Σχεδόν ένα μήνα μετά την εμφάνιση βλάβης που κρατά ανενεργό το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, η NASA θα επιχειρήσει τις επόμενες ημέρες να ενεργοποιήσει εφεδρικά συστήματα του γερασμένου αλλά πολύτιμου τροχιακού παρατηρητηρίου. Η επιχείρηση χαρακτηρίζεται «ριψοκίνδυνη», όμως άλλη λύση δεν φαίνεται να υπάρχει.

Στις 13 Ιουνίου σταμάτησε ξαφνικά να λειτουργεί ο υπολογιστής φορτίου του Hubble, ένα μηχάνημα της δεκαετίας του 1980 που ελέγχει τα επιστημονικά όργανα του τηλεσκοπίου. Η πρώτη προσπάθεια επανεκκίνησης του συστήματος απέτυχε πως συνέβη λίγες ημέρες αργότερα με την προσπάθεια ενεργοποίησης εφεδρικού υπολογιστή.

Την περασμένη εβδομάδα η NASA ανακοίνωσε ότι ολοκλήρωσε τον έλεγχο μιας σειράς εντολών για την ενεργοποίηση των εφεδρικών συστημάτων του Hubble.

Η επιχείρηση θα μπορούσε να ξεκινήσει ακόμα και αυτή την εβδομάδα, είπε στο περιοδικό New Scientist o Πολ Χερτζ, επικεφαλής του τμήματος Αστροφυσικής της NASA.

Προειδοποίησε ωστόσο ότι η διαδικασία είναι ριψοκίνδυνη: «Δεν μπορείς να αλλάξεις χειροκίνητα τα εξαρτήματα ή να μετρήσεις την τάση» είπε.

Το Hubble εκτοξεύτηκε το 1990 και παρουσιάζει όλο και περισσότερα σημάδια γήρατος, παρά τις αποστολές επιδιόρθωσης και αναβάθμισης που πραγματοποίησαν πριν χρόνια αστροναύτες του διαστημικού λεωφορείου. Ο υπολογιστής που εμφάνισε πρόβλημα είχε αντικατασταθεί στην πέμπτη και τελευταία αποστολή το 2009.

Νέες αποστολές δεν σχεδιάζονται, δεδομένου ότι αυτή τη στιγμή η NASA δεν διαθέτει κατάλληλο σκάφος για αποστολές στο ύψος των 600 χιλιομέτρων που κινείται το τηλεσκόπιο.

Διάδοχος του Hubble θεωρείται το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, το οποίο προγραμματίζεται να εκτοξευτεί τον Νοέμβριο με καθυστέρηση πολλών ετών.

Σε αντίθεση με το Hubble, το οποίο κινείται σε χαμηλή

γήινη τροχιά και βλέπει το Σύμπαν κυρίως στο ορατό και το υπεριώδες τμήμα του φάσματος, το Webb θα λειτουργεί σε απόσταση 1,5 εκατομμυρίου χιλιομέτρων από τη Γη και είναι σχεδιασμένο να βλέπει μόνο στο υπέρυθρο.

Παρόλα αυτά, το Hubble δεν θα μείνει αναντικατάστατο: η NASA σχεδιάζει να εκτοξεύσει το 2025 το διαστημικό τηλεσκόπιο Nancy Grace Roman, το οποίο προοριζόταν αρχικά να χρησιμοποιηθεί ως κατασκοπευτικός δορυφόρος.

Το τηλεσκόπιo Roman θα προσφέρει την ίδια ευκρίνεια με το Hubble αλλά με πιο ευρυγώνια όραση.