Ήταν μια σύναξη μνήμης, τιμής και συλλογισμού. Ηταν ένα πολιτικό μνημόσυνο που δεν είχε μελόδραμα, αλλά πολιτικά συμπεράσματα από το χθες για το σήμερα και το μέλλον. Ήταν μια μάζωξη με νοσταλγία, αλλά και με διδάγματα από το παρελθόν για το αύριο. Ήταν μια εκδήλωση που είχε στο επίκεντρό της το ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς τον Γιάννη Μπανιά.
Εκεί στην πάνω πλατεία του χωρίου του, του τόπου καταγωγής του, στους Μελισσουργούς Αρτας, συγκεντρώθηκαν το περασμένο Σάββατο πολλά στελέχη της Αριστεράς που συμπορεύτηκαν με τον Μπανιά, αλλά και νεώτερα. Όλους τους ένωνε ο πολιτικός λόγος, τα διδάγματα, οι πολιτικές διδαχές και τα μηνύματα του Γιάννη Μπανιά.
Ήταν εκεί, στην αετοφωλιά των Τζουμέρκων, τμήμα της οροσειράς της Πίνδου, πάρα πολλοί «Μπανιάδες» που συγκεντρώθηκαν από πολλές γωνιές της Ελλάδας για να τιμήσουν τον Μπανιά.
Κάτω από τα τρία υπεραιωνόβια πλατάνια των Μελισσουργών, βρέθηκαν πολλές γενιές: Νίκος Βούτσης, Νίκος Φίλης, Θοδωρής Δρίτσας, Νίκος Μανιός, Αλέκος Φλαμπουράρης, Θεανώ Φωτίου, Τασία Χριστοδουλοπούλου, Παύλος Κλαυδιανός (από την εφημερίδα «Εποχή» μαζί με τον Τάκη Μαστρογηιαννόπουλο), Όλγα Γεροβασίλη, Χρήστος Μαντάς, Ελένη Σταματάκη, κ.α. Παρόντες και παρούσες στελέχη από το ΚΚΕ Εσωτερικού, την ΑΚΟΑ, την ευρύτερη Αριστερά, τον Συνασπισμό και μετέπειτα ΣΥΡΙΖΑ, ανένταχτοι αριστεροί, αλλά και ντόπιοι που κινούνται στο χώρο της κεντροδεξιάς, αλλά πήγαν να τιμήσουν τον Γ. Μπανιά.
Σε μια εκδήλωση που οργάνωσαν οι Γιάννης Καψάλας και Μάρκος Μπασιούκας, φίλοι του Γ. Μπανιά, και μίλησαν οι Σταμάτης Κοιλάκος (σ.σ. ήταν μαζί με τον Γ. Μπανιά εξόριστοι στο Παρθένι της Λέρου επί Χούντας) και Βένη Πολύζου (που συμπορεύτηκε πολιτικά με τον Γ. Μπανιά από το 1977), ενώ απηύθυναν θερμό χαιρετισμό οι δήμαρχοι της ευρύτερης περιοχής, οι Χρήστος Χασιάκος (Κεντρικών Τζουμέρκων) και Γιάννης Σεντελές (Βορείων Τζουμέρκων) που αν και πολιτικά δεν ανήκουν στην Αριστερά αναφέρθηκαν πολύ ζεστά για τον Γ. Μπανιά, κυριάρχησε η κεντρική ομιλία του Ν. Βούτση.
Ο τέως Πρόεδρος της Βουλής και νυν βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, στην πλατεία απ’ όπου ο Άρης Βελουχιώτης έκανε την τελευταία του πολιτική ομιλία πριν πάρει τον δρόμο για την Μεσούντα Άρτας, όπου και αυτοκτόνησε μίλησε για την προσωπικότητα του Γ. Μπανιά και αναφέρθηκε στην διαδρομή του από απλό στέλεχος της νεολαίας της Αριστεράς, στη θέση του γραμματέα του ΚΚΕ Εσωτερικού, στην ΑΚΟΑ, στην παρουσία του στην Εποχή και στο ρόλο του για την συγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ και βέβαια για την άνοδο του Αλέξη Τσίπρα στην ηγεσία του κόμματος.
