Επελαύνει η μετάλλαξη «Δέλτα» – Ποιους θα σαρώσει το 4ο κύμα – Νέος συναγερμός για ΕΣΥ και οικονομία

Ιλιγγιώδεις ταχύτητες αναμένεται να αναπτύξει το στέλεχος Δέλτα τον επόμενο μήνα που προβλέπεται να κυριαρχήσει μολύνοντας ακόμη και 5.000 άτομα την ημέρα. Hδη ο ρυθμός ταχύτητας που έχει αναπτύξει στην Κρήτη είναι τρομακτικός, προλογίζοντας τα όσα θα ακολουθήσουν στην περίπτωση που η θερινή ραστώνη καθηλώσει την αποτελεσματικότητα των ενισχυμένων μέτρων και των εκκλήσεων για εμβολιασμούς. Πολλές από τις μεταδόσεις εν τούτοις θα ξεφεύγουν από το… ραντάρ ελέγχων και συνεπώς δεν θα αποτυπώνονται στις καθημερινές εκθέσεις του ΕΟΔΥ, καθώς θα πρόκειται για ασυμπτωματικούς ή για ανθρώπους που εκδηλώνουν ήπια συμπτώματα, με αποτέλεσμα να μην υποβάλλονται σε τεστ.

Μοιραία το ερώτημα που γεννάται είναι πόσο ψηλά θα φτάσει το 4ο κύμα που έχει ξεσπάσει στις… παραλίες, με τους νεότερους παραθεριστές να λειτουργούν ως «καύσιμο» για την ανάπτυξή του, και συνεπακόλουθα πόσο βλαβερές θα είναι οι επιπτώσεις του στην υγεία, αλλά και την οικονομία εν μέσω τουριστικής περιόδου.

Ο σημαντικός ρόλος των εμβολιασμών

Το προβλεπτικό μοντέλο, το οποίο επικαλείται στο «Βήμα» ο καθηγητής Πνευμονολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστήμιου Κρήτης, κ. Νίκος Τζανάκης, αποδεικνύει τον σημαντικό ρόλο των εμβολιασμών, καθώς εάν ο ρυθμός τους αυξανόταν ραγδαία, σε συνδυασμό πάντα με τα μέτρα, τότε ο αριθμός των κρουσμάτων δεν θα ξεπερνούσε τα 3.500. Πάντως, τα νοσοκομεία δεν θα μείνουν αλώβητα, καθώς προβλέπεται εκθετική αύξηση και στις νοσηλείες. «Στις αρχές του Ιουλίου ήταν λιγότερες από 50, σήμερα καταγράφονται περισσότερες από 100 ημερησίως πανελλαδικά, ενώ στα τέλη του μήνα αναμένουμε ο αντίστοιχος αριθμός να κυμαίνεται από 280 ως 350» εξηγεί. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι από το βράδυ της Πέμπτης έως το βράδυ της Παρασκευής καταγράφηκαν 126 νέες νοσηλείες στα νοσοκομεία της χώρας.

 

Αισιοδοξία λόγω νεανικού προφίλ

Αρκετοί είναι οι ειδικοί οι οποίοι εκφράζουν μια συγκρατημένη αισιοδοξία, καθώς το νεανικό προφίλ των ασθενών μειώνει σημαντικά το ενδεχόμενο σοβαρών επιπλοκών και συνεπακόλουθα μετριάζει το εκτιμώμενο βάρος που θα κληθεί να σηκώσει εκ νέου το υγειονομικό προσωπικό. Ομως η αύξηση του δείκτη νοσηλειών – σύμφωνα με τις ίδιες προβλέψεις – μαρτυρά ότι ο ιός τις επόμενες 14 ημέρες θα έχει ξεκλειδώσει τις πόρτες αρκετών νοικοκυριών και εργασιακών χώρων, προσβάλλοντας μεγαλύτερα άτομα. Για τους μη εμβολιασμένους – στον ενήλικο πληθυσμό εκτιμώνται σε τουλάχιστον 3 εκατομμύρια – ο κίνδυνος είναι πλέον γνωστός.

