Την ώρα που επικρατεί παγκόσμια ανησυχία για τη μετάλλαξη Δ του νέου κοροναϊού, σε συνδυασμό με τα μέτρια ποσοστά εμβολιασμού των πολιτών στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, οι κυβερνήσεις κάνουν ενέργειες που θεωρούν ότι θα δώσουν ώθηση στα εμβολιαστικά τους προγράμματα, είτε παραχωρώντας προνόμια στους εμβολιασμένους, είτε… «τιμωρώντας» τους «αρνητές».
Την ίδια στιγμή, όλο και περισσότεροι επιστήμονες αναρωτιούνται «τι δεν κάνουμε σωστά», αφού είναι προφανές ότι δεν έχει πειστεί μία μεγάλη μερίδα πολιτών για την αναγκαιότητα του εμβολιασμού κατά της Covid-19 και, μάλιστα, ειδικά οι νέοι ή, αν μη τι άλλο, διστάζουν επειδή φοβούνται τις ενδεχόμενες παρενέργειες των εμβολίων.
Η ελληνική κυβέρνηση, σύμφωνα με όσα είχε δηλώσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στη συνέντευξή του στην «Καθημερινή», θεωρεί πως έκανε ό,τι ήταν δυνατόν, για να έχει αυτή η υγειονομική καμπάνια εθνικό χαρακτήρα, με την αντιπολίτευση να την κατηγορεί για αστοχίες και λάθη, εξαιτίας των οποίων δεν «πέρασε» το μήνυμα της αναγκαιότητας του εμβολιασμού.
Τα προνόμια ή οι διευκολύνσεις που παραχωρούνται πλέον στους εμβολιασμένους πολίτες, αναμφίβολα, αποτελούν ένα μεγάλο κίνητρο για όσους δεν έχουν κλείσει ακόμη το πολυπόθητο ραντεβού σε ένα από τα εμβολιαστικά κέντρα της χώρας.
Είναι προφανές, όμως, ότι ακόμη μεγαλύτερο κίνητρο αποτελούν οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μη εμβολιασμένοι, για παράδειγμα, ως προς τις μετακινήσεις τους. Βρισκόμαστε σχεδόν στο μέσον του καλοκαιριού και τα ταξίδια προς τα νησιά προϋποθέτουν πλέον τη διενέργεια rapid ή μοριακού τεστ, το κόστος των οποίων – διόλου ευκαταφρόνητο – θα βαραίνει αποκλειστικά τους ταξιδιώτες.
Και αυτό είναι το λιγότερο, αφού για να πάει ο μη εμβολιασμένος για ένα καφέ, ή για φαγητό, ή για ένα ποτό, στους λεγόμενους «μικρούς» χώρους – για εμβολιασμένους και μη – οφείλει επίσης να έχει κάνει rapid ή μοριακό τεστ, ειδάλλως θα «φάει πόρτα». Αν προσπαθήσει δε, να εξαπατήσει ως προς τα αποτελέσματα του τεστ ή να διασκεδάσει σε χώρο αποκλειστικά για εμβολιασμένους, τότε θα… «φάει» και πρόστιμο.
Ταυτόχρονα, οι επιχειρηματίες της εστίασης, του τουρισμού, καθώς και άλλων τομέων, έχουν αρχίσει να δυσανασχετούν με τους υπαλλήλους τους, που αρνούνται να εμβολιαστούν, καθώς βλέπουν τις ήδη πληγείσες οικονομικά επιχειρήσεις τους να κινδυνεύουν πλέον ακόμη και με λουκέτο.
Γι’ αυτό, όλο και περισσότερες εταιρείες, τόσο στο εξωτερικό, όσο και στην Ελλάδα, ανακοινώνουν τον τελευταίο καιρό, είτε περιορισμούς (π.χ. να είναι αναγκασμένοι οι μη εμβολιασμένοι εργαζόμενοι να φοράνε μάσκα, ενώ οι εμβολιασμένοι δεν χρειάζεται), είτε ξεκάθαρες προειδοποιήσεις έως και «απειλές» για απολύσεις όσων μη εμβολιασμένων αρνούνται να συμμορφωθούν με τα νέα μέτρα.
