Βρίσκεσαι καθισμένος μπροστά στην τηλεόραση. Παρακολουθείς με δέος απόλυτο τις πυρκαγιές να καλπάζουν. Προσπαθείς να συλλάβεις την αγωνία των ανθρώπων που ζουν στις φλεγόμενες περιοχές και βλέπουν τα σπίτια και το βιος τους να χάνονται. Επιδιώκεις να αντιληφθείς τη θυσία που κάνουν οι πυροσβέστες και οι εθελοντές, αλλά επίσης οι αστυνομικοί και οι απλοί κάτοικοι για να σβήσουν ό,τι μπορούν, να βοηθήσουν στην εκκένωση όσων μένουν σε αυτές τις περιοχές. Είναι πολύ δύσκολο, σχεδόν αδύνατο, βαθιά επώδυνο να βλέπεις το «θέαμα» αυτό, να σκέφτεσαι πώς νιώθουν όσοι βρίσκονται κοντά στον πυρήνα αυτής της καταστροφής. Τούτη η δυστοπία μοιάζει ασύλληπτη.
Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που στεκόμαστε αντιμέτωποι ως χώρα και ως κοινωνία με αυτά τα φαινόμενα. Η τραγωδία στο Μάτι είναι ακόμη νωπή, πολύ νωπή. Και δεν θα είναι και η τελευταία, διότι οι κλιματικές συνθήκες σε όλον τον κόσμο χειροτερεύουν τόσο ραγδαία, που μόνο σαλτιμπάγκοι της πολιτικής εντός και εκτός της Ελλάδας δεν αντιλαμβάνονται τι θα ακολουθήσει αν δεν ληφθούν μέτρα. Βρισκόμαστε σε σημείο-καμπή πλέον. Εκπτώσεις δεν μπορούν πια να γίνουν από κανέναν και για τίποτα. Δεν υπάρχει χώρος για στάση πολιτικάντικη, για «κρυφές ελπίδες» να την πληρώσει ο αντίπαλος.
Οφείλουμε να ανασκουμπωθούμε ομαδικά. Στο Μάτι αντιληφθήκαμε όλοι τι μπορεί να συμβεί όταν επικρατήσουν η πολιτική αφέλεια και η επικοινωνιακή διαχείριση και απόκρυψη της αλήθειας – ακόμη και όταν αυτή αφορά νεκρούς συμπολίτες μας. Σήμερα, αντιλαμβανόμαστε ότι η Ελλάδα παραμένει σχεδόν πλήρως απροετοίμαστη για να αντιμετωπίσει φυσικές καταστροφές τέτοιας έκτασης. Η κλιματική αλλαγή είναι παράγοντας μείζονος σημασίας, αλλά θα ήταν λάθος να αποδοθούν σε αυτή όλα τα προβλήματα.
Ισως τούτη δεν είναι η ιδανική στιγμή για εμάς τους δημοσιογράφους να δίνουμε συμβουλές. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι απλά να αναδείξουμε ορισμένες πτυχές του προβλήματος. Συνιστά υψίστη ανάγκη να καταλάβουμε όλοι ότι δεν αρκεί να κατηγορούμε το κράτος και τις δημόσιες αρχές για τα πάντα. Η παραβίαση των ορίων δασικών και οικοδομήσιμων εκτάσεων δεν μπορεί πλέον να γίνεται ανεκτή και όπου εντοπίζεται θα πρέπει να τιμωρείται παραδειγματικά. Η έλλειψη συστημάτων προειδοποίησης πρέπει επίσης να καλυφθεί, το ίδιο και η έλλειψη των απαραίτητων μέσων (αεροσκαφών, ελικοπτέρων, αισθητήρων και drones). Η Τοπική Αυτοδιοίκηση οφείλει να εξοπλιστεί θεσμικά και υλικά για να αναλάβει τις ευθύνες της. Και βέβαια θέλουμε πλήρη αναδόμηση του συστήματος διαχείρισης κρίσεων, καθώς επίσης τη διαμόρφωση ενός δόγματος εσωτερικής ασφαλείας που να αφορά και περιβαλλοντικές και φυσικές καταστροφές.
Εχουμε μπροστά μας πολύ δρόμο. Και τίποτα δεν θα είναι εύκολο, διότι οι επιλογές δεν θα είναι γραμμικές. Κρίσεις ανακύπτουν ανά πάσα στιγμή και το να πιστεύει κάποιος ότι είναι εφικτό να εστιάσει μια κυβέρνηση αποκλειστικά σε ένα μέτωπο συνιστά αυταπάτη. Καλωσήρθαμε όλοι μαζί σε έναν δύσκολο, νέο, δυστοπικό κόσμο…
