Η μετάλλαξη Δέλτα ανατρέπει τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς – Οι προσδοκίες και τα στοιχήματα

Αντιμέτωπη με ένα διπλό στοίχημα, η έκβαση του οποίου θα διαμορφώσει σε υπολογίσιμο βαθμό το «σκηνικό του φθινοπώρου», θα βρεθεί το επόμενο δίμηνο η κυβέρνηση. Η εικόνα της λήξης μιας ακόμα περιόδου έκτακτης ανάγκης που σηματοδότησαν, στο τέλος του Ιουνίου, οι ανακοινώσεις για το «τέλος της μάσκας» ανατράπηκε μέσα σε λίγες ημέρες. Η μετάλλαξη Δέλτα, που μεταδίδεται ευκολότερα και με ρυθμούς ταχύτερους, χτύπησε την πόρτα της χώρας, νωρίτερα από όσο υπολόγιζε η κυβέρνηση, η οποία αρχικά έδειξε να αιφνιδιάζεται, αλλά στη συνέχεια φάνηκε να ανασκουμπώνεται, αντιλαμβανόμενη την κρισιμότητα της «νέας πραγματικότητας».

Αλλαγή σχεδίων

Τη Δευτέρα, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, αφού προηγουμένως είχε συναντηθεί με τον Αρχιεπίσκοπο, προχώρησε σε τηλεδιάσκεψη με τους περιφερειάρχες και τους δημάρχους, περιέγραψε τα δεδομένα που υπάρχουν και τους κάλεσε να συνδράμουν στο μεγάλο στοίχημα: την επιτάχυνση του προγράμματος του εμβολιασμού, ώστε το φθινόπωρο να μη βρει ανοχύρωτη τη χώρα και αναγκάσει την κυβέρνηση να λάβει αποφάσεις με κοινωνικό, οικονομικό αλλά και πολιτικό κόστος, όπως αυτές των τοπικών lockdowns. Η κυβέρνηση θέλει πάση θυσία να αποφύγει τη λήψη οριζόντιων μέτρων. Σύμφωνα με πληροφορίες, μετά την έξαρση των κρουσμάτων στα κέντρα διασκέδασης υπήρξε η σκέψη να επιβληθούν, εκ νέου, περιορισμοί στη μεταμεσονύχτια κυκλοφορία. Η σκέψη απορρίφθηκε. Η «νέα πραγματικότητα» οδήγησε το Μέγαρο Μαξίμου στην επίσπευση αποφάσεων τις οποίες άφηνε για μεταγενέστερο χρόνο, όπως αυτές που αφορούν το μέτωπο της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού για συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες αλλά και την αναθεώρηση, αν αυτό απαιτηθεί, του πλαισίου λειτουργίας των κλειστών χώρων ψυχαγωγίας που έχει ήδη ανακοινωθεί.

Ανατροπή προσδοκιών

Ολες τις προηγούμενες ημέρες στην κυβέρνηση επικρατούσε κατάσταση κόκκινου συναγερμού. Η πίεση που υπάρχει είναι μεγάλη. Η εξάπλωση της νέας μετάλλαξης δεν ασκεί προς το παρόν πίεση στο σύστημα Υγείας, δείχνει όμως να ανατρέπει εκτιμήσεις και προσδοκίες. Για παράδειγμα, στο μέτωπο του τουρισμού η πρόβλεψη ότι η φετινή σεζόν θα μπορούσε να κυμανθεί στο 50% αυτής του 2019 δεν φαίνεται να επιβεβαιώνεται. Ο στόχος τώρα υποχώρησε στο 30%-35% και τα έσοδα που αναμένεται να μπουν στα ταμεία του κράτους θα είναι της τάξης των 6 δισ. ευρώ περίπου, πολύ λιγότερα των 18,3 δισ. ευρώ του «χρυσοφόρου» 2019.

Ο κ. Μητσοτάκης, μιλώντας την Πέμπτη στο συνέδριο του «Economist», εμφανίστηκε αισιόδοξος για την πορεία της οικονομίας επικαλούμενος τέσσερις λόγους. Τις αυξημένες καταθέσεις που αντιστοιχούν στο 14% του ΑΕΠ, τις εκταμιεύσεις 7,5 δισ. ευρώ μέσα στο 2021 από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα χαμηλά επιτόκια με τα οποία δανείζεται πλέον η Ελλάδα και τα ευνοϊκά αποτελέσματα των διαρθρωτικών αλλαγών που συντελέστηκαν μέσα στην πανδημία.

Ωστόσο, αποτελεί κοινό τόπο ότι πολλά θα κριθούν από τα αποτελέσματα της διπλής μάχης που ήδη έχει αρχίσει. Να οικοδομηθεί το τείχος προστασίας από τη μετάλλαξη «ώστε το φθινόπωρο να μη βρεθούμε αντιμέτωποι με εικόνες και καταστάσεις ανεπιθύμητες». Και, μέχρι τότε, «να εμποδιστεί, στο μέτρο του δυνατού, η εξάπλωσή της μετάλλαξης στην κοινότητα».