Η ομιλία του Ν. Βούτση ήταν βαθύτατα πολιτική και έστελνε πολλά μηνύματα και για το σήμερα και πως τοποθετείται η ΝΔ έναντι του ΣΥΡΙΖΑ μέσα από αναφορές στον Γ. Μπανιά, ακόμα και στην κριτική που ασκείται για την ομάδα των «Μπανιάδων».
«Η απουσία του Γιάννη είναι πολύ μεγάλη και θα το τεκμηριώσω διότι θα μιλήσω για τον πολιτικό Γιάννη Μπανιά. Είναι πολύ μεγάλη η κληρονομιά του Γιάννη στη συζήτηση για τα πολύ κρίσιμα πολιτικά ζητήματα, τα οποία μας απασχολούν στη σημερινή εποχή. Επίδικα που απασχολούν την ανθρωπότητα τώρα, με αφορμή και τη διπλή κρίση που βιώσαμε στη χώρα μας και βέβαια την κρίση της πανδημίας.
Αυτή η πολιτική κληρονομιά πρέπει να αναδειχθεί, πρέπει να τη μεταλαμπαδεύσουμε, πρέπει να γίνει σημείο αναφοράς και προβληματισμού στην πολιτική ζωή του τόπου και τη γενικότερη συζήτηση για το παρόν και το μέλλον της Αριστεράς» είπε ο Ν. Βούτσης και συνέχισε: «Οι πολιτικοί μας αντίπαλοί προφανώς δεν αγαπάνε τον Γιάννη Μπανιά Κατά καιρούς κάποιοι ακραίοι εξ’ αυτών μας λένε επικριτικά ότι δεν είμαστε η ίδια Αριστερά που ήμασταν κάποτε, ονοματίζοντας κάποιους αγαπημένους μας συντρόφους που έχουν φύγει από τη ζωή και υπήρξαν εμβληματικές προσωπικότητες. Εννοούν ότι χωρίς αυτούς, εμείς είμαστε επικίνδυνοι και μάλιστα στη διακυβέρνησή μας υπήρξαμε μια σκοτεινή παρένθεση. Βεβαίως για το σύντροφο Μπανιά δεν επικαλούνται ούτε υποκριτικά προς εμάς κάτι τέτοιο. Γιατί τον Γιάννη τον θεωρούσαν και τον θεωρούν επίσης «επικίνδυνο», εγώ το ερμηνεύω ότι ξέρουν ότι είναι από τη σωστή πλευρά της ιστορικής διαμόρφωσης της Αριστεράς και δεν τολμάνε να αναφερθούν σε αυτόν».
Σύμφωνα με τον Ν. Βούτση, είναι ζώσα, είναι παρούσα η κληρονομιά του Γ. Μπανιά και αναφέρθηκε στις απόψεις προ πάρα πολλών χρόνων για την κλιματική αλλαγή και την οικολογία που σήμερα είναι επίκαιρες, για την πορεία της Ε.Ε., για την παγκοσμιοποίηση, κ.α.
«Ο Γιάννης λοιπόν ήταν επικεφαλής, μπροστά, σε όλη αυτή τη διαδρομή ιδεών, σκέψεων, πρωτοβουλιών, πρακτικής πίεσης ακόμα και σε διεθνές επίπεδο. Είχε έρθει ο Μπερλινγκουέρ στα γραφεία μας στο ΚΚΕ Εσωτερικού στην πλατεία Κουμουνδούρου, όπως ακούστηκε νωρίτερα. Ο ίδιος είχε πάει παντού, ήταν σε επαφή με κόμματα που είχαν μικρά ποσοστά και εκλογικά μεγέθη ή και με μεγαλύτερους πολιτικούς οργανισμούς, της Κομμουνιστικής Ανανέωσης, της ευρύτερης Αριστεράς και των Πρασίνων. Ήταν σε επαφή με όλο αυτόν τον κόσμο, στην ίδρυση του κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς που είχε θεμελιωθεί με την πρωτοπόρα συμμετοχή του τότε Συνασπισμού και της ηγεσίας του και πάντα με τη θετική συμβολή Γιάννη Μπανιά» τόνισε.
