Η 20ή Ιουλίου 2021 εισέρχεται πλέον στο κάδρο των οδυνηρών ημερομηνιών για την Κύπρο μαζί με την εισβολή του Αττίλα του 1974, την ανακήρυξη του ψευδοκράτους του 1983, τις δολοφονίες του Τάσου Ισαάκ και του Σολωμού Σολωμού το 1996 και τώρα με το άνοιγμα του 3,5% της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου. Η διαμορφωθείσα κατάσταση είναι εξαιρετικά σοβαρή. Και τούτο επειδή η Τουρκία αναμένεται να θέτει εφεξής το δίλημμα: «Συνομιλίες για τη δημιουργία δύο κρατών ή καθόλου συνομιλίες» ή «λύση δύο κρατών ή μη λύση». Και αυτό τη στιγμή μάλιστα που θα απειλεί ότι θα ανοίξει και άλλες περιοχές στην Αμμόχωστο, ότι τα γεωτρύπανά της θα συνεχίσουν τις έρευνες επί της κυπριακής ΑΟΖ και ότι τα τουρκικά drones θα έχουν μόνιμη βάση στο κατεχόμενο Λευκόνοικο.
asa
Η κάθοδος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στα Κατεχόμενα δεν είχε στόχο μόνον να ανοίξει μια περιοχή των Βαρωσίων, ούτε βεβαίως να παίξει ποδόσφαιρο σε σκηνοθεσία του «Mr. Survivor», Ατζούν Ιλιτζαλί, αλλά την προώθηση της λύσης δύο κρατών μέσω τετελεσμένων. Μπορεί να μην ήταν τυχαίο, αλλά σίγουρα ήταν βιαστικό το γεγονός ότι προσκάλεσε στα Κατεχόμενα, την ώρα που θα βρισκόταν εκεί ο ίδιος. μεγάλη αντιπροσωπεία από το Αζερμπαϊτζάν με σκοπό οι Αζέροι να γίνουν οι πρώτοι που θα αναγνωρίσουν το «κράτος της Βόρειας Κύπρου». Δεν έγινε όμως κάτι τέτοιο, όχι επειδή οι Τούρκοι φοβήθηκαν τον διεθνή παράγοντα που θα αντιδρούσε, αλλά επειδή οι Αζέροι προφανώς σκέφτηκαν πιο ψύχραιμα (και πιο πολιτικά), λόγω και της υπόθεσης του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Ο Μπαχτσελί και οι εκλογές
Δεν πέρασε βεβαίως απαρατήρητο το γεγονός ότι ο κ. Ερντογάν έφερε μαζί του, στην κατεχόμενη Κύπρο, μέσα στο προεδρικό αεροπλάνο και τον εθνικιστή συγκυβερνήτη του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, των ηγέτη των Γκρίζων Λύκων, με στόχο να κερδίσει κάποιους πόντους δημοτικότητας στο εσωτερικό της Τουρκίας, όπου η δημοφιλία του σημειώνει εσχάτως πτώση. Αλλωστε οι πάντες γνωρίζουν στην Τουρκία ότι τα χαρτιά «Βαρώσια», «δύο κράτη» και «υδρογονάνθρακες» θα παίξουν πολύ δυνατά στην προεκλογική περίοδο, όποτε αυτή κι αν γίνει.
Οι αντιδράσεις Αθήνας – Λευκωσίας
Πώς αντιδρούν Αθήνα και Λευκωσία; Ακολουθούν εκ των πραγμάτων την οδό της διπλωματίας μέσα από τη χρήση των γνωστών διαύλων, του ΟΗΕ, της ΕΕ, του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, καθώς και των διμερών επαφών με το σύνολο των κρατών-μελών της ΕΕ, τη Ρωσία και τις ΗΠΑ. Δεν υπάρχουν άλλωστε άλλες λύσεις για να ανατρέψουν ένα αρνητικό τετελεσμένο, αυτό του ανοίγματος των Βαρωσίων. Στη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου υπό την προεδρία του Νίκου Αναστασιάδη έγιναν κάποιες προτάσεις, όπως το οριστικό κλείσιμο των οδοφραγμάτων προς τα Κατεχόμενα (για πολίτες τρίτων χωρών), που θα έφερνε μια περαιτέρω οικονομική ασφυξία στο ψευδοκράτος, ή αφαίρεση του κυπριακού διαβατηρίου του Ερσίν Τατάρ. Ο ηγέτης των Τουρκοκυπρίων έχει στην κατοχή του νόμιμο διαβατήριο της Κυπριακής Δημοκρατίας, το οποίο απέκτησε για να μπορεί με αυτό να ταξιδεύει στο εξωτερικό. Οι προτάσεις όμως αυτές απορρίφθηκαν, αφού ο γενικός εισαγγελέας της Κύπρου ήγειρε ζήτημα νομικής ορθότητας τέτοιων αποφάσεων. Η πλειοψηφία των μελών του Εθνικού Συμβουλίου αποδέχθηκε την εισήγηση του γενικού εισαγγελέα, με αποτέλεσμα οι προτάσεις αυτές να μην περάσουν.