Το ποικιλόμορφο μωσαϊκό συμπεριφορών εντός της ελληνικής κοινωνίας και οι πολλαπλές προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν ειδικοί και κυβέρνηση κάνουν το όλο εγχείρημα ιδιαίτερα περίπλοκο. Η εκστρατεία «πειθούς» τρέχει παράλληλα με την επιβολή επιπλέον μέτρων – όπως είναι η εντατικοποίηση των ελέγχων, οι περιορισμοί για την είσοδο των μη εμβολιασμένων σε κλειστούς και ανοιχτούς χώρους και η επιβολή εξονυχιστικού testing για εργαζομένους στον τουρισμό που δεν έχουν ανοσία -, συνθέτοντας μια επιχείρηση πολυεπίπεδης σωτηρίας άνευ προηγουμένου.

Συναγερμός για τη θετικότητα

Στα τέλη Ιουνίου ο δείκτης θετικότητας ήταν μόλις 1,3%. Σήμερα ανέρχεται στο 3,5% με τον Rt να έχει ξεπεράσει και πάλι τη μονάδα, αγγίζοντας το 1,38 στο σύνολο της επικράτειας. Τα δεδομένα αυτά έχουν σημάνει συναγερμό για έναν επιπλέον λόγο: στην περίπτωση που η Ελλάδα καθιερωθεί ως γεωγραφικό σημείο έντονης έξαρσης στον παγκόσμιο χάρτη, τότε είναι πιθανόν να συμπεριληφθεί στις χώρες «υψηλού κινδύνου».

Μόλις την Παρασκευή η Γερμανία προχώρησε σε σχετική απόφαση για την Ολλανδία, τμήματα της Δανίας, αλλά και την Ελλάδα, γεγονός που σημαίνει ότι οι γερμανοί υπήκοοι που θα επιστρέφουν από τις διακοπές τους θα πρέπει να επιδεικνύουν αρνητικό τεστ για να αποφύγουν την καραντίνα.

Το «καμπανάκι» για τα νησιά

Λίγες ώρες πριν, ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας Νίκος Χαρδαλιάς είχε προειδοποιήσει ότι στη Μύκονο ο αριθμός των ενεργών κρουσμάτων έχει τετραπλασιαστεί μέσα σε μία εβδομάδα, στο Ηράκλειο έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί, στην Ιο πενταπλασιαστεί και στην Πάρο επταπλασιαστεί… με ό,τι αυτό συνεπάγεται, εάν δεν αντιμετωπιστεί η έκρηξη μεταδόσεων.

Παράλληλα όμως και καθώς απομένουν μόλις δύο 24ωρα για να εισέρθουμε στο τρίτο δεκαήμερο του Ιουλίου, διαπιστώνει κανείς ότι το φθινόπωρο δεν φαντάζει πλέον μακρινό και η ώρα της κρίσης σχετικά με το επιθυμητό τείχος ανοσίας που θα μας προστατέψει τον χειμώνα πλησιάζει επικίνδυνα.

Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, κ. Μάριο Θεμιστοκλέους, το 48% στον ενήλικο πληθυσμό έχει εμβολιαστεί πλήρως. Το… ρεύμα των νέων ραντεβού – 500.000 και πλέον προγραμματίστηκαν τα τελευταία 24ωρα – δημιουργεί μια συγκρατημένη αισιοδοξία. Παράλληλα, υπολογίζεται ότι έως τα τέλη Σεπτεμβρίου έως και 600.000 ανεμβολίαστοι θα έχουν νοήσει. Ομως στην πολύπλοκη πανδημική εξίσωση πολλά κρίσιμα θέματα παραμένουν σε εκκρεμότητα.