Ο Ν. Βούτσης όμως έκανε σύνδεση και με το σήμερα, λέγοντας ότι τη σημερινή μας συζήτηση για την περίοδο και τον τρόπο που αγωνίστηκε ο Γιάννης Μπανιάς την αγγίζουν δυο κεντρικά ζητήματα, στα οποία η ηγεσία του κυβερνητικού κόμματος έχει αναπτύξει μια ιδεολογική μάχη και σύγκρουση, γιατί ιδιαίτερα στην εποχή μας και την ιστορική τομή που ζούμε, αλίμονο αν μείνουν στον πολιτικό πραγματισμό ή στο μεροδούλι μεροφάι ή στις πολιτικές ατάκες που πάρα πολλοί πολιτικοί δυστυχώς συνηθίζουν για να προκαλούν εντυπώσεις.
Επιγραμματικά ορισμένες φράσεις που είναι και μηνύματα προς πολλούς εντός ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. για τον τρόπο που πολιτεύονται και αντιλαμβάνονται την αντιπαράθεση με τη Ν.Δ.
*«Υπάρχει για πρώτη φορά μια συστηματική προσπάθεια μέσα από νομοθετικές πρωτοβουλίες για να υπονομευθεί, αυτό που λέγαμε και αναγνωρίζαμε όλοι ανεξάρτητα κομματικών εντάξεων ως «το δημοκρατικό και κοινωνικό κεκτημένο της μεταπολίτευσης».
*Υπάρχει μια συστηματική προσπάθεια, τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, με νομοθετήματα τα οποία έρχονται, να γυρίσουμε πίσω. Παραδείγματος χάριν το Ασφαλιστικό, για τις επικουρικές. Φεύγουμε από την γενεακή αλληλεγγύη. Για τα εργασιακά, φεύγουμε από την αυστηρή τήρηση και έλεγχο πάνω στα θέματα του οκταώρου. Τα θέματα του κοινωνικού κράτους, τα θέματα του συνέρχεσθαι του συνεταιρίζεσθαι, δημοκρατικά ζητήματα και κατακτήσεις. Οι πλειστηριασμοί, φεύγουμε από το ότι δεν αγγίζεται η πρώτη κατοικία.
*«Σε αυτά τα θέματα είναι προφανές ότι υπάρχει μια σοβαρή αντιπαράθεση και μία αντιδραστική, μια επιχειρούμενη συντηρητική αναδίπλωση από πλευράς της Κυβέρνησης. Είναι μια αναθεωρητική ιστορική αντίληψη. Δεν είναι απλά μια σύγκρουση πολιτική. Έχει να κάνει με μια άλλη πολιτική, η οποία θέλει να ηγεμονεύσει στο τι ακριβώς συνέβη τις τελευταίες δεκαετίες στη χώρα μας.
*Δεύτερο ζήτημα, το οποίο ήταν πάντα σημείο αντιπαράθεσης και πολιτικής σύγκρουσης, είναι το κατά πόσο είμαστε όλοι και όλες ίδιοι, δηλαδή οι Αριστεροί με τους Δεξιούς, τα κόμματα της Αριστεράς με τα κόμματα της Δεξιάς. Δεν είμαστε ίδιοι και δεν είναι κακό αυτό. Αυτό σημαίνει πλουραλισμός, κοινοβουλευτική δημοκρατία, νομικός πολιτισμός και διαφορετικές παραδόσεις και απόψεις.
*Η προσπάθεια όμως που γίνεται συστηματικά για να φανεί πως η Αριστερά, αυτό το μέρος της Αριστεράς που έχει διαδραματίσει ένα ρόλο και στο Κυβερνητικό πεδίο, η Αριστερά της οποίας ο Γιάννης ήταν μέρος και πρωταγωνιστής της διαδρομής της μέχρι λίγο πριν από την εκρηκτική εκλογική της άνοδο είναι δήθεν το ίδιο με το στρατόπεδο της Δεξιάς, δήθεν δεν έχει το ηθικό πλεονέκτημα από τους αγώνες δεκαετιών αλλά και το δικαίωμα να μιλάει και να διεκδικεί. Η πρόκληση αυτή μας θίγει προφανώς όλους και δεν πρέπει να μένει αναπάντητη ούτε ημέρα.