Τα ψηφίσματα στον ΟΗΕ
Οπως ήταν αναμενόμενο, έγινε επίκληση των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (550 της 11ης Μαΐου 1984 και 789 της 25ης Νοεμβρίου 1992), αλλά, όπως ειπώθηκε, ελάχιστα θα μπορούσαν να ενοχλήσουν την Αγκυρα, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει εισβάλει σε δύο χώρες (Συρία – Ιράκ), διατηρεί στρατεύματα και μισθοφόρους σε άλλες τρεις χώρες (Λιβύη, Αζερμπαϊτζάν και Κατάρ) και έχει επιδοθεί σε μια προσπάθεια αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάννης και του στάτους κβο στην Ανατολική Μεσόγειο με τη «Γαλάζια Πατρίδα».
Αντιδράσεις από ΗΠΑ και Ρωσία
Βεβαίως υπήρξε διεθνής κατακραυγή για την παράνομη αυτή ενέργεια του Ερντογάν στα Βαρώσια με την καταπάτηση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, με πιο ισχυρή φωνή αυτή των Ηνωμένων Πολιτειών, που ζήτησαν μάλιστα και έκτακτη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Πρώτη φορά οι ΗΠΑ προχωρούν σε τέτοια κίνηση προς την Κυπριακή Δημοκρατία με παράλληλη καταδίκη των ενεργειών της Αγκυρας, καλώντας τον Ερντογάν να ακυρώσει την απόφασή του για τα Βαρώσια. Ισχυρή ήταν και η παρέμβαση των Ρώσων διά του Σεργκέι Λαβρόφ, όπως και της ΕΕ. Ωστόσο, τέτοιες λεκτικές καταδίκες και ψηφίσματα η Τουρκία εισπράττει από το 1974 χωρίς «να ιδρώνει το αφτί της».
Η άσφαιρη απειλή των ευρωκυρώσεων
Στο τραπέζι υπάρχουν και οι κυρώσεις της ΕΕ προς την Τουρκία. Υπάρχει και το χαρτί της Τελωνειακής Ενωσης, την οποία τόσο επιθυμεί η Αγκυρα, αλλά δεν μπορεί να προχωρήσει καθώς αρκετά κράτη-μέλη δεν συμφωνούν να δοθεί στην Αγκυρα λόγω της καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κυρώσεις όμως χωρίς εμπάργκο όπλων (ήδη η Γερμανία ετοιμάζεται να παραδώσει τα υποβρύχια στην Τουρκία) και χωρίς δέσμευση περιουσιακών στοιχείων των κυβερνώντων (και των οικογενειών τους) στην Αγκυρα ελάχιστη πίεση μπορούν να ασκήσουν.
Τους είχε ενοχλήσει μόνο το «barbarians»
Ενδεικτικό της πάγιας τουρκικής αδιαφορίας στις επαπειλούμενες κυρώσεις του διεθνούς παράγοντα είναι ότι αυτό που είχε εξοργίσει πριν από 47 χρόνια την τουρκική κυβέρνηση δεν ήταν η καταδίκη της εισβολής του 1974 από την Ουάσιγκτον και η επιβολή, τότε, εμπάργκο όπλων. Ηταν ένα δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας «The Sun» με τίτλο «The barbarians», που συνοδευόταν από μια φωτογραφία ενός βομβαρδισμένου με ναπάλμ ξενοδοχείου. Η τότε κυβέρνηση Ετζεβίτ έκανε συνεχή διπλωματικά διαβήματα προς τη βρετανική κυβέρνηση να αποσύρει η εφημερίδα το δημοσίευμα και να ζητήσει συγγνώμη, λέγοντας πως οι τούρκοι εισβολείς δεν ήταν βάρβαροι, αλλά ειρηνοποιοί, πλην όμως η εφημερίδα δεν ενέδωσε στις πιέσεις. Το βομβαρδισμένο ξενοδοχείο που φωτογράφισε η εφημερίδα «The Sun» βρίσκεται κατά διαβολική σύμπτωση στην περιοχή του 3,5% των Βαρωσίων που άνοιξε ο Ερντογάν…
