Την ώρα που οι οικονομολόγοι διεθνώς συγκλίνουν στην εκτίμηση πως μετά τα 30 τρισ. δολάρια των παρεμβάσεων κατά τους τελευταίους 15 μήνες από τις κυβερνήσεις και τις κεντρικές τράπεζες η παγκόσμια οικονομία θα αναπτυχθεί εφέτος με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών και διεθνείς οίκοι προχωρούν σε ένα μπαράζ αναβαθμίσεων για την ανάκαμψη και της ελληνικής οικονομίας, ήρθε η μετάλλαξη Δέλτα του κορωνοϊού να ανατρέψει τα δεδομένα. Ο αρνητικός αντίκτυπος είναι ήδη ορατός, καθώς η διασπορά του ιού επιταχύνεται υποχρεώνοντας πολλές χώρες να υιοθετούν και πάλι κάποια περιοριστικά μέτρα.

Προειδοποίηση

Οι νέες αναζωπυρώσεις της COVID-19 παραμένουν ένας από τους κορυφαίους κινδύνους για την παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη, προειδοποίησε ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ Ματίας Κόρμαν σε δηλώσεις του στο CNBC, ζητώντας από τις ανεπτυγμένες χώρες να υποστηρίξουν τα εμβολιαστικά προγράμματα των λιγότερο ανεπτυγμένων κρατών, ενώ και ο επίτροπος Οικονομίας της ΕΕ Πάολο Τζεντιλόνι παρατήρησε πως η εξάπλωση της μετάλλαξης Δέλτα αποτελεί μια έντονη υπενθύμιση ότι «δεν έχουμε ακόμη βγει από τη σκιά της πανδημίας».

Με μόλις το 24,6% του παγκόσμιου πληθυσμού να έχει εμβολιαστεί με μία τουλάχιστον δόση, ποσοστό που ελαχιστοποιείται στο 1% για τις χώρες με χαμηλά εισοδήματα, η ολλανδική τράπεζα Rabobank υπογραμμίζει επίσης ότι δεν μπορεί να ισχυριστεί κάποιος πως η πανδημία μπορεί να αποτελέσει σύντομα παρελθόν. Η ταχύτητα εξάπλωσης της μετάλλαξης Δέλτα θα μπορούσε, όπως εκτιμά, να επηρεάσει την ανάκαμψη των οικονομιών, ενώ η μετάλλαξη Λάμδα της Λατινικής Αμερικής μπορεί να αποδειχθεί ανθεκτική στα εμβόλια, την ώρα που υπάρχουν πολλά γράμματα στο ελληνικό αλφάβητο, από το οποίο ο ΠΟΥ αποφάσισε να «βαφτίζει» τις μεταλλάξεις του κορωνοϊού, πριν φτάσουμε στο Ωμέγα.

«Το ελληνικό αλφάβητο είναι μεγάλο…» αποφάνθηκε και η Citigroup, εκτιμώντας πως η μετάλλαξη Δέλτα ενδέχεται τους επόμενους μήνες να επιβραδύνει (αν όχι να αντιστρέψει) τα σχέδια χαλάρωσης των lockdowns περιορίζοντας (αν όχι αναβάλλοντας) την ανάκαμψη των ευρωπαϊκών οικονομιών.

Ο κίνδυνος περαιτέρω lockdowns στην ηπειρωτική Ευρώπη τις επόμενες εβδομάδες είναι πιθανώς μεγαλύτερος από ό,τι υποθέτουν πολλοί – και μεγαλύτερος από αυτόν που υπονοεί η εμπειρία του Ηνωμένου Βασιλείου -, ενώ το ενδεχόμενο των νέων μεταλλάξεων θα αποτελεί συνεχή πρόκληση.

H μετάλλαξη Δέλτα δημιουργεί εμπόδια στην ανάκαμψη, διευρύνοντας τις αποκλίσεις και θέτοντας εκ νέου επί τάπητος το ζήτημα της επαναφοράς κάποιων περιοριστικών μέτρων με πιθανή νέα παράταση των μέτρων στήριξης, εκτιμά και η Morgan Stanley, υπολογίζοντας βάσει διαφορετικών σεναρίων ότι θα μπορούσε να περιορίσει την προβλεπόμενη δυνητική αύξηση του ΑΕΠ της Ελλάδας από 0,9% έως 2,3% εφέτος, δεδομένου μάλιστα πως αναμένεται να επικρατήσει στην Ευρώπη σε ένα διάστημα μικρότερο των δύο-τριών μηνών.

