Μπαίνοντας στον ισόγειο χώρο του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα αντικρίζει κάποιος τρεις πήλινες κατασκευές μεγάλης κλίμακας. Μέσα τους βρίσκονται τρεις ερμηνεύτριες-performers που λειτουργούν ως ηχεία για τη σύνθεση που έχει δημιουργήσει η Μαρία Λουίζου. Η έκθεσή της «Εξι ανάσες το λεπτό» είναι πράγματι πιστή στην εικαστική γλώσσα που έχει δημιουργήσει τα τελευταία χρόνια. Μια εικαστική γλώσσα όπου η γλυπτική συναντά τη μουσική σύνθεση και τη φωνητική παράσταση. «Η έκθεση «Εξι ανάσες το λεπτό» προσφέρει μια ανάσα στον θεατή. Μια ανάσα που ενεργοποιεί όλο του το σώμα καθώς το έργο αυτό τον προσκαλεί να το δει, να το ακούσει, να το ακουμπήσει, να το αγκαλιάσει και τέλος να γίνει ένα με τις ζωντανές φωνές που ενεργοποιούν τον πήλινο χώρο που τις περιβάλλει» αναφέρει χαρακτηριστικά η Μαρία Λουίζου μιλώντας στο ΒΗΜagazino. Οπως πολύ εύστοχα έχει περιγράψει ο ιστορικός τέχνης και επιμελητής του κειμένου της έκθεσης Χριστόφορος Μαρίνος: «Πρόκειται για τρία γλυπτά-στολές με τη μορφή μεγάλων δοχείων που μπορούν να υποδεχτούν στο εσωτερικό τους τρεις ερμηνευτές- performers. Κάθε γλυπτό έχει διαφορετικό σχήμα και λειτουργεί σαν ανθρώπινο ηχείο. Και τα τρία μαζί δημιουργούν έναν οπερατικό χώρο φωνών, μια σκηνή (stage) για γυναικείες φωνές… O βασικός πρωταγωνιστής στην έρευνα της Μαρίας Λουίζου είναι η εικόνα-φωνή και το βασικό της μέλημα φαίνεται να είναι το πώς αυτή κατοικείται, εκπέμπεται και αλληλοεπιδρά με το κοινό – το πώς δηλαδή οι τρεις φωνές που βγαίνουν από τα γλυπτά της, φωνές απόκοσμες και αιθέριες, μπορούν να συναντήσουν, ή ακόμα και να γεννήσουν, άλλες φωνές και άλλες εικόνες».
Kυρία Λουίζου, για µία ακόµη φορά συνδυάζετε τη γλυπτική µε τη φωνητική performance µέσα από συνθέσεις που δηµιουργείτε η ίδια. Πώς καταλήξατε σε αυτή την ιδιάζουσα εικαστική γλώσσα;
«Προσπαθώ να συνθέτω ένα έργο στον χώρο χρησιμοποιώντας τις ανθρώπινες φωνές ως ένα άλλο υλικό που αλλάζει τον εννοιολογικό χαρακτήρα εκείνου που βλέπουμε. Στη συγκεκριμένη περίπτωση οι φωνές δημιουργούν δονήσεις στο υλικό του πηλού και εκείνο που φτάνει τελικά στο κοινό ανάλογα με τη θέση που επιλέγει να σταθεί μέσα στον χώρο που εκτίθεται το έργο είναι μια παλλόμενη μελωδική βοή, ένας υπόκωφος θρήνος από γυναίκες που ερμηνεύουν προστατευμένες μέσα στο πήλινο περίβλημά τους».
Ουσιαστικά τα γλυπτά σας έργα µεταµορφώνονται σε ιδιότυπα sound box που φιλοξενούν τους performers. Επιλέγετε επαγγελµατίες ή ερασιτέχνες;
«Επιλέγω όποιον αγαπά και εμπιστεύεται αυτό που κάνω είτε είναι επαγγελματίας είτε ερασιτέχνης. Στο έργο «Eξι ανάσες το λεπτό» παρακολουθεί κανείς το τρόπο με τον οποίο συντονίζονται τρεις επαγγελματίες σοπράνο οι οποίες έπαψαν να χρειάζονται το να παρακολουθούν τις μαγνητικές κινήσεις ενός μαέστρου».
Πριν από την εισαγωγή σας στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας είχατε σπουδάσει θεωρία σύνθεσης κλασικής και ηλεκτρονικής µουσικής. Ποιες είναι οι αναφορές των συνθέσεών σας που χρησιµοποιείτε στη διάρκεια των performances;
«Οσον αφορά τη μουσική σύνθεση, αναφέρομαι στα τραγούδια της τάβλας, στα Πωγωνίσια της Ηπείρου, στα ιταλικά πολυφωνικά και σε κέλτικες πεντατονικές φωνητικές συνθέσεις. Ολα αυτά τελικά που βοηθούν στο να επιτελείται το «αδύνατο πένθος»».
