Τρία πακέτα εννέα μέτρων συνολικού ύψους 2,1 δισ. ευρώ περιλαμβάνει το Σχέδιο Δράσης του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την Καταπολέμηση της Ενεργειακής Φτώχειας.
Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις αφορούν 1 εκατομμύριο νοικοκυριά που βρίσκονται στα όρια της ενεργειακής φτώχειας και θα ισχύσουν το διάστημα 2021-2030 και στόχος του υπουργείου είναι η μείωσή τους το 2025 στα 480.000 και το 2030 στα 240.000.
Ανάμεσα στα μέτρα που ξεχωρίζουν είναι σε έκτακτες συνθήκες, όπως παρατεταμένη ύφεση και ακραία καιρικά φαινόμενα, η καθιέρωση χαμηλότερου τιμολογίου ρεύματος, ενεργειακής κάρτας, διευκολύνσεις στην αποπληρωμή λογαριασμών και επιδοτήσεις 80% για ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών και εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις κατοικίες φτωχών ενεργειακά νοικοκυριών.
Το σχέδιο του υπουργείου έχει αναρτηθεί σε δημόσια διαβούλευση έως τις 20 Αυγούστου.
Αναλυτικά οι τρεις δέσμες των εννέα μέτρων είναι:
Δράσεις ενημέρωσης – εκπαίδευσης
- Ενημέρωση και εκπαίδευση των πληττόμενων νοικοκυριών στο πλαίσιο των Καθεστώτων Επιβολής Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης.
Οι εταιρείες προμήθειας ενέργειας, στο πλαίσιο ειδικού θεσμικού πλαισίου (Καθεστώτα Επιβολής Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης) θα αναλάβουν τη διενέργεια στοχευμένων δράσεων ενημέρωσης και εκπαίδευσης για την παροχή εξειδικευμένων τεχνικών συμβουλών με σκοπό την αποτελεσματική καταπολέμηση της ενεργειακής ένδειας, η οποία δύναται να επιτευχθεί μέσω της ορθολογικότερης διαχείρισης της ενέργειας. Από το μέτρο αυτό εκτιμάται ότι την περίοδο 2021-2030 θα ωφεληθούν 350.000 οικογένειες.
- Διενέργεια στοχευμένων δράσεων ενημέρωσης και εκπαίδευσης.
Οι φορείς που θα τρέξουν τις παραπάνω πρωτοβουλίες είναι το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, εκπαιδευτικοί οργανισμοί, ερευνητικά κέντρα, ενώσεις επαγγελματιών και φορείς και ενώσεις προστασίας και εκπροσώπησης καταναλωτών.
Οι συγκεκριμένες δράσεις θα καλύπτουν τόσο την παροχή εξειδικευμένων συμβουλών εξοικονόμησης ενέργειας όσο και την ενημέρωση αναφορικά με τα τιμολόγια ενέργειας που έχουν διαμορφωθεί και είναι σε ισχύ για το σύνολο των ενεργειακών προϊόντων. Η δημόσια δαπάνη ανέρχεται στα 10 εκατ. ευρώ και θα ωφεληθούν 100.000 νοικοκυριά.
Δράσεις για προστασία καταναλωτών
- Βελτίωση σχήματος Κοινωνικού Τιμολογίου.
Αφορά την παροχή προνομιακού τιμολογίου προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας με σκοπό την προστασία των πληττόμενων νοικοκυριών από ακραίες και έκτακτες συνθήκες ενεργειακής ένδειας. Η παροχή θα γίνει σε συγκεκριμένα έτη μέσα στην περίοδο 2021-2030 ανάλογα με τις διαμορφωθείσες ακραίες και έκτακτες συνθήκες.
Η προνομιακή τιμολόγηση θα αφορά την ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι την κάλυψη των ελάχιστων συνθηκών θερμικής άνεσης συμπεριλαμβανομένης της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας των λοιπών χρήσεων των πληττόμενων νοικοκυριών. Το κόστος της δράσης υπολογίζεται στα 40 εκατ. ευρώ και αφορά 100.000 νοικοκυριά.
- Διάθεση «ενεργειακής κάρτας» σε πληττόμενα νοικοκυριά.