Υπάρχουν πολλά γράμματα στο ελληνικό αλφάβητο, από το οποίο ο ΠΟΥ αποφάσισε να «βαφτίζει» τις μεταλλάξεις του κορωνοϊού, πριν φτάσουμε στο Ωμέγα

Αναθεωρήσεις

Η εκτίμηση αυτή έρχεται σε μια στιγμή που τα καλύτερα στοιχεία του α’ τριμήνου και οι προσδοκίες ότι η ανάκαμψη θα ανεβάσει ρυθμούς κατά το β’ εξάμηνο, ως αποτέλεσμα της εγχώριας ζήτησης, της έναρξης των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης, της αύξησης των τουριστικών εισπράξεων αλλά της ανόδου των καταναλωτικών δαπανών εξαιτίας της αυξημένης αποταμίευσης, οδήγησαν σε ένα μπαράζ αναθεωρήσεων από τους διεθνείς οίκους του ρυθμού ανάπτυξης της Ελλάδας που εκτείνονται από 4,1% έως 6,6% για το 2021.

Οι προβλέψεις αυτές ενσωματώνουν εκτιμήσεις για ετήσια αύξηση των τουριστικών εσόδων κατά 80%-100% σε σχέση με το 2020, με τα έσοδα ωστόσο να παραμένουν κατά 50%-55% χαμηλότερα από το 2019 βάσει τόσο των ενθαρρυντικών ενδείξεων από τα διεθνή ταξιδιωτικά πρακτορεία, τον προγραμματισμό πτήσεων και τις κρατήσεις όσο και από την περαιτέρω χαλάρωση των ταξιδιωτικών περιορισμών στην ΕΕ και την πλήρη ενεργοποίηση του Ευρωπαϊκού Πιστοποιητικού COVID από τον Ιούλιο.

Τα τουριστικά έσοδα

Καθώς όμως η μετάλλαξη Δέλτα αναμένεται να κυριαρχήσει τους επόμενους μήνες στην Ευρώπη και υπό τον φόβο ενός νέου κύματος της πανδημίας και της επαναφοράς περιοριστικών μέτρων, οι προβλέψεις για τα τουριστικά έσοδα άρχισαν αμέσως να αναθεωρούνται επί τα χείρω στο 30%-35% των αντίστοιχων εσόδων του 2019 (18,2 δισ. ευρώ). Μια καλύτερη εικόνα των εξελίξεων αναμένεται μετά τις 19 Ιουλίου, όταν οι εμβολιασμένοι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο αποτελεί και τη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά για την ελληνική τουριστική βιομηχανία, θα μπορούν να επισκέπτονται την Ελλάδα. Ετσι, άλλη αναμένεται να είναι η τελική εικόνα για την ελληνική οικονομία αν τα τουριστικά έσοδα από τα 4,3 δισ. ευρώ το 2020 (το 24% δηλαδή αυτών του 2019) αυξηθούν στα 9 δισ. ευρώ (τα μισά του 2019) και άλλη αν τελικά περιοριστούν στην περιοχή των 6 δισ. ευρώ (στο 1/3 δηλαδή αυτών του 2019).

Ο Ιούλιος και ο Αύγουστος είναι παραδοσιακά οι δύο πιο σημαντικοί μήνες για τον τουρισμό των ευρωπαϊκών χωρών, παρατηρούσε η Morgan Stanley. Το 40% των διανυκτερεύσεων στην ευρωζώνη καταγράφονται μάλιστα στο τρίτο τρίμηνο. Το ποσοστό αυτό μπορεί να είναι ακόμα υψηλότερο σε χώρες όπως η Ελλάδα, η οποία έχει μεγάλη εξάρτηση από τους ξένους τουρίστες, γεγονός που εξηγεί γιατί πίεσε για το ψηφιακό πιστοποιητικό, αναφέρει.