Kαι οι γλυπτικές συνθέσεις σας από πού αντλούν έµπνευση;
«Οι μορφές, τα σχήματα και τα χρώματα των γλυπτών έχουν περισσότερο ή λιγότερο εμφανείς αναφορές σε στοιχεία της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής».
Το 2019 η δουλειά σας παρουσιάστηκε στη Νέα Υόρκη στην ετήσια έκθεση Tabula Rasa υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Ρόµπερτ Γουίλσον. Τι θυµάστε πιο έντονα από αυτή την εµπειρία;
«Αυτό που θυμάμαι πιο έντονα από τη συνεργασία μου με τον Ρόμπερτ Γουίλσον είναι το πάθος με το οποίο υποστήριξε τη δουλειά μου σε όλα τα επίπεδα. Επειτα με εντυπωσίασε η αγάπη του για τη λεπτομέρεια και την αφαίρεση στη φόρμα. Ολα αυτά δείχνουν έναν γίγαντα συγκρότησης και δοτικότητας όπου δεν μπορείς παρά να βελτιωθείς δίπλα του».
Εχετε έντονη παρουσία στο εξωτερικό. Η πρώτη σας ατοµική έκθεση «22°C» πραγµατοποιήθηκε το 2019 στη Ρώµη, στην γκαλερί Sinestetica, έχετε κερδίσει επίσης στο Πεκίνο το βραβείο «China Taiyuan International YouthMetal Sculpture Creations 2018». Πόσο εύκολο είναι να χαράξει µια διεθνή πορεία µια ελληνίδα εικαστικός;
«Είναι αρκετά δύσκολο, αλλά αυτό που έχω καταλάβει είναι ότι οι νέοι καλλιτέχνες που ξεκινάμε από εδώ έχουμε πολύ καλές βάσεις και το απαραίτητο πείσμα για να διαγωνιστούμε και να ξεχωρίσουμε στο εξωτερικό».
Λέγεται συχνά ότι η Αθήνα είναι το νέο Βερολίνο. Το ασπάζεστε;
«Γνωρίζω διαρκώς ξένους καλλιτέχνες που έρχονται και δημιουργούν στην Αθήνα την καλλιτεχνική τους βάση. Νοικιάζουν ή αγοράζουν χώρους σε πολύ χαμηλότερες τιμές από ό,τι σε κάποια άλλη πρωτεύουσα της Ευρώπης και ειδικά μετά τη διοργάνωση της Documenta14 που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, ένα πολύ μεγάλο κομμάτι καλλιτεχνών που ζούσε στο Βερολίνο άρχισε να μετακινείται εδώ, να δραστηριοποιείται ατομικά αλλά και να δημιουργεί συνεργασίες».
Σε ποιον βαθµό η Ελλάδα δίνει ευκαιρίες σε νέους καλλιτέχνες;
«Η Ελλάδα δίνει πολύ λίγες ευκαιρίες σε εμάς τους νέους καλλιτέχνες, με αποτέλεσμα να χρειάζεται πολύ κουράγιο και προσωπικά έξοδα για να συντηρηθεί μια σταθερή πορεία στον χώρο μας. Δείχνω μεγάλο σεβασμό σε όσους έχουν αντέξει και κρατούν αυτόν τον τόπο γεμάτο με τόσο σπουδαίες δουλειές που για μένα αποτελούν πηγή έμπνευσης και θαυμασμού. Αξίζει φυσικά να σημειωθεί ότι η συμβολή του νέου θεσμού-πλατφόρμας των βραβείων της ομάδας Artworks που με την υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος στηρίζει τους νέους έλληνες καλλιτέχνες, αλλά και η μεγάλη χορηγία της εταιρείας Terraneo Mykene Hellas, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη συνέχεια της εικαστικής μου πρακτικής τη χρονιά που πέρασε».
Ποια είναι τα επόµενα σχέδιά σας;
«Σκοπεύω να δημιουργήσω ηλεκτρονικές συνθέσεις που θα «ηχούν» μέσα από τα έργα μου με αφετηρία και βασικό εργαλείο τη φωνή. Εχω ήδη κάνει κάποια σχέδια ήχου τα οποία θα δοκιμάσω στο έργο μου «Eξι ανάσες το λεπτό» που εκτίθεται έως και τις 31 Ιουλίου στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα».
INFO
«Εξι ανάσες το λεπτό»: Εως τις 31/7 στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα (Αρματολών & Κλεφτών 48, Αθήνα). Μπορείτε να παρακολουθείτε live performances κάθε Πέμπτη (17.00 – 20.00) και κάθε Σάββατο (12.30 – 15.30).
