Η ταχύτητα με την οποία το Δημόσιο θα προχωρήσει στην ενεργοποίηση των επιμέρους δράσεων του Ταμείου Ανάκαμψης και θα προβεί στις απαραίτητες αδειοδοτήσεις για την υλοποίηση των προτεινόμενων επενδύσεων θα είναι βασικό «κλειδί» για την πλήρη απορρόφηση των σχετικών ευρωπαϊκών πόρων. Αυτό επισημαίνει ο γενικός διευθυντής της Εταιρικής και Επενδυτικής Τραπεζικής της Εθνικής Τράπεζας Βασίλης Καραμούζης, ο οποίος χαρακτηρίζει επιτακτική την ανάγκη υποβολής προτάσεων για ώριμα έργα, ώστε να διασφαλιστεί η επιτυχία του όλου εγχειρήματος.
Ποια είναι η πρόβλεψή σας για την πορεία της ελληνικής οικονομίας από το δεύτερο εξάμηνο του 2021;
«Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι υπάρχει ένα πολύ θετικό κλίμα στην ελληνική αγορά και οι προσδοκίες του επιχειρηματικού κόσμου κινούνται σε υψηλό επίπεδο. Το ελληνικό ΑΕΠ, άλλωστε, αυξήθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2021 με απροσδόκητα ισχυρό ρυθμό 4,4% σε σύγκριση με το τέταρτο τρίμηνο του 2020. Η συγκεκριμένη αύξηση κατατάσσεται μεταξύ των τριών ισχυρότερων στην ΕΕ και είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι ο επιχειρηματικός τομέας διαδραμάτισε τον πιο ενεργό ρόλο στην επίδοση αυτή.
Η πρόοδος του εμβολιαστικού προγράμματος έχει δημιουργήσει θετικές προσδοκίες σε καταναλωτές και σε επιχειρήσεις για τη συνέχιση της θετικής πορείας της ελληνικής οικονομίας τους επόμενους μήνες. Ετσι, παρά τους κινδύνους και την όποια αβεβαιότητα έχει επέλθει λόγω της αύξησης των κρουσμάτων των τελευταίων ημερών, πιστεύω ότι, εκτός από την επάνοδο του τουρισμού, η βελτίωση του κλίματος εμπιστοσύνης θα οδηγήσει σε αύξηση της κατανάλωσης, κυρίως σε εκείνες τις κατηγορίες δαπανών που είχαν επηρεαστεί από τα περιοριστικά μέτρα.
Παράλληλα, η αποδέσμευση και η αξιοποίηση κατά το προσεχές διάστημα της προκαταβολής των πόρων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης προβλέπεται να συμβάλουν στην αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας τους τελευταίους μήνες του 2021».
Υπάρχει η κριτική που ασκείται στις τράπεζες για τον μικρό αριθμό επιχειρήσεων που έχουν λάβει δάνεια έως σήμερα.
«Θα αποφύγω τις γενικεύσεις και θα σας απαντήσω για την Εθνική Τράπεζα. Οι εκταμιεύσεις δανείων της Εθνικής το 2020 ξεπέρασαν τα 5 δισ. ευρώ. Παρουσίασαν δηλαδή μια αύξηση της τάξης του 40% σε ετήσια βάση. Νομίζω ότι αυτό το γεγονός είναι πολύ χαρακτηριστικό και επιβεβαιώνει τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεται και λειτουργεί η Εθνική Τράπεζα. Ενδεικτικά να σας αναφέρω ότι αυτή η αύξηση υπερβαίνει σημαντικά τον στόχο που είχε θέσει η τράπεζα πριν από την εμφάνιση του κορωνοϊού.
Επίσης, θεωρώ πολύ σημαντικό για εμάς ότι το 50% από τα δάνεια αυτά διοχετεύθηκαν σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Η στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και η ενθάρρυνση κάθε προσπάθειας αναδιάρθρωσης και εκσυγχρονισμού τους αποτελούν για την Εθνική στρατηγική προτεραιότητα. Το επισημαίνω και το τονίζω αυτό. Οι εκταμιεύσεις δανείων για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις το 2020 διπλασιάστηκαν από την Εθνική.
Σε αυτή την κατεύθυνση συνέβαλε βεβαίως και η ενεργοποίηση σημαντικού αριθμού ευρωπαϊκών και εθνικών προγραμμάτων για την οικονομική στήριξη, την προσαρμογή σε νέες εφαρμογές και την ανάπτυξη των επιχειρήσεων την περίοδο της πανδημίας που διευκόλυναν την πρόσβαση στην τραπεζική χρηματοδότηση, κυρίως των μικρομεσαίων».
