Κρύβεται ανάμεσα στους κυρίαρχους ορεινούς όγκους της Αρκαδίας, ανάμεσα σε Πάρνωνα, Ταϋγετο και Μαίναλο.
Αν βρίσκεσαι στους βορειοδυτικούς αρκαδικούς πρόποδες του Ταϋγέτου και στο τόξο που σχηματίζουν οι δύο Ιερές Μονές της Παναγίας – του Μπούρα και του Αμπελακίου – και αγναντεύεις κατά το όρος της Τσεμπερού, επίσης δεν το διακρίνεις. Κρύβεται πίσω του.
Απλώνεται κατάφυτο, πολυποίκιλο, δροσερό αλλά δεν φαίνεται από μακριά. Πρέπει να το προσεγγίσεις, να το περπατήσεις, να το ανέβεις, να το κατέβεις, να ακούσεις τα μικρά αμφίβια που μπαινοβγαίνουν στα ρέματά του, να τσαλαβουτήξεις στις βάθρες του. Να αφήσεις για λίγο την ορθότητά σου για να ακολουθήσεις τα στραβά βήματα των καβουριών του, να αφεθείς στο ρυθμό του χορού που στήνουν οι λιβελούλες πάνω από τα νερά του. Πάνω και πέρα από όλα πρέπει να το… αφουγκραστείς.
Το δάσος της Σκυρίτιδας, έναν τόπος απαράμιλλης ομορφιάς, καλά κρυμμένης, που αποκαλύπτεται μόνο σε όποιον θέλει πραγματικά να το γνωρίσει. Κυρίαρχο χαρακτηριστικό του, σαν το βλέπεις από ψηλά και αρχίζεις να το κατηφορίζεις, το πράσινο βελούδο που υφαίνουν οι αποχρώσεις της αιωνόβιας καστανιάς, της αγριοκερασιάς, της δρυός, της καρυδιάς, της κουμαριάς, του πλάτανου – πληθυσμοί τους υπήρχαν πάντα στην περιοχή – αλλά και οι μεγάλες συστάδες μαυροπεύκης που προστέθηκαν στην βιοποικιλότητά του μόλις τα τελευταία σαράντα χρόνια.
Η πρώτη αναδάσωση της περιοχής έγινε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα και ενώ είχε προηγηθεί η καταστροφή του δρυμού κατά τα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης. Μετά την καταστροφή του, τα γονιμότερα τμήματά του αρχικά καλλιεργήθηκαν με αμπέλια και αργότερα με σιτηρά, σε έκταση που απλώνονταν σε 13.000 στρέμματα. Η υπόλοιπη έκτασή του ήταν πετρώδης, άγονη και σκεπάζονταν κυρίως από την άγρια βλάστηση που συνθέτουν τα ρείκια, οι αφάνες και οι κουμαριές.
Το 1910 πρώτοι οι κάτοικοι των χωριών που βρίσκονται στα πέριξ του, της Βλαχοκερασιάς και της Κερασιάς, άρχισαν σιγά – σιγά να αναδασώνουν κάποια κομμάτια του δάσους τους. Η προσπάθεια ξεκίνησε από τους μαθητές και στο «χορό» της αναδάσωσης προστέθηκαν με μεγάλη ζέση και προσέφεραν σημαντική εθελοντική εργασία και οι ενήλικοι κάτοικοι των δύο χωριών. Η προσπάθεια διήρκησε πολλά χρόνια και το όνειρο της αναδάσωσης κορυφώθηκε το 1976 με τη συμμετοχή του καταγόμενου από την περιοχή, δασολόγου Αναστάσιου Στεφάνου, ο οποίος και έφερε στο δάσος την ποικιλία της μαυροπεύκης.
Από το μοναδικό δάσος της Σκυρίτιδας ξεκινά μέρος των νερών του ποταμού Ευρώτα που αφού ενωθεί και με άλλους υδάτινους δρόμους και πηγές, μετά από 82 χιλιόμετρα, εκβάλλει στον Λακωνικό κόλπο.
