Μετά από επτά μέρες που η Ελλάδα συνεχίζει να καίγεται η κυβέρνηση φαίνεται πως βρίσκεται αντιμέτωπη με την πιο σοβαρή πολιτική κρίση της διετίας. Καλείται, τώρα, αφού προηγουμένως σβήσει όλες τις εστίες φωτιάς να αντιμετωπίσει την επόμενη ημέρα της βιβλικής καταστροφής. Η πρώτη κυβερνητική σύσκεψη έγινε, χωρίς να καταλογισθούν οι όποιες ευθύνες ή να αναζητηθούν τα αίτια της καταστροφής. Έγινε ευρεία συζήτηση για την ανακούφιση των πληγέντων. Αυτό είναι και το ποιο σημαντικό στοίχημα της κυβέρνησης. Ήδη, όπως ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός εγκρίθηκε συμπληρωματικός προϋπολογισμός 500 εκατομμυρίων ευρώ ειδικά για τις περιοχές που έχουν πληγεί. Ακολουθεί συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου και εξειδίκευση των μέτρων. Θα ακολουθήσει συνέντευξη τύπου. Η οργή ωστόσο των πολιτών, ειδικά στην Εύβοια, είναι έκδηλη και δεν είναι απότοκος καμιάς αντιπολιτευτικής γραμμής, ούτε σχέδιο αποσταθεροποίησης της κυβέρνησης. Και εξηγούμαι
***
Οι ευθύνες και οι αστοχίες
Είναι εύλογη οργή κατοίκων που είδαν να καταστρέφονται περιουσίες μιας ζωής, που δεν είδαν τα εναέρια μέσα όταν τα ζήτησαν και όταν υπήρξε ανάγκη, που αναγκάσθηκαν πολλές φορές μόνοι τους να σβήσουν τη φωτιά. Αλλά περισσότερο ίσως είναι οργισμένοι οι κάτοικοι της Εύβοιας (και της Ηλείας) για το ιδιαίτερα το εκπληκτικό φυσικό περιβάλλον που έχει μετατραπεί σε κρανίου τόπο. Και είναι οργή γιατί καταλογίζονται ευθύνες, και στον κρατικό μηχανισμό (και όχι μόνον στην κλιματική κρίση και στον καύσωνα των τελευταίων ημερών) για το γεγονός ότι επί 7 ημέρες η Ελλάδα συνεχίζει να καίγεται. Παρά το ότι από την πλευρά της κυβέρνησης γίνονται προσπάθειες να δικαιολογηθούν οι κινήσεις των προηγούμενων ημερών στο πεδίο της μάχης, (όπως ότι μέσα σε λίγες ημέρες ξέσπασαν 586 φωτιές σε όλες τις γωνιές της χώρας), είναι φανερό ότι υπήρξαν επιχειρησιακές ανεπάρκειες και λανθασμένες αποφάσεις κι εκτιμήσεις που είχαν ως αποτέλεσμα, ίσως τη μεγαλύτερη καταστροφή από πυρκαγιά στα ελληνικά χρονικά.
***
Ο Πρωθυπουργός ζήτησε συγγνώμη για τις αδυναμίες. Συνεπώς αναγνωρίζει αδυναμίες. Στο τηλεοπτικό μήνυμά του είπε ότι οι τυχόν αστοχίες θα εντοπισθούν και οι ευθύνες θα αποδοθούν όποτε πρέπει και σε όποιον πρέπει. Αλλά το πρώτο ζητούμενο είναι να βρεθούν λύσεις.