«Πιο σημαντικοί οι σκληροί δείκτες»

«Ο στόχος είναι να εμβολιαστούν όσο το δυνατόν περισσότεροι ώστε να καταγραφούν όσο το δυνατόν λιγότερες νοσηλείες. Μάλιστα, εφεξής δεν θα πρέπει να στεκόμαστε στον αριθμό των κρουσμάτων, αλλά στους σκληρούς δείκτες που αποτυπώνουν την ένταση του κύματος» διευκρινίζει στο «Βήμα» ο καθηγητής Φαρμακολογίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης κ. Ευάγγελος Μανωλόπουλος. Και προσθέτει ότι σε κάθε περίπτωση «είναι ιδιαίτερα δύσκολο να δημιουργηθεί συλλογική ανοσία, ύψους άνω του 80%, ακόμη και εάν η μετάλλαξη Δέλτα μολύνει πολλούς. Και αυτό γιατί είναι σχεδόν ανέφικτο να συμπέσει χρονικά η ανοσία όλων όσοι έχουν κάνει το εμβόλιο και όσων έχουν μολυνθεί με φυσικό τρόπο. Αντιθέτως, τα επίπεδα σε κάποιους θα φθίνουν, την ώρα που ορισμένοι αποκτούν ανοσία. Στην πραγματικότητα για να συνέβαινε αυτό θα έπρεπε να εμβολιαστεί όλος ο πληθυσμός σε μία εβδομάδα και έπειτα η χώρα να κλείσει τα σύνορά της για έναν μήνα».

Πρόβλημα οι ανεμβολίαστοι

Υπό το πρίσμα αυτό, μεγαλύτερη θα είναι η πρόκληση το φθινόπωρο, με τον καθηγητή να συμπληρώνει ότι «ο πληθυσμός των ανεμβολίαστων δεν θα πρέπει να εγκλωβίσει την καθημερινότητα των εμβολιασμένων, οι οποίοι έως τότε θα αποτελούν την πλειονότητα». Για τον ίδιο είναι αυτονόητο το δικαίωμά τους να επιστρέψουν σε όσο το δυνατόν φυσιολογικές συνθήκες. Αυτός είναι και ο λόγος που επιμένει ότι η κυβέρνηση πρέπει να επιδείξει την ίδια αποφασιστικότητα, «χωρίς όμως καθυστερήσεις», όπως τονίζει, καθιστώντας υποχρεωτικό τον εμβολιασμό και στους εκπαιδευτικούς ώστε οι μαθητές να επιστρέψουν σε όσο το δυνατόν πιο ασφαλείς συνθήκες στα σχολεία.

Παράλληλα, ο κ. Τζανάκης θέτει ένα ακόμη κρίσιμο ζήτημα, που δεν είναι άλλο από τον απαραίτητο εμβολιασμό των ανθρώπων που έχουν νοσήσει – έξι μήνες μετά τη διάγνωσή τους. Και αυτό γιατί σύμφωνα με τον ίδιο εάν δεν προσέλθουν στα εμβολιαστικά κέντρα, τότε δυναμιτίζεται η προσπάθεια για δημιουργία ενός τείχους ανοσίας που θα αποκλείει μια δυναμική έξαρση. «Αν ξεπεράσουμε το 70%-75% εμβολιαστικής κάλυψης τότε θα είμαι αισιόδοξος. Εάν όμως μείνουμε στο 60%-65%, τότε η κατάσταση θα είναι δύσκολη» καταλήγει.

Η προειδοποίηση από τον ΠΟΥ

Και ενώ τόσο στη χώρα μας όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη, και όχι μόνον, οι κυβερνήσεις καλούνται να λάβουν δύσκολες αποφάσεις – συχνά δυσάρεστες για τους ανεμβολίαστους –, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξέπεμψε νέο σήμα κινδύνου για την ενδεχόμενη ανάδυση πιο επικίνδυνων μεταλλάξεων.

Τα στοιχεία που επικαλέστηκε ο διευθυντής του Οργανισμού Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους καταδεικνύουν τις σοκαριστικές ανισότητες στην πρόσβαση εμβολίων ανά τον κόσμο. Και στην πράξη αποτυπώνουν τη δυσμενή θέση στην οποία θα βρισκόταν σήμερα η χώρα μας, ενόσω εξελίσσεται η επέλαση του πλέον μεταδοτικού στελέχους που έχει καταγραφεί, εάν δεν είχε εμβολιστεί το 50% των ενηλίκων. Ο ίδιος αναφερόμενος στην Αφρική, όπου έχει εμβολιαστεί μόλις το 2% του πληθυσμού, προέβλεψε ένα διογκούμενο «κύμα θανάτων», καθώς εκεί δεν υπάρχει τίποτα να εμποδίσει τη Δέλτα.