*Ο Γιάννης ήταν από τους πρωτοπόρους που στην μόνιμη αντίληψη για την ενότητα της Αριστεράς και την εξυπηρέτηση της, έθεσε και υπηρέτησε κάποια θεμελιακά ζητήματα. Όπως το θέμα της ανασύνθεσης της Αριστεράς. Το θέμα των προωθητικών συνθέσεων. Το θέμα της συνάντησης και σύγκλησης με διαφορετικές διαδρομές αλλά όχι με παραλυτικούς μέσους όρους. Και όχι με μετάλλαξη.
*Ο Γιάννης Μπανιάς έζησε πάρα πολύ κοντά το δράμα του Ιταλικού Κομουνιστικού Κόμματος μέσα από τις διαδοχικές, από ένα σημείο και ύστερα, μεταμορφώσεις του στο όνομα δήθεν της εναρμόνισης με το σύγχρονο κόσμο. Ο Γιάννης κι εμείς δεν ήμασταν αυτής της αντίληψης και για αυτό δώσαμε μαζί τη μάχη και μέσα από ανοικτούς ορίζοντες συζήταγε όλη η κοινωνία για την ιδεολογική αντιπαράθεση που υπήρχε μέσα στο ΚΚΕ Εσωτερικού…Ο Γιάννης πρωταγωνίστησε στην πολιτική και ιδεολογική αντιπαράθεση που έγινε για να μην μεταλλαχθεί και να μην φύγει από το θεμέλιο της Αριστεράς, η κομμουνιστική ανανέωση.
*Ο Γιάννης ούτε μια στιγμή δεν σκέφτηκε την παραμονή στην καρέκλα, με την καλύτερη δυνατή έννοια, του γραμματέα του κόμματος. Δεν το σκέφτηκε ούτε στιγμή.
*Ο Μπανιάς ήταν από την πλευρά όσων μιλούσαν με αγωνία για την κρίση του 2008 και ότι πάνω στην κρίση πρέπει να απαντήσουμε ως Αριστερά με μια νέα ηγετική προσπάθεια, με ένα σύντροφο ο οποίος μπορεί πραγματικά να εναρμονιστεί με τα θέλω, τις αγωνίες, τις πίκρες και την απόσταση από την πολιτική ενός ολόκληρου κόσμου. Και επαναλαμβάνω όχι με την έννοια του κυνισμού και του ωφελιμισμού. *Το θέμα της κοινωνικής γείωσης, το οποίο σε πολύ μεγάλο βαθμό απασχολεί τη σημερινή Αριστερά, τον δικό μας πιο στενό πολιτικό χώρο του ΣΥΡΙΖΑ, τον προσέγγιζε πάντοτε από τη σωστή σκοπιά. Από την κοινωνική, ταξική αλλά ταυτόχρονα ανοικτών οριζόντων, ανοιχτής επικοινωνίας ώστε να έρθουν σε επαφή άλλες παραδόσεις χώρων έτσι ώστε να υπάρξει αναθεμελίωση . Όχι ως οργανωτικό καθήκον αλλά ως πρόσκληση στον κόσμο για ενότητα, για αγώνα μέσα στους κοινωνικούς φορείς και συλλόγους, στα πανεπιστήμια και στο δρόμο. Σας θέλουμε μαζί μας εκεί. Ήθελε να βοηθάει, μαζί και με άλλους, όλους αυτούς που έρχονταν, με την ευρεία έννοια, να διαπαιδαγωγούνται και στο δρόμο.
«Η πολιτική κληρονομιά του Γιάννη Μπανιά είτε μέσα από την ΕΠΟΧΗ με την παρουσία των συντρόφων που μεταλαμπαδεύουν αυτές τις απόψεις είτε μέσα από τα δικά του αυθεντικά κείμενα και άρθρα αποτελεί μια πολύ σοβαρή παρακαταθήκη σε μια κατάσταση συγκρουσιακή, ισχυρής πολιτικής αντιπαράθεσης διεθνώς, στην Ευρώπη και στην Ελλάδα για το που θα πάει ο κόσμος και η χώρα μας. Είναι ζήτημα οργανικό, είναι ζήτημα σημερινό και επίκαιρο κι όχι απλά του μέλλοντος, γιατί το μέλλον είναι σήμερα και το μέλλον διαμορφώνεται τώρα» τόνισε ο Ν. Βούτσης σε μια ομιλία που ήδη συζητείται έντονα από πολλά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.