Πριν από μερικά χρόνια είχα Εισήγηση σε ιατρικό συνέδριο σχετική με το κατά πόσο οι γονείς έχουν το δικαίωμα να αρνούνται τον εμβολιασμό του παιδιού τους. Ο εμβολιασμός ως ιατρική πράξη της προληπτικής ιατρικής, χρειάζεται τη συναίνεση των γονέων, όταν ο εμβολιαζόμενος είναι ανήλικος. Συνήθως για την αντιμετώπιση του ακανθώδους αυτού προβλήματος χρησιμοποιούνται έμμεσοι μέθοδοι, όπως η μη εγγραφή στο σχολείο. Η πανδημία όμως έχει την ιδιαιτερότητα ότι αναφέρεται κυρίως σε ενηλίκους, οπότε το πρόβλημα προσλαμβάνει μια άλλη διάσταση. Ο ενήλικος αποφασίζει για τον εαυτό του. Ας μου επιτραπούν μερικές σκέψεις, διότι το πρόβλημα αυτό μας αφορά όλους :
1. Το πρώτο βήμα είναι η αποδοχή του προβλήματος. Ναι, υπάρχει διάσταση απόψεων, ακόμη και μεταξύ μελών της ίδιας οικογένειας. Εμβολιάζεται η σύζυγος και φοβάται να το αποκαλύψει στον σύζυγο. Δεν εμβολιάζονται όλα τα ενήλικα αδέλφια και οι γονείς ή ένας από αυτούς μπορεί να το αγνοεί. Όσοι εμβολιαστήκαμε περιφρονούμε τους ανεμβολίαστους και όσοι δεν εμβολιάζονται ασκούν αυστηρή κριτική στους εμβολιασμένους. Ο κοινωνικός ιστός κινδυνεύει.
2.Το δεύτερο βήμα είναι να παραδεχθούμε την αναποτελεσματικότητα της υποχρεωτικότητας, για την οποία άλλωστε μπορούν να εγερθούν και συνταγματικές επιφυλάξεις. Δεν επιλύεται το πρόβλημα με επιβολή υπερβολικών μέτρων, δυσανάλογων με τον επιδιωκόμενο σκοπό, όπως π.χ. η άδεια άνευ αποδοχών σε έναν οικογενειάρχη. Άλλο είναι το πρόστιμο και άλλο η στέρηση μισθού. Το ορθό είναι “συνιστώ και δεν επιβάλλω” . Εξάλλου ο εξαναγκασμός μπορεί να έχει εντελώς αντίθετα αποτελέσματα. Από την άλλη όμως μεριά, οι μη εμβολιασμένοι ας μην αρνούνται να εμβολιασθούν λόγω της υποχρεωτικότητας. Μπορούν να διαφωνούν με τον εξαναγκασμό όσο θέλουν, αλλά συγχρόνως να κατανοούν τις ωφέλειες του εμβολιασμού.
3.Εμβολιασμένοι και μη δεν αποτελούν δύο αντίπαλα στρατόπεδα. Είναι συμπολίτες που οφείλουν να συζητήσουν, να υποχωρήσουν και να δείξουν αμοιβαία κατανόηση. Οι μη εμβολιασμένοι ας μη θεωρούν τον εμβολιασμό ως το μοναδικό και πρώτιστο ζήτημα της ζωής τους και ας μη λησμονούν τους συνανθρώπους τους. Εκτός από την οικογένεια και το στενό του περιβάλλον, ο νοσηλευτής να σκεφθεί τους ασθενείς του, ο δάσκαλος τους μαθητές του, οι μαθητές τους συμμαθητές και τους δασκάλους τους, οι φοιτητές τους συμφοιτητές τους, ο ανακριτής τον ανακρινόμενο, ο δικηγόρος τους εντολείς του, ο κάθε εργαζόμενος τους συναδέλφους του. Εμβολιασμός για τους άλλους γίνεται ; Ναι, διότι αυτό δείχνει αλληλεγγύη.
Οι εμβολιασμένοι από την άλλη μεριά, ας αφουγκρασθούν την ευαισθησία των μη εμβολιασμένων. Η πεπερασμένη γνώση για οτιδήποτε νέο δικαιολογεί την πρόκληση ανησυχίας. Δεν χρειάζεται ούτε να υποβαθμίζονται ούτε να μεγαλοποιούνται οι παρενέργειες, διότι η αξία κάθε ανθρώπινης ζωής είναι μοναδική. Ας αξιοποιηθούν οι αντιρρήσεις, διότι πάντοτε η επιστήμη προάγεται με τη διαφωνία. Ας μη περιφρονηθούν οι ενδοιασμοί που προέρχονται από τη βιοηθική. Το ζήτημα των εμβρυϊκών κυττάρων για την προπαρασκευή ή τις δοκιμές ή τη διαδικασία παραγωγής εμβολίων είναι πολύ σημαντικό. Αν έχουν ληφθεί από εκτρωθέντα έμβρυα, υπάρχει πρόβλημα, είτε η άμβλωση έγινε για τον σκοπό αυτό (ακόμη μεγαλύτερο το πρόβλημα) είτε όχι. Και υπάρχει πρόβλημα για όλα τα εμβόλια, όχι μόνον για τα αντι-Covid. Αν όμως έχουν ληφθεί από τον πλακούντα ή τον ομφάλιο λώρο, οι αντιρρήσεις της βιοηθικής αποσύρονται.
Κατά τη μυθολογία, η Θέτις γέννησε τον ήρωα Αχιλλέα, τον οποίο προσπάθησε ανεπιτυχώς να κάνει αθάνατο. Κατά μια εκδοχή του μύθου άλειψε το σώμα του νηπίου με αμβροσία και το έβαλε επάνω στη φωτιά, για να καούν τα θνητά του μέρη. Ο τρομαγμένος πατέρας, νομίζοντας ότι θέλει να κάψει το παιδί, διέκοψε την προσπάθειά της και αυτή οργισμένη τον εγκατέλειψε. Σε μια μεταγενέστερη εκδοχή φέρεται να βυθίζει το παιδί στα νερά της Στυγός, κρατώντας το από τη φτέρνα. Όλα τα σημεία του σώματός του έγιναν άτρωτα, εκτός όμως από τη φτέρνα που έμεινε στεγνή (αχίλλειος πτέρνα). Ο Πηλέας, τρομαγμένος και νομίζοντας ότι η γυναίκα του ήθελε να πνίξει το γιο τους, την έστειλε πίσω στον πατέρα της, το Νηρέα, και ανέθεσε την ανατροφή του γιου τους στον Κένταυρο Χείρωνα. Και με τις δύο εκδοχές, η Θέτις κατά κάποιο τρόπο προσπαθεί να εμβολιάσει τον Αχιλλέα και να τον καταστήσει άτρωτο. Η διαφωνία του Πηλέα που νομίζει ότι ο Αχιλλέας θα πάθει κάτι κακό, εμποδίζει τη Θέτιδα να ολοκληρώσει αυτό τον εμβολιασμό και τελικώς αποβαίνει μοιραία για τον Αχιλλέα.
Η διαφωνία απαιτεί σεβασμό, αλλά και υπέρβαση, για να μη τραυματισθεί η ενότητα και συγχρόνως για να μη στερηθεί κανένας τη θωράκιση των εμβολίων. Καλή Παναγία!
Η κυρία Ρόη Δ. Παντελίδου είναι καθηγήτρια του Αστικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του Δ.Π.Θράκης, Πρόεδρος της Ένωσης Αστικολόγων