«Υπάρχουν τουλάχιστον δέκα κλώνοι του ιού»

Οι μελλοντικές μεταλλάξεις είναι το σημείο προβληματισμού που αναδεικνύει και ο καθηγητής Μικροβιολογίας της Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων κ. Αλκιβιάδης Βατόπουλος, μιλώντας στο «Βήμα». Ο ίδιος σχολιάζοντας την έξαρση κρουσμάτων τονίζει πως «δεν σημαίνει και πολλά πράγματα ότι οφείλεται στη μετάλλαξη Δέλτα. Θα έρθουν και άλλες. Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα κυκλοφορούν τουλάχιστον δέκα κλώνοι του ιού. Αυτό και μόνον δείχνει την ικανότητά του να προσαρμόζεται. Συνεπώς, όσο ο κόσμος δεν εμβολιάζεται, ο κίνδυνος παραμένει».

Οι εξελίξεις αυτές αφήνουν πολλά ανοιχτά μέτωπα, σύμφωνα με τον κ. Μανωλόπουλο. «Εξαιτίας των μεταδόσεων στα παιδιά, θα πρέπει να τεθεί υπό συζήτηση ο υποχρεωτικός εμβολιασμός στον ανήλικο πληθυσμό άνω των 12 ετών και όχι μόνον στους εφήβους» δηλώνει, αντιμετωπίζοντας την προοπτική αυτή ως ένα ακόμη μέτρο για να επαναλειτουργήσουν τα σχολεία σε συνθήκες που θα εγγυώνται την επιστροφή σε μια πιο ασφαλή κανονικότητα.

Νωρίς ακόμη για την τρίτη δόση

Και συνεχίζει: «Παράλληλα, ανοιχτό παραμένει το θέμα της τρίτης δόσης, που απασχολεί σημαντικά την επιστημονική κοινότητα. Τα υπάρχοντα στοιχεία δεν είναι ακόμη επαρκή, γι’ αυτό ο Ευρωπαϊκός και ο Αμερικανικός Οργανισμός Φαρμάκων κατέληξαν ότι είναι πολύ νωρίς για τη λήψη μιας τέτοιας απόφασης. Δεν θα μου προκαλούσε έκπληξη όμως εάν ήδη από τον Σεπτέμβριο δοθεί σχετική οδηγία εκτός από τους ανοσοκατασταλμένους και για τους ηλικιωμένους. Αντίστοιχα, έως τα τέλη του έτους και λειτουργώντας προληπτικά υπάρχει η πιθανότητα η σύσταση αυτή να αφορά και τον γενικό πληθυσμό».

Αντιεμβολιαστικές συγκεντρώσεις με εμφανές ακροδεξιό χρώμα

Γενάρη του 2019 θύμισαν η πλατεία Συντάγματος και η Ομόνοια την περασμένη Τετάρτη. Η εικόνα των διαδηλωτών κατά του υποχρεωτικού εμβολιασμού, αλλά και κατά των εμβολίων για την COVID-19, ήταν η ίδια με εκείνη των συλλαλητηρίων ενάντια στη Συμφωνία των Πρεσπών. H συγκέντρωση του Συντάγματος είχε εμφανές ακροδεξιό χρώμα, έντονη παρουσία ακραίων στοιχείων της Εκκλησίας, με σημαίες, λάβαρα και μεγάλους σταυρούς ανά χείρας, ενώ στα πανό τους αναγράφονταν συνθήματα όπως «όχι στα εμβόλια του φασισμού και του θανάτου». Την ώρα που η μετάλλαξη Δέλτα σαρώνει τη χώρα, οι συγκεντρώσεις, χωρίς κανένα μέτρο προφύλαξης, της περασμένης Τετάρτης σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο Κρήτης, Λάρισα, Βόλο, Δράμα, Πάτρα, Κόρινθο, Γιάννενα δείχνουν ότι τα μέτωπα στη μάχη της πανδημίας είναι ανοιχτά και πολλά.