Τα τρία σενάρια

Στο πλαίσιο αυτό, η αμερικανική τράπεζα κατήργησε τρία σενάρια:

Στο πρώτο, το βασικό της και αισιόδοξο σενάριο, τα εμβόλια είναι αποτελεσματικά, με την Ευρώπη να συνεχίζει το άνοιγμα των οικονομιών, ενώ ο αντίκτυπος τελικά στην ανάπτυξη θα είναι περιορισμένος. Στο δεύτερο, το ενδιάμεσο σενάριο, σε σχέση με τις βασικές παραδοχές, οι διεθνείς αφίξεις είναι μειωμένες κατά 30% και οι εγχώριες κατά 10% τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, πριν μειωθούν στο μισό τον Σεπτέμβριο. Στο σενάριο αυτό ο εκτιμώμενος αντίκτυπος στις οικονομίες του ευρωπαϊκού Νότου κυμαίνεται από -0,5% έως 1% του ΑΕΠ και ειδικά για την Ελλάδα υπολογίζεται στο 0,9% του ΑΕΠ.

Στο τρίτο και απαισιόδοξο σενάριο, η μετάλλαξη Δέλτα προκαλεί ένα παρόμοιο χτύπημα με αυτό της Αλφα, πιέζοντας τα συστήματα υγείας και ωθώντας τις κυβερνήσεις να επιβάλουν εκ νέου περιορισμούς με άμεσο αντίκτυπο στις οικονομίες. Οι διανυκτερεύσεις από το εξωτερικό μειώνονται 70% και από το εσωτερικό 50%, ενώ οι επιπτώσεις στις οικονομίες του ευρωπαϊκού Νότου κυμαίνονται στο 1,5%-2,5%, με τη μείωση του δυνητικού ΑΕΠ της Ελλάδας να εκτιμάται στο 2,3%.

Απειλή

Η εξάπλωση της μετάλλαξης Δέλτα του κορωνοϊού απειλεί με εκτροχιασμό την τουριστική βιομηχανία στην Ευρώπη, εκτίμησε και η Deutsche Bank. Χώρες και περιοχές που θα χτυπηθούν ενδεχομένως να υποστούν σημαντικές απώλειες στα τουριστικά τους έσοδα. Από την άλλη πλευρά ωστόσο, άλλες χώρες, με λιγότερα κρούσματα, θα μπορούσαν να ωφεληθούν, καθώς η βασική επιθυμία για ταξίδια στο εξωτερικό για τους περισσότερους ανθρώπους που έχουν αποφασίσει να ταξιδέψουν παραμένει η ίδια. Ετσι, με βάση την ισχύουσα πρακτική, η Δέλτα θα μπορούσε να επηρεάσει τις ταξιδιωτικές ροές προς όφελος περιοχών στις οποίες δεν έχει επεκταθεί σημαντικά, δημιουργώντας σχετικούς νικητές, αν και η μετάλλαξη αυτή περιορίζει ούτως ή άλλως τους σχεδιασμούς στην ευρωπαϊκή τουριστική βιομηχανία, σε ήδη αβέβαιους καιρούς.

Οι προβλέψεις και τα σενάρια του ΙΟΒΕ

Σε σημαντική αναθεώρηση της ανάπτυξης για το 2021 προχώρησε το ΙΟΒΕ στην τριμηνιαία έκθεσή του για την οικονομία, προβλέποντας πλέον στο βασικό σενάριο ρυθμό ανάπτυξης 5%-5,5% έναντι 3,5%-4% τον Απρίλιο, ενώ στο δυσμενές σενάριο η ανάπτυξη θα είναι της τάξεως του 3,5% έως 4,0%, έναντι της προηγούμενης πρόβλεψης για 1,5% έως 2,0%. Να σημειωθεί ότι οι προβλέψεις είναι πιο αισιόδοξες από άλλα ελληνικά και ξένα think tanks, όπως π.χ. των ΚΕΠΕ (4,7%), ΟΣΣΑ, ΔΝΤ (3,8%), Τράπεζας της Ελλάδος (4,2%), Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής (3,6% έως 4,8%), αλλά και του Προϋπολογισμού (3,6%).