Ελληνική εταιρεία προειδοποιεί τους εργαζόμενους – Εμβολιασμός ή παύση πληρωμών
Τελευταίο παράδειγμα αποτελεί ο όμιλος Νικ. Ι. Θεοχαράκης, που απέστειλε επιστολή στους εργαζόμενους, για να τους ενημερώσει για τα νέα μέτρα που τίθενται σε ισχύ.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στην επιστολή, από την Δευτέρα 12 Ιουλίου, όσοι επιλέξουν να μην εμβολιαστούν, οφείλουν να προσκομίζουν στη Διεύθυνση Προσωπικού σε εβδομαδιαία βάση διαγνωστικό τεστ PCR (μοριακό) αρνητικού αποτελέσματος.
Ταυτόχρονα, όπως αναφέρει η επιστολή, όσοι δεν έχουν εμβολιαστεί «οφείλουν να φορούν διαρκώς προστατευτική μάσκα, ενώ η κίνησή τους θα επιτρέπεται μόνο σε εκείνους τους χώρους που είναι απολύτως απαραίτητοι, στα πλαίσια εκτέλεσης των επαγγελματικών τους καθηκόντων».
Την ίδια στιγμή, ο όμιλος ξεκαθαρίζει ότι, σε περίπτωση που δεν τηρηθούν τα παραπάνω, «δεν θα γίνει δεκτή η παροχή της εργασίας αυτών των εργαζομένων, και για το λόγο αυτό θα απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής αποδοχών για όσο χρονικό διάστημα δεν θα πληρούνται οι προϋποθέσεις».
Γεωργιάδης: «Ασφαλώς είναι λόγος απόλυσης ο μη εμβολιασμός»
Υπενθυμίζεται ότι ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, ήταν ο πρώτος που είχε πει, τον περασμένο μήνα, ότι «ασφαλώς είναι λόγος απόλυσης ο μη εμβολιασμός».
«Αν ζητάτε τη γνώμη μου, ασφαλώς και θα μπορούσε μια επιχείρηση να επικαλεστεί κάτι τέτοιο, αν ο εργαζόμενος δουλεύει σε ένα κρίσιμο σημείο για την επιχείρηση αυτή», είχε πει χαρακτηριστικά, μιλώντας στον ΣΚΑΪ ο κ. Γεωργιάδης.
Ο υπουργός είχε διευκρινίσει, ωστόσο, ότι πρόκειται για ζήτημα που κρίνεται στις δικαστικές αίθουσες και δεν αφορά την κυβέρνηση, ούτε πρόκειται να νομοθετήσει κάτι τέτοιο.
Λινού: Πρέπει να πείσουμε με ειδικές τεχνικές τους ανθρώπους να εμβολιαστούν
Στην εκπομπή Κοινωνία Ώρα Mega μίλησε η καθηγήτρια Επιδημιολογίας, Αθηνά Λινού, αναφορικά με την αύξηση των κρουσμάτων που έχει φέρει προβληματισμό στους ειδικούς, τη μετάλλαξη Δέλτα, αλλά και το πού οφείλεται η μείωση του ρυθμού στους εμβολιασμούς και πώς θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί.
Και είπε κάτι πολύ σημαντικό: «Η Λινού και η κάθε Λινού είναι εξειδικευμένη σε ορισμένα πράγματα. Υπάρχει ειδικότητα που ασχολείται με την επικοινωνία και τη συμπεριφορά στην υγεία. Αν ήταν τόσο απλό να αλλάξουμε συμπεριφορές, δεν θα είχαμε κάπνισμα, δεν θα είχαμε αλκοολισμό, δεν θα είχαμε ναρκωτικά. Είναι θέμα τεχνικών για την αλλαγή συμπεριφοράς, όχι θέμα γνώσης. Σε αυτό το κομμάτι υπολείπονται όλες οι χώρες του κόσμου, και εμείς πολύ περισσότερο».
