Τα ακραία καιρικά φαινόμενα πλέον δεν χτυπούν την πόρτα μας. Την έχουν ανοίξει διάπλατα και έχουν στρογγυλοκαθίσει στο σπίτι μας. Στον πλανήτη Γη. Δεν χρειάζονται πια επιστημονικές ανακοινώσεις για να πεισθεί ο κόσμος ότι το παγκόσμιο κλίμα έχει… τρελαθεί ή ότι το έχουμε τρελάνει, τροφοδοτώντας το καθημερινά με τοξικά αέρια του θερμοκηπίου που εκπέμπονται από την καύση ορυκτών καυσίμων. Το βιώνει άλλωστε καθημερινά.

Τις τελευταίες ημέρες η Ελλάδα φλέγεται. Είναι ο χειρότερος καύσωνας των τελευταίων δεκαετιών, λένε οι μετεωρολόγοι. Οι τσιμεντωμένες πόλεις έχουν μετατραπεί σε αβίωτα θερμοκήπια. Πυρκαγιές κατέστρεψαν για άλλη μια φορά, την περασμένη εβδομάδα, τους εναπομείναντες πνεύμονες πρασίνου σε περιοχές της Αττικής – Δροσιά, Σταμάτα, Διόνυσος – και της Αχαΐας.

Ακραία φαινόμενα σε όλον τον κόσμο

Αλλά και εκτός συνόρων, τα κλιματικά φαινόμενα γιγαντώθηκαν το φετινό καλοκαίρι. Στη γειτονιά μας, φωτιές έκαιγαν την Κύπρο, θερμοκρασίες-ρεκόρ καταγράφηκαν σε Ιταλία, Ισραήλ,καύσωνας και τυφώνας έπληξαν την Τσεχία. Στη γειτονική Τουρκία ο καύσωνας έφερε μεγάλες πυργαγιές που μαίνονται στα νότια της χώρας προκαλώντας εκτός από μεγάλες καταστροφές νεκρούς και τραυματίες.

Ο Αμαζόνιος αφανίζεται, η Αρκτική λιώνει. Ρεκόρ και στις σκανδιναβικές χώρες, με τον Aϊ-Βασίλη να κυκλοφορεί με… μαγιό, αφού o υδράργυρος στη Λαπωνία, όπου βρίσκεται το χωριό του, το Ροβανιέμι, ανέβηκε στους 33,5 βαθμούς Κελσίου. Την Κεντρική Ευρώπη πάλι έπληξαν πρωτοφανείς πλημμύρες, με τη Γερμανία, τη Γαλλία και το Βέλγιο να μετρούν δεκάδες νεκρούς και αγνοουμένους. Το ίδιο συνέβη σε Κίνα και Ινδία.

ΗΠΑ και Καναδάς βιώνουν συνθήκες ακραίας ξηρασίας, με το θερμόμετρο στις καναδικές ακτές του Ειρηνικού, στις 30 Ιουνίου, να δείχνει 49,6 βαθμούς Κελσίου. Στην Καλιφόρνια ο υδροφόρος ορίζοντας έχει υποχωρήσει κατά 10 μέτρα. Παράλληλα, δεκάδες πυρκαγιές εξαφάνισαν από τον χάρτη τεράστιες εκτάσεις στη Βόρεια Αμερική.

Θερμοκρασίες ρεκόρ και στη Μόσχα

Και στη Μόσχα τον Ιούνιο καταγράφηκαν ακραίες θερμοκρασίες που είχαν να εμφανιστούν από το 1879, με τη σκυτάλη να παίρνουν λίγες ημέρες αργότερα καταρρακτώδεις βροχές και πλημμύρες. Η Ταϊβάν γνωρίζει τη χειρότερη ξηρασία των τελευταίων ετών, ενώ στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ο υδράργυρος σκαρφάλωσε στους 52 βαθμούς Κελσίου, με τις αρχές να χρησιμοποιούν ειδικά drones για να… φέρουν βροχή.

Μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο στην επιστημονική επιθεώρηση «The Lancet» καταδεικνύει ότι, σε 43 χώρες, κατά το διάστημα 2000-2019, περισσότεροι από πέντε εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν ετησίως εξαιτίας ακραίων θερμοκρασιών, ποσοστό 9,43% όλων των θανάτων.

Ολος ο πλανήτης «βαριανασαίνει». Ο εφιάλτης των επιπτώσεων από την υπερθέρμανση του παγκόσμιου κλίματος στοιχειώνει ήδη το μέλλον. Δεν είναι τυχαίο ότι η  Διακυβερνητική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή αποφάσισε τις επόμενες ημέρες να δημοσιεύσει την έκτη αναφορά της από το 1990 για τη δραματική κατάσταση του πλανήτη.