Το τελευταίο διάστημα εκφράζεται προβληματισμός για τη δυνατότητα της Ελλάδας να απορροφήσει το σύνολο των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης…
«Η απορρόφηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης αποτελεί μια σημαντική πρόκληση για όλους τους εμπλεκομένους: για την κυβέρνηση και το υπουργείο Οικονομικών ειδικότερα, για τις τράπεζες που θα αναλάβουν πολύ μεγάλο μέρος αυτού του εθνικού project, αλλά και τις επιχειρήσεις που είναι οι τελικοί δικαιούχοι.
Εκτιμώ ότι η επιτυχία του όλου εγχειρήματος συνδυάζεται με δύο κρίσιμους παράγοντες, που είναι, πρώτον, η δυνατότητα απορρόφησης των πόρων και, δεύτερον, η ταχύτητα υλοποίησης των επενδυτικών έργων.
Η δυνατότητα απορρόφησης εξαρτάται αποκλειστικά από τους τελικούς δικαιούχους, είτε αυτοί είναι φορείς του Δημοσίου είτε ιδιωτικοί. Οι τράπεζες δεν μπορούν να αναπτύξουν επενδυτικά έργα, δεν είναι άλλωστε αυτό το αντικείμενο των εργασιών τους. Ενα έργο δημιουργείται από τον φορέα του, ο οποίος, όταν είναι έτοιμος, θα το φέρει στην τράπεζα για να το αξιολογήσει και να το χρηματοδοτήσει.
Η τράπεζα από την πλευρά της θα προβεί στη χρηματοοικονομική αξιολόγηση της επένδυσης και του φορέα της και εάν την κρίνει βιώσιμη και ικανή να αποπληρώσει τον δανεισμό της θα τη χρηματοδοτήσει. Για τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης υπάρχει παράλληλα και ο χρονικός παράγοντας, η ταχύτητα υλοποίησης, που καθιστά επιτακτική την ύπαρξη ώριμων έργων».
Πώς θα προσδιορίζατε τη «διάσταση του χρόνου»;
«Εάν, για παράδειγμα, ένα έργο είναι χρηματοοικονομικά βιώσιμο, αλλά χρειάζεται πέντε χρόνια για να εξασφαλίσει τις απαιτούμενες άδειες, δεν θα μπορέσει να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο. Η ετοιμότητα της δημόσιας μηχανής είναι προφανώς λοιπόν πολύ κρίσιμη παράμετρος για την επιτυχία του project.
Κατ’ αρχάς, το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να δημοσιεύσει το ταχύτερο δυνατόν τις προσκλήσεις για τα διαφορετικά υπο-προγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης και να δεσμευτεί για γρήγορες και αποτελεσματικές διαδικασίες. Θεωρώ ότι όλα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουμε τη δυνατότητα να ανταποκριθούμε στον όγκο των αιτημάτων και θα προχωρήσουμε με ταχείς ρυθμούς στις αξιολογήσεις».
Είμαστε έτοιμοι να υποδεχθούμε επενδυτικές προτάσεις
Μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και των κοινοτικών προγραμμάτων, αναμένεται να κινητοποιηθούν περί τα 75 δισ. ευρώ για επενδύσεις. Τι ποσοστό θα διοχετευθεί στη μικρή επιχειρηματικότητα;
«Δάνεια ύψους 12,7 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης πρόκειται να συγχρηματοδοτήσουν, σε ποσοστό έως 50%, επιχειρήσεις όλων των μεγεθών. Τα δάνεια θα έχουν ευνοϊκούς όρους, επιτρέποντας πρόσβαση από ένα ευρύτερο φάσμα επιχειρήσεων σε σύγκριση με το παρελθόν. Επιπλέον, οι επιδοτήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης (18,2 δισ. ευρώ) ωφελούν έμμεσα τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, καθώς αναβαθμίζουν το περιβάλλον που αυτές λειτουργούν, όπως π.χ. υποδομές, ψηφιοποίηση δημοσίου τομέα και εκπαίδευση. Η επίδραση θα είναι μεγάλη. Εξάλλου, περίπου 2 δισ. ευρώ είναι προγραμματισμένο να δοθούν αποκλειστικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Τα τελευταία έτη η Εθνική αύξησε το μερίδιο αγοράς της στο χαρτοφυλάκιο των επιχειρηματικών χορηγήσεων, από το 22% σε 25%.
Σχετικά με το Ταμείο Ανάκαμψης, έχουμε απόλυτη επίγνωση του μεγέθους και της κρισιμότητας της εθνικής αυτής προσπάθειας και ξεκινήσαμε από νωρίς να προετοιμαζόμαστε. Εχουμε συστήσει ειδική ομάδα από τις αρχές του έτους, επιφορτισμένη με τον συντονισμό των δράσεων και των υποστηρικτικών λειτουργιών για το Ταμείο.
Διαθέτουμε την τεχνογνωσία και είμαστε καθ’ όλα έτοιμοι να υποδεχθούμε τις επενδυτικές προτάσεις των ενδιαφερομένων, όλων των κλάδων».