Σχέδιο πόρτα-πόρτα

Το εγχείρημα δεν είναι εύκολο και οι κυβερνητικοί παράγοντες αποφεύγουν να βάλουν τον πήχη ψηλά. Η άνοδος των νέων ραντεβού για εμβολιασμό που ξεπέρασαν τις 300.000, αν και αποδίδεται στην ανησυχία για τη νέα μετάλλαξη, έχει δημιουργήσει ένα κλίμα συγκρατημένης αισιοδοξίας. Ωστόσο είναι πολλά και σοβαρά τα εμπόδια που πρέπει να υπερπηδηθούν. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη σύσκεψη με τους «τοπικούς άρχοντες» ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ έκανε λόγο για δημάρχους απρόθυμους να συμβάλουν στον εμβολιασμό των πολιτών, δείχνοντας ότι η αντιμετώπιση των εστιών αντίστασης είναι υπόθεση περίπλοκη. Και η «λίστα» του αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών Στέλιου Πέτσα που αφορούσε 82 δήμους οι οποίοι παρουσίαζαν χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού αμφισβητήθηκε από δημάρχους, για να αποδειχθεί στη συνέχεια ότι είχε ανακριβή στοιχεία, καθώς για τη σύνταξή της «χρησιμοποιήθηκαν τα στοιχεία της απογραφής του 2011 και τώρα βρισκόμαστε στο 2021».

Στην Ιερά Σύνοδο

Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση εμφανίζεται αποφασισμένη να προχωρήσει το πρόγραμμα του εμβολιασμού «πόρτα-πόρτα» ευελπιστώντας να πείσει και τους πολίτες – και ειδικά αυτούς των μεγαλύτερων ηλικιών – να εμβολιαστούν. Για την επίτευξη του στόχου αυτού θεωρείται ιδιαιτέρως σημαντική η συμβολή της Εκκλησίας. Αυτό θα τονίσουν οι Βασίλης Κικίλιας και Σωτήρης Τσιόδρας που θα παραστούν στη συνεδρίαση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου που θα ασχοληθεί με το θέμα. Πολλά θα κριθούν από το «πείραμα της Ευρυτανίας», η οποία παρουσιάζει χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού και από την οποία θα αρχίσει να ξεδιπλώνει τη στρατηγική πειθούς της κυβέρνησης ο Στέλιος Πέτσας, ο οποίος έχει αναλάβει τον συντονισμό της.

Σενάριο για λειτουργία κλειστών χώρων μόνο για εμβολιασμένους

Στο πλαίσιο της προσπάθειας να παρεμποδιστεί η εξάπλωση της μετάλλαξης κυβερνητικά στελέχη αφήνουν ανοιχτό, ανάλογα με την εξέλιξη της επιδημιολογικής εικόνας, το ενδεχόμενο αναθεώρησης των ανακοινώσεων που έχουν γίνει για τη λειτουργία, από τις 15 Ιουλίου, των κλειστών χώρων ψυχαγωγίας. Οι ανακοινώσεις αυτές, όπως λέγεται, εξακολουθούν να ισχύουν, ωστόσο, όπως τονίζεται, τα πάντα θα εξαρτηθούν από την πορεία των αριθμών. Αν η αύξηση των κρουσμάτων ακολουθήσει ανεπιθύμητη τροχιά, στο τραπέζι βρίσκεται το σενάριο της λειτουργίας τους, μόνο για εμβολιασμένους. Εξετάζεται επίσης η μετάθεση του χρόνου έναρξης της λειτουργίας τους.

Εμφαση στους νέους, με το μυαλό στους ηλικιωμένους

Οι επιτελείς του Κυριάκου Μητσοτάκη δίνουν ιδιαίτερη σημασία στον εμβολιασμό των μεγάλων ηλικιών. Η μετάλλαξη Δέλτα μεταδίδεται κυρίως στους νέους και για τον λόγο αυτόν δεν ασκεί πίεση στο ΕΣΥ. Ωστόσο, αν σε δεύτερο χρόνο επηρεάσει τις μεγαλύτερες ηλικίες, τότε το σκηνικό είναι πιθανόν να αλλάξει. Για αυτόν τον λόγο δίδεται έμφαση στον εμβολιασμό των νέων, ώστε να μην αποτελέσουν το όχημα μετάδοσης του ιού στους μεγαλύτερους. Και με το σκεπτικό αυτό η κυβέρνηση αποφάσισε να ανακοινώσει νωρίτερα την απόφαση για υποχρεωτικό εμβολιασμό ορισμένων επαγγελματικών κατηγοριών, αρχής γενομένης από όσους εργάζονται σε δομές φροντίδας ηλικιωμένων και το νοσηλευτικό προσωπικό, στο οποίο υπάρχει σημαντικός αριθμός ανεμβολίαστων.
Υπάρχουν υποσημειώσεις στο κατά πόσον θα προχωρήσει ο εμβολιασμός του νοσηλευτικού προσωπικού. Πρόκειται για μέτωπο στο οποίο υπάρχουν λεπτές ισορροπίες, για παράδειγμα θα πρέπει να υπάρξει ένας μηχανισμός αναπλήρωσης του προσωπικού που δεν θα θελήσει να εμβολιαστεί ώστε να μην υπάρξουν κενά που θα επιφέρουν δυσλειτουργίες. Σε κάθε περίπτωση, στόχος της κυβέρνησης είναι το φθινόπωρο να βρει τις μεγαλύτερες και πιο ευάλωτες μεγαλύτερες ηλικίες, αυτές που αν προσβληθούν από τον ιό θα ασκήσουν πίεση στο ΕΣΥ, όσο το δυνατόν πιο προστατευμένες. Αυτή η παράμετρος προσδίδει ιδιαίτερη αξία στην ανακοίνωση του Μάριου Θεμιστοκλέους ότι την Πέμπτη το ποσοστό των πολιτών ηλικίας άνω των 60 ετών που έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους ξεπέρασε το 70%.