Για να δεις και να γνωρίσεις το δάσος της Σκυρίτιδας, η βασική προϋπόθεση είναι να θες να το περπατήσεις, καθώς με κανέναν άλλον τρόπο δε μπορείς να το προσεγγίσεις. Τη δυνατότητα αυτή σου προσφέρει ένα εξαιρετικό μονοπάτι το οποίο έχει διανοιχθεί τα τελευταία χρόνια. Η εξαιρετική χάραξή του σου δίνει τη δυνατότητα να βρεθείς στην καρδιά του πανέμορφου δάσους της Σκυρίτιδας και να ακολουθήσεις μια ενδιαφέρουσα κυκλική διαδρομή, γεμάτη εναλλαγές που ικανοποιεί ακόμη και τους πιο απαιτητικούς φυσιολάτρες και έμπειρους περιπατητές. Η κυκλική αυτή διαδρομή ξεκινά και καταλήγει στο χωριό της Βλαχοκερασιάς, έχεις μήκος 14 χιλιομέτρων και τη διανύεις περίπου σε 6 ώρες.
Αρχίζει ήπια, ανάμεσα στους επιβλητικούς, ψηλούς κορμούς μαυροπεύκης και συνεχίζει σε μια κατηφορική πορεία – σε πολλά σημεία της είναι απότομη και διευκολύνεται από σχοινιά και συρματόσχοινα – η οποία σε οδηγεί στις πηγές και τα ρέματα του δάσους.
Προχωράς ακόμα βαθύτερα στο δάσος, έχοντας στα αριστερά σου τα τρεχούμενα νερά που στη συνέχεια συγκεντρώνονται σε φράγμα. Σίγουρα παλαιότερα άρδευε τις καλλιέργειες της περιοχής. Το μονοπάτι συνεχίζει φιλικό και δροσερό καθώς ακόμα και αν η μέρα που το περπατάς είναι ζεστή, η ζέστη της δεν φτάνει έως εδώ. Το 80% της διαδρομής είναι υπό σκιά.
Συνεχίζεις να πεζοπορείς δίπλα στο νερό όταν δίπλα σου ορθώνονται περήφανα τα χαλάσματα ενός παλιού νερόμυλου που στο διάβα των χρόνων αφέθηκε από την κυριαρχία του ανθρώπου, στη κυριαρχία της φύσης. Πριν από αρκετές δεκαετίες κινούνταν με τα τρεχούμενα νερά που τροφοδοτούν τον Ευρώτα και εξυπηρετούσε τις ανάγκες των γηγενών που ακόμη τότε, δραστηριοποιούνταν στην περιοχή.
Αφήνεις πίσω σου το νερόμυλο και συνεχίζεις στο μονοπάτι. Λίγο πιο κάτω βγαίνεις σε ένα μικρό, άσκεπο από βλάστηση σημείο, πεδινό και χέρσο. Εδώ πριν από χρόνια κάτοικοι των γύρω χωριών καλλιεργούσαν και άρδευαν τις καλλιέργειές τους από το ποτάμι.
Σε πολύ λίγο, ακολουθώντας και μόνο το καλά σηματοδοτημένο μονοπάτι θα βρεθείς και πάλι κάτω από την πυκνή βλάστηση και δίπλα στο τρεχούμενο νερό που σχηματίζει ωραίες και φαρδιές βάθρες. Στις όχθες τους μπορείς τώρα να ξαποστάσεις και να κάνεις μια ανάπαυλα πριν πάρεις τον συναρπαστικό ανήφορο.
Αρχικά φαντάζει δύσκολος αλλά δεν είναι και τόσο. Τα βράχια σχηματίζουν τις κλιμακωτές εκείνες βαθμίδες που χρειάζεσαι για να ανέβεις από τα βάθη του δάσους προς τα πάνω με προορισμό την Βλαχοκερασιά. Σε σημεία κάπως ολισθηρά ή λίγο προς τα πάνω απότομα, δεν έχεις παρά να κρατηθείς από τα σχοινιά και τα συρματόσχοινα που υπάρχουν για να υποστηριχτείς και να κάνεις εύκολη την ανάβασή σου. Συνέχισε και όταν τελικά ανέβεις θα νιώθεις σαν… ένας μικρός Ταρζάν.