***
Πού εστιάζεται η κριτική
Κριτική, για παράδειγμα δέχεται η κυβέρνηση για την επιλογή της να κρατηθούν δυνάμεις στην Αττική και να δοθεί σε αυτήν προτεραιότητα. Όπως μου έλεγε πρωτοκλασάτο κυβερνητικό στέλεχος (που πρώτη φορά ομιλεί μετά την καταστροφή) εκείνες τις στιγμές που είχαν ξεσπάσει 7 μεγάλες πυρκαγιές (από τις 118 που υπήρχαν εκείνη την ημέρα σε όλη την χώρα), έπρεπε να σταθμιστεί ο κίνδυνος του αριθμού των ζωών που έπρεπε να σωθούν, να μην υπάρξει καταστροφή ολόκληρων συνοικιών και προαστείων στην Αττική με χιλιάδες κατοίκους μέσα σε αυτά και να μην υπάρξει ούτε μια απώλεια ζωής. Το συγκεκριμένο στέλεχος δικαιολογεί τις εκκενώσεις που έσωσαν ζωές. Ωστόσο οι κριτικές συνεχίζονται. Σας μεταφέρω μερικές που ξεχωρίζουν: Προβλήματα και χρόνιες παθογένειες που αναδείχτηκαν πλέον στο προσκήνιο. Αστοχίες κινήσεων. Αξιωματούχοι σε κρίσιμες δημόσιες υπηρεσίες βγαλμένοι από το παρελθόν. Δηλαδή ευθυνόφοβοι και ανεπαρκείς. Στελέχη του κυβερνητικού μηχανισμού υπερτιμημένα. «Επιτελικοί» και συντονιστές που φάνηκε να μην αντέχουν σε συνθήκες πραγματικής κρίσης. Όλα αυτά θα πρέπει να λάβει υπόψη του ο Πρωθυπουργός γιατί πέραν των αποζημιώσεων και της αποκατάστασης των ζημιών προέχει και η διόρθωση των λαθών ώστε να μην ξανασυμβούν σε αυτή την πολύπαθη χώρα.
***
Η προσωπική αναφορά του Πρωθυπουργού
Ο Πρωθυπουργός έκλεισε το τηλεοπτικό μήνυμά του ως εξής: «Επιτρέψτε μου να κλείσω με μια προσωπική αναφορά. Ως Πρωθυπουργός επί 25 μήνες διαχειρίστηκα πολλές κρίσεις: από την ασύμμετρη επίθεση στον Έβρο μέχρι την επέλαση του κορωνοϊού. Και από τις αλλεπάλληλες εθνικές προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, μέχρι το μεγάλο στοίχημα του εμβολιασμού. Όλες είχαν πολύπλευρες συνέπειες στην οικονομία και στην κοινωνία. Και όλες έμοιαζαν στην αρχή ανυπέρβλητες. Αλλά όλες τις ξεπεράσαμε με πείσμα και ενότητα. Αυτό θα γίνει και τώρα, με τολμηρές αποφάσεις που θα αλλάξουν πολλά». Και πρόσθεσε: Το καθήκον του σήμερα ανήκει στην κυβέρνηση η ευθύνη για το αύριο ανήκει σε όλους. Έτσι, είπε, η επόμενη ημέρα πρέπει να ανατείλει με συναίνεση.
