούν τη δύναμη, την αξιοπιστία και το κύρος τους. Εδώ με πολύ λιγώτερες δυνάμεις βέβαια και πολύ λιγώτερα θύματα. Με μεγαλύτερη διεθνή συμμετοχή. Με την εμπλοκή του ΝΑΤΟ. Με την ίδια απορία όμως και το ίδιο αίσθημα ταπείνωσης για την ήττα μιας υπερδύναμης σαν τις ΗΠΑ και μιας super στρατιωτικής συμμαχίας σαν το ΝΑΤΟ από ενοχλημένους από την παρουσία ξένων και αποφασισμένους Αφγανούς χωρικούς οπλισμένους με Καλασνικοφ και λάφυρα. Λέγαμε πάντα στο ΝΑΤΟ (και καποιες φορές στην ΕΕ) ότι «η αποτυχία δεν συμπεριλαμβάνεται στις επιλογές μας» (failing is not an option). Τώρα τι θα λέμε;

Στρατηγός Μιχαήλ Δημητρίου Κωσταράκος, Επίτιμος Αρχηγός ΓΕΕΘΑ, π. Πρόεδρος της Στρατιωτικής Επιτροπής της ΕΕ