Οι υποχρεωτικοί εμβολιασμοί, οι ποινές και τα προνόμια

Οι κυβερνητικές αποφάσεις που χαρακτήρισαν την περασμένη εβδομάδα οδήγησαν σε μια δέσμη μέτρων τόσο για την υποχρεωτικότητα των εμβολιασμών όσο και για τα προνόμια των εμβολιασμένων, που βάζουν τα θεμέλια μιας νέας πανδημικής πραγματικότητας.

Ποιοι πρέπει να εμβολιαστούν υποχρεωτικά

Εως τις 16 Αυγούστου θα πρέπει να έχει ολοκληρώσει την πρώτη δόση του εμβολιασμού όλο το προσωπικό (δημόσιου και ιδιωτικού τομέα):
•Κέντρων Αποθεραπείας και Αποκατάστασης
•Στεγών Υποστηριζόμενης διαβίωσης για Ατομα με Ειδικές Ανάγκες
•Στεγών Αυτόνομης Διαβίωσης Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες
•Μονάδων Φροντίδας Ηλικιωμένων
•Θεραπευτηρίων Χρονίως Πασχόντων
•Κλειστών Δομών των Κέντρων Κοινωνικής Πρόνοιας
•Ιδρυμάτων Περίθαλψης Χρονίως Πασχόντων
•Οικοτροφείων
•Ειδικών Ιδρυμάτων
•Κέντρων Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων
•Κέντρων Διημέρευσης Ημερήσιας Φροντίδας
•Κέντρων Δημιουργικής Απασχόλησης παιδιών και ατόμων με αναπηρία
Από την 1η Σεπτεμβρίου θα πρέπει να έχει ολοκληρώσει την πρώτη δόση όλο το προσωπικό (δημόσιου και ιδιωτικού τομέα):
•Δομών Υγείας
•Διαγνωστικών Κέντρων
•Κέντρων Αποκατάστασης
•Κλινικών
•Νοσοκομείων
•Δομών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας
Για τους στρατεύσιμους και το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων ο εμβολιασμός έχει εθελοντικό χαρακτήρα. Οι εμβολιασμένοι και οι συμμετέχοντες στον εμβολιασμό στο εξής θα λαμβάνουν πενθήμερη άδεια. Υπάρχει, ωστόσο, ενδεχόμενο υποχρεωτικού εμβολιασμού και των εκπαιδευτικών από Σεπτέμβριο.

Κυρώσεις – συνέπειες

•Αρνηση και αποχή από τον εμβολιασμό θα ισούται με αποχή από την εργασία του άνευ αποδοχών.
•Κάθε νεοεισερχόμενος φιλοξενούμενος στις παραπάνω Μονάδες θα πρέπει να είναι εμβολιασμένος υποχρεωτικά.
•Προσλήψεις σε Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων και δομές Υγείας σε προσωπικό ορισμένου χρόνου, σε αναπλήρωση όσων δεν εμβολιάζονται.
•Δυνατότητα επιστροφής στην εργασία με πλήρη δικαιώματα για όσους τελικά εμβολιαστούν.

Τα πρόστιμα για τις δομές
•Σε περίπτωση παραβίασης σχετικών κανόνων επιβάλλεται στη δομή πρόστιμο 50.000 ευρώ και
•Σε περίπτωση υποτροπής, 200.000 ευρώ, επιφυλασσόμενων τυχόν ποινικών και πειθαρχικών κυρώσεων.

Τα προνόμια των εμβολιασμένων

Οι εμβολιασμένοι και οι νοσήσαντες το τελευταίο 6μηνο θα έχουν αποκλειστική πρόσβαση στα εξής:
•Κέντρα διασκέδασης (κλαμπ, νυχτερινά κέντρα, μουσικές σκηνές κ.τ.λ.)
•Χειμερινούς κινηματογράφους και θέατρα
•Κλειστούς χώρους εστίασης
•Κέντρα μπόουλινγκ και αναψυχής
•Γήπεδα (οι ανήλικοι εισέρχονται με τεστ)