Η ανάβαση των βράχων ολοκληρώνεται και μπροστά σου βλέπεις τώρα έναν πλάτανο και μια βρύση με τρεχούμενο νερό. Έχεις σχεδόν ολοκληρώσει τη διαδρομή. Ξεδιψάς, ξαναγεμίζεις το παγούρι σου για το μικρό υπόλοιπο που έχεις να διανύσεις και παίρνεις τον ανηφορικό μεν αλλά σχεδόν αγροτικό δρόμο προς την Βλαχοκερασιά. Ανατολικά βρίσκεται το χωριό και δυτικά το αιολικό πάρκο που έχει εγκατασταθεί και λειτουργεί τα τελευταία χρόνια.
Σιγά σιγά αφήνεις πίσω σου το πυκνό δάσος, αρχίζεις και βλέπεις χωράφια με κερασιές, στάνες με ζώα, πρόβατα, αγελάδες…. Βαίνεις προς Βλαχοκερασιά.
———————————————————
– Το δάσος της Σκυρίτιδας ανήκε μέχρι το 2010 στο δήμο Σκυρίτιδας με έδρα τη Βλαχοκερασιά που είχε δημιουργηθεί από τις συνενώσεις κοινοτήτων του «Καποδίστρια». Από το 2010 ανήκει στο Δήμο Τριπόλεως όπου και εντάχθηκε με τις αλλαγές που επέφερε ο «Καλλικράτης».
– Οι προτεινόμενες εποχές για επίσκεψη στο δάσος της Σκυρίτιδας είναι από την άνοιξη έως το φθινόπωρο, όχι όμως βροχερές μέρες διότι μεγάλο μέρος της διαδρομής περνά από το ποτάμι.
————————————————————
Λίγα λόγια για την Αρχαία Σκιρίτιδα και τον Σκιρίτη Λόχο
Η Αρχαία Σκιρίτιδα ήταν γνωστή για το επίλεκτο στρατιωτικό Σώμα της, τον επονομαζόμενο Σκιρίτη Λόχο.
Ο Σκριτίτης Λόχος αποτελούνταν από δύναμη 600 αντρών της περιοχής της Αρχαίας Σκιρίτιδας και διαδραμάτιζε σημαντικότατο ρόλο στον σπαρτιατικό στρατό. Κατά τις μάχες παρατάσσονταν στο αριστερό άκρο του σπαρτιατικού στρατεύματος. Κατά τη διάρκεια νυχτερινής πορείας αναλάμβανε ρόλο ανιχνευτικό, όντας ο μοναδικός λόχος που προπορευόταν του βασιλικού.
Οι Σκιρίτες χρησιμοποιούσαν σαν μέθοδο παραλλαγής και κάλυψης την σκόνη από κάρβουνο, με την οποία κάλυπταν το δέρμα τους, ώστε να επιχειρούν μυστικές αποστολές. Το σύμβολο που έφερε ο λόχος τους ήταν το λευκό γεράκι (Ιέραξ) σε μαύρο φόντο.
Σύμφωνα με το Διόδωρο το Σικελό, το σπουδαιότερο επίτευγμα του Σκιρίτη λόχου ήταν η δολοφονία δύο αδερφών του Ξέρξη, του Αβροκόμη του Πρεσβυτέρου και του Υπεράνθη, μέσα στη βασιλική σκηνή, κατά τη διάρκεια της μάχης των Θερμοπυλών.
Το σχέδιο του βασιλιά Λεωνίδα ήταν η δολοφονία του ίδιου του Ξέρξη, ο οποίος όμως κατά την έφοδο των Σκιριτών δεν ήταν εντός της σκηνής του. Το απόσπασμα που δολοφόνησε τους αδερφούς του εξοντώθηκε αργότερα, από τη δύναμη των «αθανάτων».