Όπως εξήγησε: «Υπάρχουν ειδικοί επικοινωνιολόγοι, που ασχολούνται με θέματα υγείας και συμπεριφοράς, αλλά δεν αξιοποιήθηκαν. Αν είχαμε αναθέσει κάποιες μελέτες, θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε με κέντρα του εξωτερικού, να δούμε τι πείθει περισσότερο τον κόσμο».
«Ούτε εγώ ξέρω τι θα φέρει το καλύτερο αποτέλεσμα», προσέθεσε, μάλιστα, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Σίγουρα είναι και θέμα εμπιστοσύνης. Μελέτες από τις ΗΠΑ λένε ότι αν κάποιος λευκός προσπαθεί να μεταφέρει το μήνυμα στους Ινδιάνους, δεν θα τον πιστέψουν».
«Οι νεότεροι να ακούσουν για το εμβόλιο από τους δικούς τους ηγέτες»
«Τα παιδιά, τα έχουν ακούσει όλα, αλλά όχι από τους δικούς τους ηγέτες», δήλωσε η κυρία Λινού και εξήγησε: «Στην αρχή της πανδημίας, έλεγα ότι πρέπει να κινητοποιήσουμε όλους τους influencer. Είναι κίνητρο και ίσως σημαντικότερο από τα 150 ευρώ, το αυτόγραφο που είπε ο ράπερ ότι θα δώσει σε όσους θα εμβολιαστούν».
«Μιλάμε για την έννοια της ατομικής ευθύνης και ταυτόχρονα συνωστίζονται τα παιδιά και οι εργαζόμενοι στα λεωφορεία», τόνισε και κατέληξε πως «η κυβέρνηση δεν παίρνει την πολιτική ευθύνη να εμβολιάσει στο δρόμο όλους τους μετανάστες, νόμιμους και παράνομους», λέγοντας ότι χρειάζεται «ενεργητική προσπάθεια».
Στο χορό των κινήτρων εμβολιασμού μπαίνει και η ιδιωτική πρωτοβουλία
Εκτός από τους εργοδότες εκείνους που προειδοποιούν με παύση πληρωμών ή και απολύσεις όσους εργαζόμενους δεν εμβολιάζονται, υπάρχει και η άλλη πλευρά, με τους επιχειρηματίες οι οποίοι μπαίνουν στο «χορό» των κινήτρων για να πείσουν τους υπαλλήλους τους να εμβολιαστούν.
Έτσι αρκετές επιχειρήσεις αποφασίζουν να δώσουν κίνητρα, όπως έξτρα χρήματα, ύψους – σε μία περίπτωση – ακόμη και 500 ευρώ, για κάθε εργαζόμενο που ολοκληρώνει τη διαδικασία εμβολιασμού του, παρέχοντας το επίσημο πιστοποιητικό.
Πολλές, μάλιστα, συνοδεύουν την παροχή κινήτρων με καμπάνια ενημέρωσης και προτροπές προς τους εργαζομένους να προβούν σε εμβολιασμό κατά του κοροναϊού.
Αντίστοιχες κινήσεις έχουμε δει στις ΗΠΑ, όπου οι εργοδότες έχουν αρχίσει ήδη να προσφέρουν κάθε λογής προνόμια στους εργαζομένους ως κίνητρα για τον εμβολιασμό, όπως ρεπό, χρηματικά ποσά και bonus. Άλλες, βεβαίως, προχωρούν σε απολύσεις…
Μια χαρακτηριστική περίπτωση καταγράφηκε στο Χιούστον, όπου στο νοσοκομείο Houston Methodist περίπου 150 υπάλληλοι, που είχαν αρνηθεί το εμβόλιο, απολύθηκαν ή παραιτήθηκαν. Αξίζει να σημειωθεί, μάλιστα, ότι o ομοσπονδιακός δικαστής δεν δικαίωσε τους απολυμένους υπαλλήλους, που κατέθεσαν αγωγή ζητώντας την επαναπρόσληψή τους, απορρίπτοντας τους ισχυρισμούς τους, ότι τα εμβόλια είναι «πειραματικά και επικίνδυνα».