***
Μια παραίτηση στρατηγού για τις φωτιές που ανακλήθηκε
To μεσημέρι της Δευτέρας 9 Αυγούστου 2021 και ενώ η φωτιά στην Εύβοια δεν είχε σβήσει ακόμα υπέβαλε την παραίτησή του ο διοικητής της Αεροπορίας Στρατού, υποστράτηγος Γιώργος Κουμεντάκης. Ένας στρατηγός με θητεία μόλις πέντε μήνες ως διοικητής στα ελικόπτερα του Στρατού Ξηράς, δεν παραιτείται ξαφνικά και μάλιστα σε περίοδο έκτακτης ανάγκης με τις φωτιές να έχουν κάψει σχεδόν τη μισή Ελλάδα. Ο υποστράτηγος είχε την ευθύνη και των Σινούκ, κάποια από τα οποία μεταφέρουν τον πυροσβεστικό κάδο για κατάσβεση των πυρκαγιών Είχε επίσης την ευθύνη για τον τρόπο που επιχείρησαν τα Σινούκ στις πτήσεις κατάσβεσης της φωτιάς. Το Συμβούλιο Μεταθέσεων όντως συνεδρίασε με τον υποστράτηγο να παίρνει μετάθεση σε άλλη υποδεέστερη θέση, πράγμα που εμμέσως παρέπεμπε σε καταλογισμό ευθυνών για τον τρόπο που επιχείρησαν τα μέσα πυρόσβεσης του Στρατού στις επιχειρήσεις κατάσβεσης των πυρκαγιών σε διάφορες περιοχές της χώρας. Ωστόσο οι αποφάσεις του Συμβουλίου Μεταθέσεων μπήκαν αιφνιδίως στον «πάγο», με σύμφωνη απόφαση της πολιτικής και της στρατιωτικής ηγεσίας λόγω του ότι, όπως ειπώθηκε, τέτοιες αποφάσεις δεν πρέπει να λαμβάνονται εν θερμώ. Είχε προηγηθεί δίωρη συνάντηση του υποστράτηγου με τον υπουργό Εθνικής Αμύνης Νίκο Παναγιωτόπουλο, παρουσία και της στρατιωτικής ηγεσίας, και συμφωνήθηκε ο υποστράτηγος να παραμείνει στη θέση του ως διοικητής της Αεροπορίας Στρατού και μάλιστα με τη διαβεβαίωση ότι η εφεξής πορεία του να μην κινδυνεύει με αποφάσεις που λαμβάνονται εν θερμώ. Η Αεροπορία Στρατού διαθέτει στις τάξεις της 25 ελικόπτερα Σινούκ , εκ των οποίων τις προηγούμενες ημέρες με βάση την ενημέρωση από το Πεντάγωνο πετούσαν μόνον 5. Ο ΣΥΡΙΖΑ βεβαίως δεν άφησε ασχολίαστη την παρ΄ολίγον παραίτηση του στρατηγού λέγοντας πως η κυβέρνηση έχει αρχίσει να αναζητεί «αποδιοπομπαίους τράγους για να φορτώσει την πρωτοφανή καταστροφή»
***
Και η πρώτη διαθεσιμότητα ταξιάρχου για το… μέσον
Στην κοινότητα Χώρας Γορτυνίας προκλήθηκε σάλος από την αποκάλυψη του προέδρου της κοινότητας Δημήτρη Δημητρακόπουλου ότι ταξίαρχος της Ελληνικής Αστυνομίας με τον οποίο επικοινώνησε για να ζητήσει τη συνδρομή πυροσβεστικού οχήματος τον ρώτησε ( άκουσον- άκουσον) αν υπάρχει πολιτικό μέσο. Ο ταξίαρχος της Αστυνομίας ρώτησε την Πυροσβεστική αν μπορεί να σταλεί ένα πυροσβεστικό για να σβήσει τα σπίτια που καίγονταν. Αρνήθηκαν να στείλουν και ο Ταξίαρχος με ρώτησε αν υπάρχει πολιτικό μέσο» δήλωσε ο πρόεδρος του χωριού. Η καταγγελία του προέδρου της Χώρας Γορτυνίας πήρε δημοσιότητα μέσα από τα social media, «αναγκάζοντας» το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας να κινηθεί άμεσα. Διατάχθηκε ΕΔΕ, ενώ μέχρι να ολοκληρωθούν οι απαραίτητες διαδικασίες ο ταξίαρχος τέθηκε σε διαθεσιμότητα. Στην ΕΔΕ θα αναζητηθεί εάν η περίπτωση του ταξιάρχου ήταν μεμονωμένο γεγονός ή ότι είχε δοθεί και σε άλλους τέτοια εντολή. Η αποκάλυψη της υπόθεσης προκάλεσε εκτός από την παρέμβαση του αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας και την παρέμβαση της Εισαγγελίας.
