Εχουν μείνει πίσω οι πετρωμένες μέρες της πανδημίας. Και οι μηχανικές ανακοινώσεις που επαναλαμβάνονται στα δελτία, όσο και αν υπενθυμίζουν την απειλή, αυτή χάνεται στην ορμή του καθημερινού. Εκεί που αυθεντικά μιλάει η εποχή για τον εαυτό της και οι άνθρωποι για τον δικό τους.
Συνηθίζεται – με χρησιμότητα ομολογώ – εκδοτικοί οίκοι να αφιερώνουν βιβλία για την καθημερινή ζωή σε περιόδους σημαντικές της ιστορίας. Ετσι μαθαίνουμε για την καθημερινή ζωή στην Αρχαία Ρώμη ή στις μέρες της Γαλλικής Επανάστασης. Αν κάποιος ήθελε να βοηθήσει για μια καταγραφή παρόμοια στις μέρες μας, της καθημερινής ζωής στη σύγχρονη Ελλάδα, θα έπρεπε να διαλέξει τον φετινό Αύγουστο. Στο τέλος θα καταλάβαινε την επιλογή, αφού ο Αύγουστος μας ακολουθεί παντού.
Το καλοκαίρι αραιώνει τον χρόνο. Ιδιαίτερα ο Αύγουστος μας το διδάσκει. Ηδη παντού μια υπερκινητικότητα παρατηρείται. Σαν να βρισκόμαστε σε νέα εποχή, σαν να άλλαξε ο χρόνος. Στους δρόμους ο Ελληνας των ημερών δεν γνωρίζει όριο. Ξεχύνεται με ταχύτητα και σπουδή να φτάσει. Θα ήθελε να είναι μόνος του, να μην υπάρχουν περιορισμοί, ο κίνδυνος του ελέγχου, η ελάχιστη απειλή της τιμωρίας. Αν η πανδημία τον φόβισε, τώρα γνωρίζει ότι το κράτος είναι φίλος του! Η απουσία του, η καλύτερη απόδειξη. Οι συχνοί εγκλεισμοί τον ενόχλησαν, τώρα του «παρέχεται» όλη η ελευθερία ακόμη και να σκοτωθεί ή να σκοτώσει στους δρόμους.
Πέρα από το όνομα του τόπου που κατευθύνεται, η παραλία, μια παραλία, είναι κατά κανόνα ο προορισμός. Ο συγχρωτισμός έχει ηττηθεί ως έννοια και το παράκτιο σημείο αποτελεί τη νίκη της φαντασίας για ένα ταξίδι σε άλλη εποχή. Την αγαπούν οι άνθρωποι την παραλία γιατί είναι το ασφαλές όριο. Από την ασφάλεια της παραλίας κοιτάζουν θαρραλέα τον ανελέητο ορίζοντα και μπορούν ακίνδυνα να φαντάζονται, μετά την τελική ήττα της πανδημίας, ένα «νέο καλοκαίρι». Εχει μια νίκη μέσα της, από τις καθημερινές και τις αιώνιες, αυτή η άπληστη αισιοδοξία που ζούσαμε και ζούμε στις ελληνικές ακτές, τις ώριμες αυτές μέρες του Αυγούστου.
Αυτή η αυθόρμητη αυτοσκηνοθεσία του φετινού Αυγούστου συμπληρώνεται με τις συζητήσεις κάτω από τον έναστρο ουρανό, που επαναφέρουν με τον τρόπο τους τα πράγματα στα γήινα, για το εμβόλιο, την ανάγκη προστασίας με το δώρο αυτό της επιστήμης, τους αντιεμβολιαστές να ενοχλούνται από το αυτονόητο που αρνούνται, με τη λογική να κερδίζει σιγά-σιγά τους περισσότερους και τη ζωή, είτε ως φαντασία του Αυγούστου είτε ως σχέδιο του Σεπτέμβρη, να κρατάει στη χούφτα της το φως του ελληνικού καλοκαιριού και «να ανάβει με αυτό μια λάμπα τις νύχτες».
*Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.