Η παρεχόμενη «ενεργειακή κάρτα» θα δίνει τη δυνατότητα κατανάλωσης συγκεκριμένης ποσότητας ενεργειακών προϊόντων από τα πληττόμενα νοικοκυριά, ενώ δεν θα είναι εφικτή η αντικατάστασή τους με το ισοδύναμο ποσό αγοράς τους ή η ενδεχόμενη υποκατάστασή τους με άλλο ενεργειακό προϊόν. Η κάρτα θα ενεργοποιείται σε περιπτώσεις έκτακτων συνθηκών για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του φαινομένου της ενεργειακής ένδειας. Ενδεικτικά τέτοιες περίοδοι είναι με παρατεταμένη οικονομική ύφεση ή με ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες και έντονα καιρικά φαινόμενα, οι οποίες ενδεχομένως να διαφοροποιούνται ανά κλιματική ζώνη.
Το κόστος της δράσης είναι 40 εκατ. ευρώ και αφορά 100.000 νοικοκυριά.
- Δέσμη κανονιστικών μέτρων για την προστασία των πληττόμενων νοικοκυριών.
Μεταξύ άλλων προβλέπονται πάλι σε έκτακτες συνθήκες διευκολύνσεις στην αποπληρωμή λογαριασμών ρεύματος και η καθιέρωση ενός κατώτατου ορίου ελάχιστης ενεργειακής κατανάλωσης κάτω από το οποίο δεν θα διακόπτεται η παροχή ηλεκτροδότησης. Ο προϋπολογισμός της δράσης ανέρχεται σε 30 εκατ. ευρώ και αφορά 150.000 νοικοκυριά.
Δράσεις ενεργειακής απόδοσης
- Παροχή κινήτρων σε υφιστάμενους μηχανισμούς για δράσεις σε πληττόμενα νοικοκυριά – Περιοχές Δίκαιης Μετάβασης.
Πρόκειται για παρόμοιες παρεμβάσεις με αυτές του 6ου μέτρου και αφορούν τις λιγνιτικές περιοχές. Το ποσοστό επιδότησης θα ανέρχεται στο 90%. Το συνολικό κόστος ανέρχεται στα 210 εκατ. ευρώ και αφορά 10.000 νοικοκυριά.
- Παροχή κινήτρων σε υφιστάμενους μηχανισμούς για δράσεις σε πληττόμενα νοικοκυριά – Καθεστώτα Επιβολής.
Στις ενεργειακές εταιρείες θα δοθούν κίνητρα ώστε να αναλάβουν το κόστος εγκατάστασης αποδοτικών λαμπτήρων και έξυπνων μετρητών.
Ο προϋπολογισμός της δράσης ανέρχεται σε 70 εκατ. ευρώ και αφορά 100.000 νοικοκυριά.
- Αξιοποίηση του θεσμού ενεργειακών κοινοτήτων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας.
Θα σχεδιαστούν στοχευμένες δράσεις, συμπεριλαμβανομένων οικονομικών κινήτρων, ώστε η παραγόμενη ενέργεια (ηλεκτρική, θερμική και ψυκτική) από ΑΠΕ να χρησιμοποιείται τόσο από κοινότητες πολιτών όσο και από κοινότητες ανανεώσιμης ενέργειας για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών νοικοκυριών, τα οποία πλήττονται από το φαινόμενο της ενεργειακής ένδειας.
Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων κατοικίας των πληττόμενων νοικοκυριών και προώθηση εγκατάστασης σταθμών ΑΠΕ για κάλυψη των ενεργειακών αναγκών τους.
Προβλέπεται η εγκατάσταση συστημάτων και τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας και συστημάτων ΑΠΕ σε κτίρια πληττόμενων νοικοκυριών από την ενεργειακή ένδεια.
Η επιδότηση των πληττόμενων νοικοκυριών δύναται να ισούται με έως το 80% του συνολικού κόστους επένδυσης των επιλέξιμων παρεμβάσεων για τα πληττόμενα νοικοκυριά, ώστε να αντιμετωπιστεί η δυσκολία ανεύρεσης ιδίων κεφαλαίων για συμμετοχή στο συγκεκριμένο μέτρο πολιτικής.
Πιο συγκεκριμένα θα επιδοτούνται:
- Η ριζική ανακαίνιση κτιρίων κατοικίας των πληττόμενων νοικοκυριών.
- Η εγκατάσταση αποδοτικών συστημάτων θέρμανσης και ψύξης.
- Η εγκατάσταση συστημάτων ΑΠΕ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία θα ιδιοκαταναλώνεται με ταυτοχρονισμό. Η περίσσεια ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία παράγεται και δεν ιδιοκαταναλώνεται, δύναται να πωληθεί από Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης δίνοντας ένα επιπρόσθετο όφελος στα πληττόμενα νοικοκυριά.
Ο προϋπολογισμός της δράσης ανέρχεται στα 1,8 δισ. ευρώ και θα ωφεληθούν 120.000 νοικοκυριά.