***
Ο Πούτιν στέλνει στην Ελλάδα δύο θηριώδη Ilyushin Il-76 και δύο ελικόπτερα Mil Mi-8
Την αρχή την έκανε ο Νίκος Χαρδαλιάς που πήγε την άνοιξη στη Μόσχα και εξασφάλισε την ενοικίαση του ρωσικού «θηρίου», ενός Beriev ΒΕ- 200 που μπορεί με μια «ριξιά» να εκτοξεύσει μια ολόκληρη λίμνη. Το ρωσικό αυτό αεροπλάνο πήρε μέρος στη μάχη κατά της φωτιάς και στην Αττική, και στην Εύβοια και στην Ηλεία και στη Μάνη. Το θέλαμε και πέρυσι, αλλά μας πρόλαβαν οι Τούρκοι. Τη Δευτέρα υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία του Νίκου Δένδια με τον Ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρώφ ζητώντας του να εξεταστεί η δυνατότητα να αποσταλεί ακόμα ένα Beriev -200. Και τα αιτήματα προς τη Μόσχα δεν σταμάτησαν εκεί, αλλά συνεχίστηκαν. Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτ. Βαρβιτσιώτης, επικοινώνησε με τον Ρώσο υπουργό Μεταφορών κ. Σαβέλιεφ για επιπλέον ρωσική συνδρομή στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Επίσης ο Πρωθυπουργός επικοινώνησε με τον Ρώσο ομόλογό του Mikhail Mishustin, ζητώντας και αυτός να διατεθεί ένα Beriev. Υπενθυμίζω ότι ο Ρώσος Πρωθυπουργός είχε βρεθεί την 25η Μαρτίου στην Αθήνα στις εκδηλώσεις για τα 200 χρόνια από την ελληνική επανάσταση και είχε επισκεφθεί τότε και το Άγιο Όρος. Με ανάρτηση στα κοινωνικά δίκτυα η Πρεσβεία της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Αθήνα, κάνει γνωστό πως με απόφαση του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, το αίτημα της Ελλάδας για έκτακτη αποστολή επιπλέον εναέριων μέσων πυρόσβεσης από τη Ρωσία, έγινε δεκτό και μάλιστα ενισχυμένο αφού με εντολή Πούτιν έρχονται στην Ελλάδα δύο θηριώδη αεροσκάφη Ilyushin Il-76 και δύο ελικόπτερα Mil Mi-8. Το ένα από τα δύο θηριώδη αεροσκάφη θα είναι μόνιμα σταθμευμένα στην Αθήνα και το άλλο στη Θεσσαλονίκη. Το κάθε ένα από τα Ilyushin Il-76 μπορεί να μεταφέρει 20 τόνους νερό ή επιβραδυντικό υγρό. Δεν φορτώνει όπως το Beriev από τη θάλασσα, αλλά φορτώνει το νερό από το αεροδρόμιο.
***
Η ανάκληση αδειών και η σιγή ασυρμάτου
Με το ξέσπασμα της φωτιάς στην Βαρυμπόμπη, όταν συγκεντρώθηκαν οι υπουργοί και τα στελέχη της Πολιτικής Γραμματείας στο Συντονιστικό της Πυροσβεστικής στο Χαλάνδρι, δόθηκαν δύο εντολές. Η πρώτη που έφερε την υπογραφή του υπουργού Επικρατείας Γιώργου Γεραπετρίτη και έλεγε ότι τα μέλη της κυβέρνησης που πήγαν σε διακοπές, οφείλουν να επιστρέψουν από τις διακοπές τους. Ωσάν να χρειαζόταν εντολή και μάλιστα έγγραφη για να ανακληθούν οι άδειες των υπουργών τη στιγμή που καιγόταν η μισή Ελλάδα. Στην ίδια εντολή κλήθηκαν οι υπουργοί να παραμείνουν στην Αθήνα και στα πόστα τους τουλάχιστον έως την προσεχή Πέμπτη «μέχρι νεωτέρας». Τι χρειαζόταν πάλι τούτο; Δηλαδή θα έφευγε κανείς πριν σβήσουν οι φωτιές ή ακόμα και να είχαν σβήσει δεν είχαν δουλειά να κάνουν με την αποκατάσταση των ζημιών και με τις αποζημιώσεις;