Στη χώρα μας, προς το παρόν, έχει καταγραφεί μία απόλυση εργαζομένου που αρνήθηκε να εμβολιαστεί. Πρόκειται για την περίπτωση του φυσικοθεραπευτή του γηροκομείου της Ιεράς Μητρόπολης Ηλείας, η σύμβαση του οποίου λύθηκε με απόφαση του Μητροπολίτη Γερμανού, εξαιτίας αυτής του της άρνησης.
Μάλιστα, η κίνηση αυτή, όπως είπε ο Μητροπολίτης, είχε ως στόχο να προστατεύσει την υγεία των ηλικιωμένων που φιλοξενούνται στο Γηροκομείο της Ι. Μ. Ηλείας στη Γαστούνη, καθώς και των εργαζομένων στο ίδρυμα.
Θα έπειθε περισσότερους η δεύτερη δόση με άλλο εμβόλιο;
«Ο αριθμός των ανεμβολίαστων είναι πολύ μεγάλος. Πρέπει να αυξηθεί ο αριθμός των εμβολιασμένων», είπε στον ΑΝΤ1 ο καθηγητής ου Πανεπιστημίου Πατρών και μέλος της Επιτροπής Ειδικών, Χαράλαμπος Γώγος.
Όπως εξήγησε, «είμαστε σε κρίσιμη καμπή. Είναι καλοκαίρι και έχει αυξηθεί η κινητικότητα, ο κόσμος βγαίνει έξω, πάει διακοπές. Έχουμε ένα στέλεχος που διαδίδεται ευκολότερα, έχει έρθει και στην Ελλάδα και είναι πολύ περισσότερα από 50 τα κρούσματα που έχουν ανακοινωθεί και έχουμε και μια σειρά μέτρων που έχουν αρθεί».
Ο κ. Γώγος υπενθύμισε ότι «αυτή την στιγμή, η απόφαση είναι πως, αν κάποιος έχει κάνει την πρώτη δόση και εμφανίσει κάποια συμπτώματα, μπορεί να απευθυνθεί στον οικογενειακό γιατρό του και αν εκείνος επιβεβαιώσει ότι η πρώτη δόση δημιούργησε κάποια προβλήματα, μέσω του γιατρού του, μπορεί να ζητήσει να γίνει δεύτερη δόση από άλλο εμβόλιο».
Και προσέθεσε χαρακτηριστικά: «Προκειμένου να χαθεί η δεύτερη δόση, προκειμένου να μην έχουμε πλήρως εμβολιασμένους, θα πρέπει να δει η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών το ενδεχόμενο να μπορούν όλοι να επιλέξουν να κάνουν δεύτερη δόση από άλλο εμβόλιο».
Σημειώνεται ότι οι περισσότεροι πολίτες που διστάζουν να εμβολιαστούν, είναι επειδή έχουν τρομάξει από τον «βομβαρδισμό» συγκεχυμένων πληροφοριών για τις παρενέργειες των εμβολίων, από τις αντιφατικές πολιτικές ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, αλλά και από τα – λίγα – περιστατικά θρομβώσεων συνήθως, ή και μυοκαρδίτιδας σπανιότερα, μετά από εμβολιασμό με συγκεκριμένα σκευάσματα.
Ο καθηγητής, πάντως, κατέληξε λέγοντας ότι πρέπει να πείσουμε τους πολίτες «να κάνουν τη δεύτερη δόση με το ίδιο εμβόλιο». Και αυτό, γιατί η αποτελεσματικότητα των δύο δόσεων του ίδιου εμβολίου «είναι δεδομένη», όπως είπε, ενώ δεν υπάρχουν σαφή αποτελέσματα για την αποτελεσματικότητα, εφόσον γίνουν δύο δόσεις από διαφορετικά εμβόλια.
Έσχατη λύση η υποχρεωτικότητα
Η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής, πάντως, έδωσε το πράσινο φως στην υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού για συγκεκριμένες κατηγορίες πολιτών, ως έσχατη λύση.
Στην εισήγησή της, αναφέρει ότι η σύσταση υποχρεωτικότητας αφορά μόνο στις συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες του προσωπικού των μονάδων υγείας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, καθώς και στο προσωπικό μονάδων περίθαλψης ευπαθών ομάδων.