Αυστηρότερη νομοθεσία από την Ευρωπαϊκή Ενωση

Η Ευρώπη εδώ και έναν χρόνο κλιµακώνει την αυστηρότητά της στις νέες αποφάσεις που παίρνει, αν και δεν µένει ανεπηρέαστη από τα λόµπι της βιοµηχανίας και του άνθρακα. Το «πακέτο» αναθεωρηµένων νόµων για το κλίµα και την ενέργεια µε το ασυνήθιστο όνοµα «Fit for 55» περιλαµβάνει µέτρα για κάθε πτυχή της οικονοµικής ζωής που θα ισχύσουν από το 2023 µε στόχο τον περιορισµό των καθαρών εκποµπών αερίων κατά 55% ως το 2030. Εάν δεν ληφθούν µέτρα και η θερµοκρασία αυξηθεί κατά 2,5 βαθµούς Κελσίου, οι οικονοµίες των πλούσιων χωρών (G7) θα συρρικνωθούν κατά 4,8 τρισ. δολάρια, σύµφωνα µε ανάλυση του Swiss Re Institute.

«Τείχος» μέτρων για την αναχαίτιση των επιπτώσεων

Τα επικαιροποιημένα στοιχεία μελέτης της Τράπεζας της Ελλάδος προσδιορίζουν σταθερά το κόστος της κλιματικής επίπτωσης για τη χώρα μας στα 700 δισεκατομμύρια έως το έτος 2100. Η Ελλάδα βιώνει τις συνέπειες των αλλαγών του κλίματος στα εδάφη της, στα νερά, στη βιοποικιλότητα, στη γεωργία κ.λπ. Το φαινόμενο της ερημοποίησης επιδεινώνεται λόγω του υδατικού ελλείμματος. Τα πρώτα σημάδια ερημοποίησης, σύμφωνα με μελέτη της Ακαδημίας Αθηνών, είναι εμφανή σε περιοχές της Νοτιοανατολικής Ελλάδας – κυρίως στα νοτιο-ανατολικά τμήματα της Στερεάς Ελλάδας, της Πελοποννήσου, της Πιερίας και της Κρήτης, όπως και σε ορισμένα νησιά του Αιγαίου. Οι βροχοπτώσεις μειώθηκαν, η ξηρασία εντάθηκε. Τις επόμενες δεκαετίες προβλέπεται ότι τα φαινόμενα θα είναι εντονότερα, με αύξηση των ημερών καύσωνα, άνοδο της στάθμης της θάλασσας κ.λπ. Ηδη στο Καλοχώρι Θεσσαλονίκης η μέση στάθμη βρίσκεται στο ίδιο υψόμετρο με το έδαφος, όπως και σε ορισμένα Δέλτα ποταμών, όπως στου Νέστου, ή σε ακτογραμμές με χαμηλό υψόμετρο, όπως στην περιοχή Μεσολογγίου.

Τα Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια

Η Ελλάδα, έστω και καθυστερημένα, χτίζει «τείχος» για την αναχαίτιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης με την εκπόνηση των Τοπικών και των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ και ΕΠΣ) που θα περιλαμβάνουν σχέδια προσαρμογής στην αλλαγή του κλίματος και διαχείρισης καταστροφών και κινδύνων, καθώς και καθορισμό ζωνών στα ρέματα. Αυτές τις μέρες, όπως αναφέρει στο «Βήμα» ο αρμόδιος υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Νίκος Ταγαράς,υπογράφηκαν οι προδιαγραφές για τις μελέτες των ΤΠΣ, οι οποίες θα εκπονηθούν με 400 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Οι πρώτες 12 μελέτες, προϋπολογισμού 14,3 εκατ. ευρώ, θα προκηρυχθούν άμεσα από το ΤΕΕ και αφορούν 45 Δημοτικές Ενότητες. Οπως επισημαίνει ο κ. Ταγαράς, είναι πιλοτικές για τους επόμενους 4 κύκλους προκηρύξεων, διότι αφορούν περιοχές που χαρακτηρίζονται από ποικιλία γνωρισμάτων (π.χ. νησιωτικές, αστικές, περιαστικές, ορεινές, εθνικής σημασίας, όπως το Καστελλόριζο κ.λπ.).

Κλιματικός νόμος εντός του φθινοπώρου

Στα «όπλα» της χώρας για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής ή την προστασία από τις επιπτώσεις της περιλαμβάνεται και ο κλιματικός νόμος, ο οποίος θα είναι έτοιμος εντός του φθινοπώρου. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρωθυπουργός έδωσε το πράσινο φως σε δύο προτάσεις της ειδικής επιτροπής του ΥΠΕΝ, στις οποίες αναφέρθηκε προ ημερών ο γενικός γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος Κωνσταντίνος Αραβώσης σε ειδική εκδήλωση της βρετανικής πρεσβείας. Η πρώτη αφορά τον περιορισμό κατά 55% των εκπομπών αερίων εντός δεκαετίας. Οσο για τη δεύτερη, προτείνει επιβολή τομεακού προϋπολογισμού άνθρακα ανά παραγωγικό κλάδο, δηλαδή ακριβή προσδιορισμό των εκπομπών ξεχωριστά για τις μεταφορές, τον κτιριακό τομέα, τη βιομηχανία κ.λπ.