***
Η δεύτερη εντολή που δόθηκε και τηρήθηκε με θρησκευτική ευλάβεια έως την τελευταία στιγμή και παρά την έντονη κριτική που δέχθηκε, ήταν να υπάρξει σιγή ασυρμάτου στην κυβέρνηση και την ενημέρωση να την αναλάβει αποκλειστικά ο Νίκος Χαρδαλιάς . Ο λόγος; Κατά την κυβέρνηση να υπάρξει μία ενιαία ενημέρωση για καθαρά επιχειρησιακούς στόχους από τα πύρινα μέτωπα, ώστε να αποφευχθούν οι πολυφωνίες ή επικοινωνιακά παιχνίδια. Επιπλέον, εκείνο που έμαθα είναι ότι:
Ο πρωθυπουργός, όπως λένε οι συνεργάτες του στο Μαξίμου, έχει αποφασίσει να μην επιτρέψει σε κανέναν να τον κατηγορήσει ότι χειρίζεται επικοινωνιακά την υπόθεση των πυρκαγιών – όπως επίσης και να δείξει ότι δεν έχει σχέση με την διαχείριση της τραγωδίας στο Μάτι. Έτσι ακολούθησαν οι μονόλογοι του κ. Χαρδαλιά (χωρίς μάλιστα να υπάρχουν στις ενημερώσεις δημοσιογράφοι για να υποβάλουν ερωτήσεις) και η επιβολή «σιωπητηρίου» στην κυβερνητική εκπρόσωπο Αριστοτελία Πελώνη η οποία μόλις είχε επιστρέψει από μία εβδομάδα διακοπές στην Πάτμο, καθώς και «σιωπητήριο» στα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου. Οι περισσότεροι υπουργοί (ακόμα και αυτοί που η αρμοδιότητά τους εμπλεκόταν στις φωτιές) έλεγαν ότι δεν γνωρίζουν τι ακριβώς συμβαίνει και ότι ενημερώνονταν όπως όλοι οι υπόλοιποι πολίτες από τα κανάλια που είχαν απευθείας κάλυψη των γεγονότων: «Δεν ξέραμε τι γινόταν εκείνες τις ημέρες και όταν δεν είμαστε στο Συντονιστικό ανοίγαμε την τηλεόραση για να μάθουμε τι κάηκε, τι σώθηκε, ποια περιοχή εκκενώθηκε», μου είπε με αφοπλιστική ειλικρίνεια ένας υπουργός, ο οποίος και αυτός αναγκάσθηκε να επιστρέψει από τις διακοπές του προτού βγάλει το φιρμάνι ο κ. Γεραπετρίτης.
***
Η Βουλή υιοθετεί τα παιδιά του νεκρού εθελοντή πυροσβέστη
Πάμε τώρα στη Βουλή η οποία ναι μεν παραμένει κλειστή όσον αφορά το νομοθετικό της έργο, αλλά, όπως με βεβαιώνει ο Πρόεδρος του Κοινοβουλίου Κώστας Τασούλας μπορεί ανά πάσα στιγμή να ανοίξει εάν τεθεί λόγω της πυρκαγιάς ζήτημα νομοθετικής εργασίας. Οπως και νάχει το πράγμα η Βουλή μαθαίνω ότι πρόκειται να υιοθετήσει τα παιδιά του εθελοντή πυροσβέστη που έχασε τη ζωή της στο καθήκον. Επιστολή προς το Πρόεδρο της Βουλής για να υιοθετηθούν από το Κοινοβούλιο τα παιδιά του νεκρού πυροσβέστη Βασίλη Φιλώρα είχε στείλει Όλγα Γεροβασίλη. Οπως μου είπε ο κ. Τασούλας η Βουλή θα συνδράμει αποφασιστικά τόσο για την ανακούφιση των πληγέντων όσο και για την αποκατάσταση των ζημιών, μόλις όμως έχει μια ολοκληρωμένη εικόνα της καταστροφής. Πολύ πιθανόν να υιοθετήσει ένα ολόκληρο χωριό από αυτά που καταστράφηκαν.
